Hai thượng nghị sĩ cấp cao của Đảng Cộng hòa Hoa Kỳ yêu cầu Tổng thống Joe Biden cung cấp danh sách đầy đủ các giải pháp do Ngũ Giác Đài và Bộ Ngoại giao đưa ra để hỗ trợ Philippines trong các cuộc đối đầu gần đây với Bắc Kinh về bãi cạn tranh chấp ở Biển Đông.
Trọng tâm của căng thẳng là Bãi Cỏ Mây (Bãi cạn Second Thomas) đang tranh chấp, nơi Philippines duy trì một tàu chiến rỉ sét được điều hành bởi một nhóm nhỏ thủy thủ mà nước này đã cố tình cho mắc cạn vào năm 1999 để củng cố các yêu sách hàng hải của mình. Philippines thường xuyên gửi tiếp tế ra cho các binh sĩ đồn trú trên con tàu này.
Căng thẳng trên Biển Đông đã trở thành bạo lực trong năm qua, với việc một thủy thủ Philippines bị mất một ngón tay trong vụ đụng độ ngày 17/6 mà Manila mô tả là “sự cố ý đâm húc với tốc độ cao” của tàu tuần duyên Trung Quốc.
Hoa Kỳ bị ràng buộc bởi một hiệp ước phòng thủ chung kéo dài 7 thập niên nhằm bảo vệ Philippines trước một cuộc tấn công vũ trang nhắm vào máy bay hoặc tàu của nước này trên tuyến đường thủy đông đúc.
“Chúng ta phải hồi đáp bằng những biểu hiện rõ ràng và cụ thể về sự ủng hộ của mình. Bất cứ điều gì ngoài điều này đều có nguy cơ khiến chúng ta trông có vẻ không sẵn sàng tôn trọng các cam kết song phương của mình”, lá thư ngày 12 tháng 7 gửi cho ông Biden, được Reuters xem, từ Thượng nghị sĩ Roger Wicker và Thượng nghị sĩ Jim Risch, hai người có vai vế cao nhất trong các đảng viên Cộng hòa tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện và Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.
“Chúng tôi yêu cầu chính quyền cung cấp cho chúng tôi danh sách đầy đủ các giải pháp quân sự, ngoại giao và kinh tế do Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng phát triển để hỗ trợ Philippines và ngăn chặn sự leo thang hơn nữa của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa”, bức thư viết.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr cho biết Manila cần phải làm nhiều hơn là phản đối “hành động bất hợp pháp” của Trung Quốc chống lại hải quân nước này.
Đại sứ Philippines tại Washington cho biết Philippines chưa yêu cầu Mỹ hỗ trợ tiếp tế quân đội. Hoa Kỳ đang cung cấp một số hỗ trợ tình báo hạn chế cho Philippines.
Biển Đông, có vai trò quan trọng đối với thương mại toàn cầu, đã trở thành điểm nóng lớn trong mối quan hệ đầy thử thách giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Thư của các thượng nghị sĩ kêu gọi chính quyền Biden phải nhanh chóng hỗ trợ Philippines “chống lại hành vi hung hăng của Trung Quốc….Giới hạn phản ứng của chúng ta ở sự đảm bảo bằng lời nói về khả năng áp dụng Điều IV sẽ phá hoại uy tín và giá trị của những cam kết này”.