Tổ chức Y tế Thế giới WHO cảnh báo mỗi năm có hàng triệu người, chủ yếu tại các nước đang phát triển, chết vì ô nhiễm không khí trong nhà do việc sử dụng các nhiên liệu nguy hiểm và các bếp lò trong nhà. Vì thế tổ chức này đang đề ra những hướng dẫn mới nhắm giảm thiểu những chất gây ô nhiễm trong nhà có hại cho sức khoẻ. Thông tín viên Lisa Schlein tường trình cho đài VOA từ trụ sở WHO ở Geneva.
Tổ chức Y tế Thế giới báo cáo gần 3 tỷ người không tiếp cận được với nhiên liệu sạch và các kỹ thuật để nấu nước, sưởi ấm và thắp sáng. Tổ chức này nói mỗi năm có hơn 7 triệu người chết vì bị phơi bầy ra trước ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời. Trong số này, WHO nói khoảng 4,3 triệu người, chủ yếu tại các nước đang phát triển, chết vì ô nhiễm không khí trong nhà phát ra từ các lò nấu than hay các nhiên liệu thô sơ.
Các hướng dẫn mới của WHO nhằm giảm thiểu các chất gây ô nhiễm trong nhà dựa vào các phát hiện mới cho thấy việc sử dụng các nhiên liệu độc hại trong các bếp lò thiếu hiệu năng, những lò sưởi ấm nhỏ, hay thắp đèn là nguyên do gây ra nhiều cái chết yểu mạng.
Ông Carlos Dora là phối hợp viên của phân bộ Y tế công cộng, Môi trường và Sức khoẻ Xã hội. Ông nói với đài VOA rằng mọi người không nên sử dụng than đá hay dầu hôi chưa chế biến trong nhà. Ông nói mở cửa sổ hay cửa ra vào để khí thải độc hại thoát ra sẽ không giải quyết được tình hình. Nó chỉ có tác dụng gây ô nhiễm ngoài trời.
Ông nói: “Ta không thể trông đợi một chút quạt gió để giải quyết vấn đề. Thực sự vấn đề có liên quan đến các kỹ thuật sạch và nhiên liệu sạch. Vì thế, đó là điều mới. Ta phải sử dụng nhiên liệu sạch. Ta phải tránh dùng than đá. Ta phải tránh dùng dầu hôi và ta phải dùng năng lượng mặt trời, khí đốt dầu hoá lỏng, tức ethanol, các giải pháp mà chúng ta biết là sẵn có có thể giải quyết phần lớn vấn đề này.”
WHO nói ô nhiễm trong nhà dẫn tới việc chết yểu vì đột quỵ, vì các chứng tim mạch, vì chứng phổi kinh niên, vì sưng phổi nơi trẻ em và ung thư phổi. Phụ nữ và các em gái là các nạn nhân chính.
WHO nói các chứng bệnh này chủ yếu do mức cao về các phân tử khí carbonic mà nhiên liệu đặc bị đốt nhả ra. Các nhiên liệu loại này là củi, than đá, phân động vật, chất thải hoa mầu và muội than.
Tổ chức Y tế Thế giới nhận thấy hơn 95 phần trăm các hộ gia đình ở vùng châu Phi phía nam sa mạc Sahara dự vào nhiên liệu thể rắn để nấu nướng. Tổ chức nói các khối dân lớn ở Ấn Độ, Trung Quốc và châu Mỹ Latinh, như Guatemala và Peru cũng có nguy cơ.
Ông Nigel Bruce, giáo sư về Y tế Công cộng tại trường Đại học Liverpool, nói công tác đang được tiến hành để phát triển những bếp lò tốt và các kỹ thuật khác để đốt sinh khối và các nhiên liệu khác một cách hữu hiệu hơn.
Ông Bruce nói: “Vốn đã có nhiều kỹ thuật sẵn sàng để sử dụng trong nhiên liệu sạch. Có một loại lò ethanol thực sự khá hữu hiệu và tương đối rẻ tiền được hãng Domestic chế tạo và đang được thử nghiệm. Nó đã được thử nghiệm ở một số nước Phi châu và chúng tôi có báo cáo kết quả đó trong những hướng dẫn. Dầu hoá lỏng LPG rõ ràng có sẵn và các nỗ lực đang được xúc tiến để làm cho những kỹ thuật đó có hiệu quả. Một diễn tiến đáng chú ý khác là các lò dẫn điện.
Các chuyên gia WHO nêu ra một số kỹ thuật mới đem lại các giải pháp rẻ tiền an toàn cho vấn đề ô nhiễm không khí trong nhà vốn có trên thị trường. Họ chỉ ra các lò dẫn điện đang được bán ở Ấn Độ với giá khoảng 8 đôla và những đèn dùng ánh sáng mặt trời có thể mua ở châu Phi với giá chưa tới 1 đôla.
Nhưng tổ chức này nói đây mới chỉ là khởi đầu. Tổ chức kêu gọi tăng cường nhanh việc sử dụng nhiên liệu sạch và tiếp cận với các thiết bị làm bếp sạch hơn và hiện đại hơn, cũng như đèn thắp sáng, ở các nước đang phát triển.
