Quan chức: Israel đảm bảo với Mỹ không tấn công cơ sở hạt nhân hay dầu mỏ của Iran

Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Phòng Bầu dục, Tòa Bạch Ốc, ở Washington, ngày 25/7/2024.

Chính quyền Biden tin đã giành được sự đảm bảo từ Israel rằng họ sẽ không tấn công các cơ sở hạt nhân hoặc dầu mỏ của Iran khi tìm cách đáp trả loạt phi đạn của Iran vào đầu tháng này, hai quan chức Hoa Kỳ cho biết ngày 15/10.

Chính quyền Mỹ cũng tin rằng việc gửi một đơn vị phòng thủ phi đạn tầm cao, giai đoạn cuối (THAAD) của Hoa Kỳ đến Israel và khoảng 100 binh sĩ để vận hành đã làm giảm bớt một số lo ngại của Israel về khả năng trả đũa của Iran và các vấn đề an ninh nói chung.

Ngũ Giác Đài hôm 13/10 đã công bố việc triển khai THAAD để giúp tăng cường khả năng phòng thủ trên không của Israel sau các cuộc tấn công bằng phi đạn đạn đạo của Iran vào Israel vào tháng 4 và tháng 10, cho biết việc này được cho phép theo lệnh của Tổng thống Joe Biden.

Tuy nhiên, các quan chức Hoa Kỳ, những người đã nói chuyện với điều kiện giấu tên, đã cảnh báo rằng những lời đảm bảo của Israel không phải là chắc chắn và hoàn cảnh có thể thay đổi.

Các quan chức cũng lưu ý rằng thành tích thực hiện các cam kết của Israel trong quá khứ là không nhất quán và thường phản ánh chính trị nội địa Israel vốn đã làm đảo lộn kỳ vọng của Washington.

Ví dụ gần đây nhất về điều đó là vào tháng trước, khi các quan chức Hoa Kỳ được các đối tác Israel của họ nói rằng Thủ tướng Benjamin Netanyahu sẽ hoan nghênh sáng kiến ngừng bắn tạm thời do Hoa Kỳ và Pháp đứng đầu ở Li Băng, nhưng hai ngày sau đó lại thấy Israel tiến hành một cuộc không kích lớn ám sát thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah.

Văn phòng của ông Netanyahu trong một tuyên bố nói rằng “chúng tôi lắng nghe ý kiến của Hoa Kỳ, nhưng chúng tôi sẽ đưa ra quyết định cuối cùng dựa trên lợi ích quốc gia của mình”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã cảnh báo những người đồng cấp Israel của họ trong một lá thư đề ngày 13/10 rằng họ phải tăng lượng viện trợ nhân đạo được phép vào Gaza trong vòng 30 ngày tới, nếu không Israel có thể có nguy cơ mất quyền tiếp cận nguồn tài trợ vũ khí của Hoa Kỳ.

Trung Đông đã chuẩn bị cho phản ứng dự kiến từ Israel sau khi Iran phóng khoảng 180 phi đạn đạn đạo vào ngày 1 tháng 10, mà Hoa Kỳ đã giúp ngăn chặn. Các cuộc tấn công trả đũa và sự không chắc chắn về việc liệu Israel có thể tấn công các địa điểm năng lượng và hạt nhân quan trọng về mặt chiến lược ở Iran hay không đã làm dấy lên lo ngại về việc leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện trong khu vực.

Cuộc tấn công của Israel chống lại các phần tử hiếu chiến Hamas do Iran hậu thuẫn ở Gaza đã mở rộng thành một cuộc xâm lược trên bộ vào Li Băng nhắm vào Hezbollah, một lực lượng ủy nhiệm khác của Iran đã bắn vào Israel kể từ khi cuộc xung đột ở Gaza bắt đầu cách đây một năm để đoàn kết với Hamas.

Ông Biden đã tuyên bố rằng ông sẽ không ủng hộ một cuộc tấn công trả đũa của Israel vào các địa điểm liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran và kêu gọi Israel xem xét các phương án thay thế cho việc tấn công vào ngành dầu mỏ của Iran. Một cuộc tấn công như vậy có thể ảnh hưởng đến thị trường dầu mỏ toàn cầu và đẩy giá xăng dầu tăng ngay trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ.

Ông Biden và ông Netanyahu đã nói chuyện qua điện thoại vào tuần trước lần đầu tiên sau bảy tuần, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Austin nói chuyện thường xuyên với người đồng cấp Israel, Yoav Gallant.

Ngũ Giác Đài cho biết trong bản thông báo cuộc gọi từ ngày 13/10 rằng ông Austin đã tái khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với an ninh của Israel nhưng thúc giục nước này đảm bảo bảo vệ lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hiệp quốc ở miền nam Li Băng, chuyển từ các hoạt động quân sự sang giải pháp ngoại giao và “nêu lên mối lo ngại về tình hình nhân đạo tồi tệ ở Gaza và nhấn mạnh rằng các bước phải sớm được thực hiện để giải quyết vấn đề này”.

Hội đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc từ chối xác nhận rằng ông Netanyahu đã đưa ra bất kỳ đảm bảo nào cho ông Biden về các mục tiêu.

“Cam kết của chúng tôi đối với việc bảo vệ Israel là tuyệt đối”, Hội đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi sẽ không bàn về các cuộc thảo luận ngoại giao riêng tư và sẽ giới thiệu quý vị đến chính phủ Israel để hỏi về các hoạt động quân sự tiềm tàng của họ”.