Ukraine ngày 6/11 kêu gọi hãy cho thấy hình ảnh của Donald Trump như một nhà lãnh đạo cứng rắn, với hy vọng thuyết phục ông không từ bỏ mục tiêu của Ukraine trong khi theo đuổi hòa bình với Nga.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy là một trong những nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên chúc mừng ông Trump, người đã chỉ trích quy mô hỗ trợ quân sự và tài chính của Hoa Kỳ cho Kyiv và tuyên bố sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh với Nga mà không nói rõ bằng cách nào.
Trong một thông điệp được công bố ngay sau khi ông Trump tuyên bố chiến thắng, ông Zelenskyy nói ông mong đợi một “kỷ nguyên của một nước Mỹ hùng mạnh dưới sự lãnh đạo quyết đoán của Tổng thống Trump”.
“Tôi đánh giá cao cam kết của Tổng thống Trump đối với cách tiếp cận ‘hòa bình thông qua sức mạnh’ trong các vấn đề toàn cầu”, ông Zelenskyy viết. “Đây chính xác là nguyên tắc có thể thực tế mang lại hòa bình công bằng ở Ukraine. Tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ cùng nhau thực hiện”.
Chiến thắng của ông Trump trước Phó Tổng thống Kamala Harris đặt ra câu hỏi về tương lai của sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ, cho đến nay vẫn là chìa khóa để Ukraine tồn tại trước một kẻ thù lớn hơn và được trang bị tốt hơn nhiều.
Một mùa đông khắc nghiệt khác đang đến gần khi các lực lượng Nga đang tiến quân với tốc độ nhanh nhất kể từ khi Ukraine lần đầu tiên đẩy lùi cuộc xâm lược của Nga ở ngoại ô Kyiv vào đầu năm 2022. Về phần mình, Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công lớn đầu tiên vào lãnh thổ Nga.
Bất kỳ nỗ lực mới nào nhằm chấm dứt chiến tranh đều có khả năng liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình nào đó, vốn đã không được tổ chức kể từ những tháng đầu của cuộc chiến.
Các lực lượng của Moscow chiếm đóng khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine. Nga cho biết chiến tranh không thể kết thúc cho đến khi các cuộc sáp nhập mà Nga tuyên bố được công nhận. Kyiv yêu cầu trả lại toàn bộ lãnh thổ của mình, một lập trường phần lớn được các đồng minh phương Tây ủng hộ dưới thời chính quyền Joe Biden sắp mãn nhiệm.
Hòa bình với ‘một số nhượng bộ’
Nhà phân tích chính trị người Ukraine Volodymyr Fesenko cho biết ông Trump có thể sẽ thúc đẩy các cuộc đàm phán nhanh chóng để chấm dứt chiến tranh, có thể bao gồm “một số nhượng bộ” cho Nga. Nhưng ông cho biết ông dự kiến Washington sẽ không hoàn toàn đầu hàng trước các yêu cầu của Moscow.
“Tôi không nghĩ rằng ông Trump sẽ chỉ đồng ý hòa bình theo các điều khoản của Nga, vì điều này sẽ giống như một thất bại đối với Hoa Kỳ và các cố vấn của ông ấy hiểu điều này”, ông nói với Reuters.
Trái phiếu có chủ quyền quốc tế của Ukraine đã tăng gần 2 xu trong phiên giao dịch đầu giờ sáng tại châu Âu vào ngày 6/11, các nhà đầu tư cho biết thị trường đang dự đoán chiến tranh sẽ kết thúc nhanh hơn sau khi ông Trump giành chiến thắng.
Là nước hậu thuẫn quân sự hàng đầu của Ukraine, Hoa Kỳ đã gửi hàng chục tỷ đô la vũ khí và dẫn đầu các nỗ lực quốc tế nhằm cô lập Moscow về mặt ngoại giao và thông qua các chế tài tài chính.
Nhưng Ukraine cũng bày tỏ sự thất vọng trước sự chậm trễ trong việc chấp thuận phi đạn, xe tăng, máy bay và các loại vũ khí khác của chính quyền Biden. Sự lo sợ leo thang đã dẫn đến một cách tiếp cận nhỏ giọt mà những người chỉ trích cho rằng đã cho Moscow thời gian để phục hồi sau những thất bại ban đầu.
Gần đây nhất, Ukraine đã kêu gọi phương Tây dỡ bỏ các hạn chế về việc sử dụng phi đạn để tấn công sâu vào Nga, điều mà Kyiv cho là cần thiết để ngăn chặn các cuộc tấn công tầm xa của Nga.
Ông Yaroslav Zheleznyak, một nhà lập pháp từ đảng đối lập Holos, cho biết trên Telegram rằng quá trình chuyển giao cho đến khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1 có thể là “một cơ hội” để ông Biden thực hiện “những bước đi táo bạo”.
Nhà lập pháp Oleksandra Ustinova, người đứng đầu ủy ban quốc hội về vũ khí và đạn dược, cho biết những lựa chọn của ông Trump cho các vị trí ngoại giao, an ninh và quốc phòng hàng đầu sẽ là chìa khóa để xác định tác động của chính quyền Trump đối với cuộc chiến tại Ukraine.
“Đây là những người sẽ quyết định số phận của Ukraine”, bà Ustinova nói với Reuters. “Hiện tại, rất có khả năng ông Mike Pompeo sẽ là bộ trưởng quốc phòng và ông ấy là một người bạn tuyệt vời của Ukraine”.
“Tất nhiên, mọi người đều lo lắng khi có bất kỳ thay đổi nào xảy ra. Mặt khác, chúng tôi hiểu rằng đây là kết quả dự kiến và chúng tôi luôn làm việc với cả hai bên”, bà nói thêm.
Người dân thủ đô Kyiv, nơi thường xuyên bị các lực lượng Nga tấn công bằng máy bay không người lái và phi đạn và phải đối mặt với tình trạng thiếu điện kéo dài trong mùa đông, cho biết họ rất muốn nghe ông Trump sẽ chấm dứt chiến tranh như thế nào.
“Tôi đoán là tất cả chúng ta đều đang chờ đợi một điều duy nhất - chỉ cần chấm dứt chiến tranh, và vì Trump đã hứa sẽ chấm dứt chiến tranh chỉ trong một ngày, nên tất cả chúng ta đều đang chờ đợi điều đó”, ông Oleksii Iarokha, 41 tuổi, cho biết.
Những người khác suy ngẫm về mối quan hệ của ông Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin, người mà đảng Cộng hòa đã tránh chỉ trích gay gắt, có thể ảnh hưởng đến chính sách mới của Hoa Kỳ đối với Ukraine như thế nào.
“Một mặt, người ta có thể nghĩ rằng ông ấy sẽ bằng cách nào đó ảnh hưởng đến” Putin, cô Iryna Dvirna 21 tuổi nói. “Mặt khác họ nói rằng họ có mối quan hệ rất chặt chẽ và có lẽ ông Trump sẽ không gây áp lực quá nhiều lên ông Putin để thay đổi bất cứ chuyện gì.”