Công tố viên đặc biệt Hoa Kỳ Jack Smith kết luận rằng Donald Trump đã tham gia vào một "nỗ lực hình sự chưa từng có" để níu giữ quyền lực sau khi thua trong cuộc bầu cử năm 2020, nhưng ông đã bị cản trở trong việc đưa vụ án ra xét xử bởi chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 của tổng thống đắc cử, theo một báo cáo được công bố hôm 14/1.
Báo cáo nêu chi tiết quyết định của ông Smith trong việc đưa ra bản cáo trạng gồm bốn tội danh chống lại ông Trump, trong đó cáo buộc ông âm mưu cản trở việc thu thập và chứng nhận phiếu bầu sau thất bại năm 2020 của ông trước Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden.
Báo cáo kết luận rằng bằng chứng sẽ đủ để kết tội ông Trump tại phiên tòa, nhưng việc ông sắp trở lại làm tổng thống, dự kiến vào ngày 20/1, khiến điều đó trở nên bất khả thi.
Ông Smith, người đã phải đối mặt với những lời chỉ trích không ngừng từ ông Trump, cũng đã bảo vệ cuộc điều tra của mình và các công tố viên, những người đã thực hiện cuộc điều tra.
"Tuyên bố của ông Trump rằng các quyết định của tôi với tư cách là công tố viên chịu ảnh hưởng hoặc bị chỉ đạo bởi chính quyền Biden hoặc các nhân vật chính trị khác, nói một cách ngắn gọn, là điều nực cười", ông Smith viết trong một lá thư nêu chi tiết về báo cáo của mình.
Sau đó, ông Trump, trong một bài đăng trên trang Truth Social của mình, đã gọi ông Smith là "công tố viên đần độn không thể đưa vụ án của mình ra xét xử trước cuộc bầu cử".
Các luật sư của ông Trump, trong một lá thư gửi Tổng chưởng lý Merrick Garland được Bộ Tư pháp công bố, đã gọi báo cáo là "cuộc tấn công có động cơ chính trị" và cho rằng việc công bố báo cáo trước khi ông Trump trở lại Nhà Trắng sẽ gây tổn hại đến quá trình chuyển giao quyền lực của tổng thống.
Phần lớn các bằng chứng được trích dẫn trong báo cáo đã được công khai trước đây.
Nhưng báo cáo bao gồm một số chi tiết mới, chẳng hạn như các công tố viên đã cân nhắc việc buộc tội ông Trump kích động cuộc tấn công vào Điện Capitol vào ngày 6/1/2021 theo luật của Hoa Kỳ được gọi là Đạo luật Nổi loạn.
Các công tố viên cuối cùng kết luận rằng một cáo buộc như vậy gây ra rủi ro pháp lý và không có đủ bằng chứng cho thấy ông Trump có ý định về bạo lực “một cách toàn diện” trong cuộc bạo loạn, vốn là một nỗ lực bất thành của một đám đông những người ủng hộ ông nhằm ngăn Quốc hội chứng nhận kết quả cuộc bầu cử năm 2020.
Bản cáo trạng cáo buộc ông Trump âm mưu cản trở việc chứng nhận bầu cử, lừa đảo nước Mỹ về kết quả bầu cử chính xác và tước quyền bỏ phiếu của cử tri Hoa Kỳ.
Văn phòng của ông Smith xác định rằng có lý do để có các cáo buộc đối với một số đồng phạm bị cáo buộc giúp ông Trump thực hiện kế hoạch, nhưng báo cáo cho biết các công tố viên không đưa ra kết luận cuối cùng.
Một số luật sư cũ của ông Trump trước đây đã được xác định là đồng phạm được nhắc đến trong bản cáo trạng.
Phần thứ hai của báo cáo nêu chi tiết việc ông Smith cáo buộc ông Trump giữ lại bất hợp pháp các tài liệu an ninh quốc gia nhạy cảm sau khi rời Nhà Trắng vào năm 2021.
Bộ Tư pháp đã cam kết không công khai phần đó trong khi các thủ tục tố tụng pháp lý vẫn tiếp tục đối với hai cộng sự của ông Trump bị buộc tội trong vụ án.
Ông Smith, người đã rời Bộ Tư pháp vào tuần trước, đã hủy bỏ cả hai vụ kiện chống lại ông Trump sau khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm ngoái, với lý do chính sách lâu đời của Bộ Tư pháp là không truy tố một tổng thống đương nhiệm. Không có vụ nào được đưa ra xét xử.
Ông Trump không nhận tội đối với tất cả các cáo buộc. Ông thường xuyên chỉ trích ông Smith là "kẻ mất trí" và mô tả các vụ án này là những nỗ lực có động cơ chính trị nhằm gây tổn hại đến chiến dịch và phong trào chính trị của ông.
Ông Trump và hai cựu bị cáo đồng phạm trong vụ án tài liệu mật đã tìm cách ngăn chặn việc công bố báo cáo, vài ngày trước khi ông Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng vào ngày 20/1. Tòa án đã bác bỏ yêu cầu của họ nhằm ngăn chặn việc công bố toàn bộ bản báo cáo.
Cả hai cuộc điều tra đều kết luận rằng ông Trump đã đưa ra những tuyên bố sai sự thật về gian lận bầu cử lan rộng sau cuộc bầu cử năm 2020 và gây sức ép buộc các nhà lập pháp tiểu bang không chứng nhận cuộc bỏ phiếu, và cuối cùng, cũng tìm cách sử dụng các nhóm cử tri gian lận đã cam kết bỏ phiếu cho ông, tại các tiểu bang mà ông Biden thực sự giành chiến thắng, trong nỗ lực ngăn Quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Biden.
Nỗ lực này lên đến đỉnh điểm vào ngày 6/1/2021 khi một đám đông những người ủng hộ Trump xông vào Quốc hội trong một nỗ lực bất thành nhằm ngăn cản các nhà lập pháp chứng nhận cuộc bỏ phiếu.
Vụ án của Công tố viên đặc biệt Smith đã phải đối mặt với những rào cản pháp lý ngay cả trước khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Vụ án đã bị tạm dừng trong nhiều tháng trong khi ông Trump nhấn mạnh tuyên bố của mình rằng ông không thể bị truy tố vì những hành động chính thức được thực hiện với tư cách là tổng thống.
Các thành viên bảo thủ chiếm đa số của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phần lớn đứng về phía ông Trump, trao cho các cựu tổng thống quyền miễn trừ rộng rãi khỏi bị truy tố hình sự.
Diễn đàn