Theo một nhóm các nhà khoa học, người dân trên toàn thế giới đã phải chịu thêm trung bình 41 ngày nắng nóng nguy hiểm trong năm nay vì biến đổi khí hậu do con người gây ra, họ cũng cho biết biến đổi khí hậu đã làm trầm trọng thêm phần lớn tình trạng thời tiết gây hại của thế giới trong suốt năm 2024.
Phân tích từ các nhà nghiên cứu của World Weather Attribution và Climate Central được đưa ra vào cuối năm đã phá vỡ kỷ lục khí hậu này đến kỷ lục khí hậu khác khi nhiệt độ trên toàn cầu năm 2024 có khả năng là năm nóng nhất từng được đo lường và một loạt các sự kiện thời tiết chết người khác.
“Phát hiện này thật tàn khốc nhưng hoàn toàn không có gì đáng ngạc nhiên: Biến đổi khí hậu đã đóng một vai trò, và thường là vai trò chính trong hầu hết các sự kiện mà chúng tôi nghiên cứu, khiến nhiệt độ, hạn hán, bão nhiệt đới và mưa lớn có nhiều khả năng xảy ra hơn và dữ dội hơn trên toàn thế giới, hủy hoại cuộc sống và sinh kế của hàng triệu người và thường là vô số người không kể xiết”, ông Friederike Otto, người đứng đầu World Weather Attribution và là nhà khoa học về khí hậu của Imperial College, nói trong một cuộc họp báo về những phát hiện của các nhà khoa học. “Khi nào mà thế giới này còn tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch, tình hình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn”.
Hàng triệu người đã phải chịu đựng cái nóng ngột ngạt trong năm nay. Bắc California và Thung lũng Chết bị thiêu đốt. Nhiệt độ ban ngày nóng nực thiêu đốt Mexico và Trung Mỹ. Nhiệt độ cao gây nguy hiểm cho trẻ em vốn dễ bị tổn thương ở Tây Phi. Nhiệt độ tăng vọt ở Nam Âu buộc Hy Lạp phải đóng cửa Đền Acropolis. Ở các nước Nam và Đông Nam Á, nhiệt độ cao buộc phải đóng cửa trường học. Trái đất đã trải qua một số ngày nóng nhất từng được đo lường và mùa Hè nóng nhất từ trước đến nay, với chuỗi nắng nóng kéo dài 13 tháng vừa mới kết thúc.
Để thực hiện phân tích nhiệt, nhóm các nhà khoa học quốc tế tình nguyện đã so sánh nhiệt độ hàng ngày trên toàn cầu vào năm 2024 với nhiệt độ dự kiến ở một thế giới không có biến đổi khí hậu. Kết quả vẫn chưa được duyệt xét lại, nhưng các nhà nghiên cứu sử dụng các phương pháp được bình duyệt bởi các đồng nghiệp.
Một số khu vực đã trải qua 150 ngày hoặc hơn nhiệt độ cực đoan do biến đổi khí hậu.
Bà Kristina Dahl, phó chủ tịch khoa học khí hậu tại Climate Central nói: “Những quốc gia nghèo nhất và kém phát triển nhất trên hành tinh là những nơi đang trải qua con số thậm chí còn cao hơn”.
Tệ hơn nữa, các ca tử vong liên quan đến nắng nóng thường không được báo cáo đầy đủ.
Ông Otto cho biết: “Mọi người không nhất thiết phải chết trong đợt nắng nóng. Nhưng nếu chúng ta không thể truyền đạt một cách thuyết phục rằng ‘thực tế là có rất nhiều người đang chết’, thì việc nâng cao nhận thức này sẽ khó khăn hơn nhiều”. “Làn sóng nhiệt là sự kiện cực đoan gây chết người nhiều nhất và chúng là những sự kiện cực đoan mà biến đổi khí hậu thực sự là yếu tố thay đổi cuộc chơi”.
Năm nay là một cảnh báo rằng hành tinh này đang tiến gần đến ngưỡng ấm lên 1,5 độ C (2,7 độ F) của Thỏa thuận chung Paris so với mức trung bình trước thời kỳ công nghiệp, theo các nhà khoa học. Trái đất dự kiến sẽ sớm vượt qua ngưỡng đó, mặc dù nó không được coi là đã bị phá vỡ cho đến khi sự nóng lên đó được duy trì trong nhiều thập niên.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra chặt chẽ 29 sự kiện thời tiết khắc nghiệt trong năm nay khiến ít nhất 3.700 người chết và hàng triệu người phải di tản, và phát hiện ra rằng 26 trong số đó có liên quan rõ ràng đến biến đổi khí hậu.
Mô hình thời tiết El Niño, vốn làm ấm Thái Bình Dương một cách tự nhiên và làm thay đổi thời tiết trên khắp thế giới, khiến một số hiện tượng thời tiết này có khả năng xảy ra sớm hơn trong năm. Theo các nhà nghiên cứu, nước biển ấm và không khí ấm hơn đã thúc đẩy nhiều cơn bão tàn phá hơn, trong khi nhiệt độ dẫn đến nhiều trận mưa lớn phá kỷ lục.
Bà Jennifer Francis, một nhà khoa học về khí hậu tại Trung tâm nghiên cứu khí hậu Woodwell ở Cape Cod, người không tham gia vào nghiên cứu, nói khoa học và những phát hiện này là hợp lý.
“Thời tiết khắc nghiệt sẽ tiếp tục trở nên thường xuyên hơn, dữ dội hơn, tàn phá hơn, tốn kém hơn và gây chết người hơn, cho đến khi chúng ta có thể giảm nồng độ khí giữ nhiệt trong khí quyển”, bà cho biết.
Chương trình Môi trường Liên hiệp quốc nói vào mùa Thu rằng có thể dự kiến sẽ có nhiều hiện tượng khí hậu cực đoan hơn nếu không có hành động, vì năm nay lượng khí carbon dioxide làm nóng hành tinh đã được thải vào không khí nhiều hơn do đốt nhiên liệu hóa thạch so với năm ngoái.
Nhưng bà Julie Arrighi, giám đốc chương trình tại Trung tâm khí hậu của Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ và là một phần của nghiên cứu, nói tử vong và thiệt hại do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt không phải là điều không thể tránh khỏi.
“Các quốc gia có thể giảm thiểu những tác động đó bằng cách chuẩn bị ứng phó với biến đổi khí hậu và thích ứng với biến đổi khí hậu, và trong khi những thách thức mà từng quốc gia, hệ thống hoặc địa điểm phải đối mặt là khác nhau trên toàn thế giới, chúng tôi thấy rằng mỗi quốc gia đều có vai trò riêng”, bà cho biết.
Diễn đàn