Số ca ung thư mới được dự đoán sẽ tăng 77% lên hơn 35 triệu từ nay tới năm 2050 từ mức ước tính 20 triệu ca mới và 9,7 triệu ca tử vong vào năm 2022, theo dữ liệu mới công bố hôm 1/2 của Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về Ung thư (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới.
Phúc trình được công bố trước Ngày Ung thư Thế giới 4/2, dự đoán mức tăng lớn nhất về số ca ung thư sẽ xảy ra ở những nơi có chỉ số phát triển con người (HDI) thấp, theo tham chiếu một công cụ do Liên hiệp quốc phát triển để đo lường mức độ phát triển kinh tế và xã hội của một quốc gia.
Ông Freddie Bray, người đứng đầu nhánh giám sát ung thư tại IARC, nói: “Chúng tôi dự đoán dân số toàn cầu sẽ tăng từ 8 tỷ vào năm 2022 lên gần 10 tỷ, khoảng 9,7 tỷ, vào năm 2050 và điều này sẽ có tác động lớn đến số ca mắc ung thư mới”.
“Bạn sẽ thấy số ca ung thư tăng 142% được dự đoán vào năm 2050 ở các quốc gia có HDI thấp. Đây là những quốc gia có ít nguồn lực hơn để quản lý gánh nặng ung thư”, ông nói và lưu ý rằng số ca tử vong do ung thư cũng được dự đoán sẽ tăng gần gấp đôi vào năm 2050.
Phúc trình cho biết thuốc lá, rượu và béo phì là những yếu tố chính đằng sau tỷ lệ mắc bệnh ung thư ngày càng tăng trên toàn cầu, trong đó ô nhiễm không khí là yếu tố nguy cơ về môi trường chính yếu.
Các ước tính mới cho thấy ung thư phổi là loại ung thư xảy ra phổ biến nhất trên toàn thế giới với 2,5 triệu ca mới vào năm 2022. Ung thư vú ở phụ nữ đứng thứ hai, tiếp theo là ung thư đại trực tràng, tuyến tiền liệt và dạ dày.
Phúc trình cho biết ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và được chẩn đoán nhiều nhất ở phụ nữ. Đối với nam giới đó là ung thư phổi.
Ông Bray quan sát thấy rằng, “Cứ 5 người nam và 5 phụ nữ thì có 1 người sẽ mắc bệnh ung thư trong đời và khoảng 1 trong 9 người nam và 1 trong 12 phụ nữ sẽ phát triển và chết vì căn bệnh này”.
Các ước tính toàn cầu cho thấy sự bất bình đẳng đáng kể về gánh nặng ung thư, trong đó người dân ở các nước nghèo hơn, kém phát triển, có nguy cơ cao nhất. Bà Isabelle Soerjomataram, phó giám đốc chi nhánh giám sát ung thư tại IARC, nói rằng điều đó đặc biệt đúng đối với bệnh ung thư vú.
Bà nói: “Phụ nữ ở các quốc gia có HDI thấp hơn có khả năng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú thấp hơn 50% so với phụ nữ ở các quốc gia có HDI cao, họ có nguy cơ tử vong vì căn bệnh này cao hơn nhiều do chẩn đoán muộn và không được tiếp cận đầy đủ với phương pháp điều trị chất lượng”.
Một cuộc khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới tại 115 quốc gia cho thấy hầu hết các quốc gia không tài trợ đầy đủ cho các dịch vụ chăm sóc ung thư và giảm bớt đau đớn như một phần của bảo hiểm y tế toàn dân thì ảnh hưởng đến những nhóm dân số nghèo hơn, chưa được phục vụ đầy đủ.
Ông Andre Ilbawi, trưởng nhóm kỹ thuật về ung thư của WHO, nói: “Chi phí chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là về bệnh ung thư đang gia tăng”. “Các công nghệ mới, dân số già đi và ngày càng có nhiều người tiếp cận các dịch vụ phức tạp hơn đang gây căng thẳng cho ngân sách y tế. Tiền túi phải chi trả cho bệnh ung thư rất cao và thường đẩy các gia đình vào cảnh nghèo đói”.
Khi những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư được thông báo rằng họ phải tự bỏ tiền túi ra trả, ông Ilbawi cho biết họ ít có khả năng tìm kiếm sự giúp đỡ, nhận điều trị và hoàn thành việc chăm sóc của mình.
Ông nói: “Điều đó làm cho bệnh ung thư trở nên nguy hiểm hơn và tốn kém hơn đối với các nền kinh tế, đặc biệt là khi gánh nặng ung thư ngày càng gia tăng”, đồng thời lưu ý rằng các chính phủ có thể phá vỡ chu kỳ này bằng cách đầu tư vào các dịch vụ điều trị ung thư.
Ông nói: “Ung thư không nhất thiết phải tốn kém và không phải là bản án tử hình”.
“Đây không phải là lúc để quay đi. Đây là lúc phải tăng gấp đôi và đầu tư vào việc phòng ngừa và kiểm soát ung thư, nếu không chúng ta sẽ phải đối mặt với những bất bình đẳng thậm chí còn tồi tệ hơn những gì chúng ta thấy ngày nay.”
Bà Soerjomataram cũng nhấn mạnh tính cấp thiết của việc đầu tư vào công tác phòng ngừa nhằm giải quyết gánh nặng ung thư toàn cầu ngày càng tăng và sự bất bình đẳng toàn cầu về kết quả điều trị ung thư.
Bà nói: “Đầu tư vào việc phòng ngừa đang trở nên rất quan trọng vì chúng ta không thể thoát khỏi bệnh ung thư.” “Việc điều trị và cung cấp khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc là điều quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư để không ai phải chịu đựng căn bệnh này.”