Thủ lãnh Hamas Ismail Haniyeh đã bị ám sát vào sáng sớm ngày 31/7 tại Iran, nhóm chiến binh này và Tehran cho biết, dẫn đến những lời đe dọa trả thù Israel trong khu vực vốn đã rung chuyển bởi cuộc chiến Gaza và cuộc xung đột ngày càng lún sâu ở Lebanon.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đã xác nhận cái chết của Haniyeh, vài giờ sau khi ông tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của tân tổng thống Iran, và cho biết họ đang điều tra.
Ông Haniyeh, vốn thường xuyên ở Qatar, là gương mặt ngoại giao quốc tế của Hamas trong lúc chiến tranh tiếp diễn ở Gaza bắt nguồn từ cuộc đột kích vào Israel của Hamas hôm 7/10.
Cánh vũ trang của Hamas ra tuyên bố nói rằng vụ sát hại Haniyeh sẽ ‘đưa cuộc chiến theo chiều hướng mới và sẽ có hậu quả nặng nề’, còn Iran cũng tuyên bố sẽ trả đũa.
Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei nói Israel đã tạo ra lý do để ‘họ chịu sự trừng phạt nghiêm khắc’ và Iran có nghĩa vụ trả thù cho cái chết của lãnh đạo Hamas vì nó xảy ra ở thủ đô Iran. Quân đội Iran trước đó đã tấn công trực tiếp Israel trong cuộc chiến Gaza.
Không có bình luận hay tuyên bố nhận trách nhiệm từ phía Israel. Quân đội Israel cho biết họ đang đánh giá tình hình nhưng vẫn chưa đưa ra thêm hướng dẫn an ninh nào cho thường dân.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dự kiến sẽ tham vấn với các quan chức an ninh vào lúc 4 giờ chiều.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết Washington sẽ tìm cách giảm bớt căng thẳng nhưng cho biết Mỹ sẽ giúp bảo vệ Israel nếu nước này bị tấn công.
“Tôi không nghĩ chiến tranh là không thể tránh khỏi. Tôi vẫn bảo lưu quan điểm đó. Tôi nghĩ luôn có chỗ và cơ hội cho ngoại giao,” ông nói trước báo giới trong chuyến thăm Philippines.
Vụ ám sát, vốn diễn ra chưa đầy 24 giờ sau khi Israel tuyên bố đã giết chết chỉ huy Hezbollah mà họ cho là người đứng sau cuộc tấn công chết chóc vào Cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng, dường như đã kéo lùi cơ hội đạt được bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn khả dĩ nào trong cuộc chiến Gaza đã kéo dài 10 tháng.
“Vụ ám sát này của quân chiếm đóng Israel nhằm vào người anh em Haniyeh là hành động leo thang nghiêm trọng nhằm phá vỡ ý chí của Hamas,” quan chức cấp cao Hamas Sami Abu Zuhri nói với Reuters.
Ông nói Hamas, nhóm Hồi giáo Palestine cai quản Gaza trước cuộc tấn công của Israel, sẽ tiếp tục con đường mà họ đang đi theo.
“Chúng tôi tự tin về chiến thắng,” ông nói.
Qatar, quốc gia đang làm trung gian cho các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt giao tranh ở Gaza, đã lên án vụ ám sát Haniyeh là bước leo thang nguy hiểm trong cuộc xung đột.
Trung Quốc, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên án.
Cơ quan an ninh hàng đầu của Iran đã họp để quyết định chiến lược phản ứng của Iran đối với vụ ám sát Haniyeh, đồng minh thân cận của Tehran, một nguồn tin nắm rõ vấn đề cho biết.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas lên án vụ ám sát và các phe phái Palestine ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng kêu gọi đình công và biểu tình rầm rộ.
Văn phòng công tố Tòa án Hình sự Quốc tế đã ra trát bắt giữ Haniyeh với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh cùng lúc với lệnh bắt Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Được bổ nhiệm làm lãnh đạo Hamas vào năm 2017, ông Haniyeh đã di chuyển qua lại giữa Thổ Nhĩ Kỳ và thủ đô Doha của Qatar, né được các hạn chế đi lại trên Dải Gaza vốn bị phong tỏa và cho phép ông làm nhà đàm phán trong các cuộc thương thuyết ngừng bắn hay nói chuyện với đồng minh Iran của Hamas. Ba trong số các con trai của ông đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel hồi tháng Tư.
Diễn đàn