Canada cho biết họ đã bắt giam Anthony Vo, người Mỹ gốc Việt bỏ trốn để tránh án tù 9 tháng vì đã xông vào Điện Capitol ở Washington DC trong vụ bạo loạn cách đây hơn 4 năm.
Người phát ngôn của Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) Rebecca Purdy cho VOA biết rằng giới chức nước này bắt giữ Anthony Vo không vì một “sự cố” gì vào ngày 6/1, đúng ngày kỷ niệm 4 năm vụ tấn công vào trụ sở quốc hội Mỹ của những người ủng hộ Donald Trump nhằm ngăn cản việc phê chuẩn chiến thắng bầu cử của Joe Biden.
Hơn 1.500 người bị buộc tội liên quan đến các tội danh bạo loạn vì vụ xâm nhập vào Điện Capitol ngày 6/1/2021. Anthony Vo, có cha mẹ là di dân từ Việt Nam hiện đang sống ở tiểu bang Indiana của Mỹ, nằm trong số hơn 700 bị cáo bị kết án tù nhưng đã không thi hành lệnh vào tù của tòa án vào tháng 6 năm ngoái.
Vài ngày trước khi bị bắt ở Canada, Anthony Vo nói với VOA rằng anh đã tới nước láng giềng của Mỹ vào ngày 14/6/2024, chỉ vài giờ sau khi phải trình diện tại một nhà tù liên bang ở Mỹ theo lệnh của tòa vì án tù 9 tháng bị tuyên trước đó với 4 tội danh, trong đó có hành vi gây rối trật tự vì xâm nhập vào toà nhà Quốc hội.
Người phát ngôn của CBSA nói với VOA rằng cơ quan biên giới Canada không có thông tin nào về việc Anthony Vo nhập cảnh vào nước này tại “bất kỳ cửa khẩu nhập cảnh chính thức nào.”
Anthony Vo nói với VOA hôm 2/1 rằng anh bay đến Canada và đang xin tị nạn tại đây với hy vọng được ông Trump ân xá khi nhậm chức tổng thống vào ngày 20/1.
Trả lời câu hỏi của VOA qua email rằng việc bắt giữ Anthony Vo có liên quan đến việc bỏ trốn để tránh án tù ở Mỹ hay không, bà Purdy cho biết rằng người đàn ông 32 tuổi này bị bắt theo lệnh được ban hành liên quan đến luật di trú.
“Hành động thực thi có thể bao gồm việc bắt giữ và giam giữ một cá nhân không được nhập cảnh, theo quy định của Đạo luật Bảo vệ Người nhập cư và Người tị nạn (IRPA),” bà Purdy nói và gọi Anthony Vo là “một kẻ chạy trốn khỏi hệ thống tư pháp Hoa Kỳ.”
Anthony Vo đã công khai việc mình chạy trốn sang Canada và công bố thông tin từ CBSA vào ngày 4/12/2024 rằng cơ quan này đã chấp nhận lý do cho đơn xin tị nạn chính trị của anh.
Anthony Vo cho biết anh đến Canada vì là nơi “có lịch sử chào đón người tị nạn” bao gồm cả “những người trốn tránh nghĩa vụ quân sự trong chiến tranh Việt Nam (ở Mỹ).”
Trong đơn yêu cầu xin tị nạn, Anthony Vo nói rằng vụ xâm nhập vào Điện Capitol hôm 6/1/2021, mà anh và người mẹ của mình cùng tham gia, là “một cuộc biểu tình ôn hòa” và cho rằng anh bị kết án sau một “phiên tòa bất công” vì niềm tin chính trị của mình. Anthony Vo tin rằng nếu bị đưa trở lại Mỹ, anh sẽ bị bỏ tù “trong điều kiện vô nhân đạo.”
Những người tấn công vào Điện Capitol đã gây thương tích cho 140 cảnh sát sau nhiều giờ đụng độ. Họ gây bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ sau khi ông Trump phát biểu trước hàng chục nghìn người ủng hộ ông gần Nhà Trắng, trong đó ông lặp lại những tuyên bố không có cơ sở rằng ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020.
Biên bản phiên tòa tuyên án Anthony Vo tại Washington DC mà AP trích dẫn cho thấy người đàn ông gốc Việt nói với thẩm phán rằng anh “rất tiếc vì (vụ việc) ngày 6/1 đã xảy ra” và rằng “tôi biết tôi không nên có mặt ở đó.”
Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Tanya Chutkan, người tuyên án Anthony Vo trong phiên tòa hồi tháng 4 năm ngoái, cho biết có vẻ như Anthony Vo không tôn trọng tòa án hoặc pháp quyền. Theo AP, bà đã cảnh báo rằng việc không đến nhà tù theo lệnh có thể dẫn đến nhiều cáo buộc hình sự hơn.
Trả lời câu hỏi của VOA về việc liệu Canada có trục xuất Anthony Vo hay không, bà Purdy nói rằng “CBSA có nghĩa vụ pháp lý phải trục xuất tất cả những công dân nước ngoài không được nhập cảnh vào Canada theo đạo luật IRPA.” Theo người phát ngôn này, Canada đã trục xuất hơn 14.000 công dân nước ngoài khỏi nước này vì vi phạm đạo luật di trú trong 10 tháng đầu năm 2024.
Ông Trump đã thề sẽ ân xá cho những người bị kết án trong vụ bạo loạn ở Điện Capitol trong ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng để nắm giữ nhiệm kỳ 4 năm lần thứ hai. Ông đã gọi những người này là “tù nhân chính trị” hay “con tin” và gọi ngày 6/1/2021 là “ngày của tình yêu.”
Tổng thống sắp nhậm chức cũng nói rằng ông sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể nhưng không giải thích cách ông sẽ quyết định ai sẽ nhận được ân xá.
Anthony Vo nói với VOA rằng anh “không nghi ngờ gì” về việc ông Trump sẽ ân xá cho anh vì cho rằng ông Trump là người “nói lời giữ lời.”
VOA đã gửi yêu cầu bình luận trước việc Anthony Vo bị bắt tới Luật sư di trú Oluwasamilola Asuni, người đang giúp Anthony Vo xin tị nạn tại Canada. Luật sư này nói với CBS News rằng một phiên điều trần xem xét lại việc giam giữ Anthony Vo dự kiến diễn ra vào ngày 15/1 tại British Columbia, nơi anh bị bắt.