Ảnh vệ tinh cho thấy có sự mở rộng lớn tại năm tổ hợp nơi Nga sản xuất động cơ phi đạn nhiên liệu rắn, chứng tỏ Điện Kremlin có kế hoạch tăng đáng kể sản lượng phi đạn khi theo đuổi cuộc chiến ở Ukraine, theo một nhà nghiên cứu châu Âu.
Ông Fabian Hinz, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại Berlin, một nhóm nghiên cứu an ninh toàn cầu, đã xác định các tổ hợp này bằng cách sử dụng các báo cáo của phương tiện truyền thông Nga và giải mật các tài liệu của CIA thời Chiến tranh Lạnh liệt kê các cơ sở nơi Liên Xô sản xuất động cơ phi đạn nhiên liệu rắn.
Các địa điểm này nằm ở Cộng hòa Altai ở Siberia, Rostov ở miền nam nước Nga, bên ngoài Moscow và St. Petersburg, và ở Perm, miền tây nước Nga.
Ảnh vệ tinh do Maxar Technologies chụp vào tháng 7, tháng 9 và tháng 10, được Reuters xem xét, cho thấy thảm thực vật đã được dọn sạch và nhiều công trình xây dựng mới bên cạnh các tòa nhà mà ông Hinz xác định là cơ sở nghiên cứu và sản xuất nhiên liệu rắn tại năm khu phức hợp. Sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh tăng kinh phí để mở rộng sản xuất quốc phòng.
“Hình ảnh vệ tinh cho thấy năng lực sản xuất động cơ phi đạn nhiên liệu rắn dường như là một trọng tâm của nỗ lực này”, ông Hinz viết trong báo cáo của mình, được công bố trên Military Balance Plus, một trang blog của IISS.
Bộ Quốc phòng Nga không trả lời yêu cầu bình luận. Chính phủ của ông Putin có kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng vào năm tới lên 6,3% tổng sản phẩm quốc nội, mức cao nhất kể từ Chiến tranh Lạnh.
Phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia từ chối xác nhận liệu Hoa Kỳ có biết về việc mở rộng này hay không nhưng cho biết Hoa Kỳ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với các thực thể và tổ chức tài chính của Nga để hạn chế khả năng sản xuất vật liệu quốc phòng của nước này.
Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ từ chối bình luận.
Các phát hiện của ông Hinz được đưa ra khi Nga buộc phải chuyển sang Triều Tiên và Iran, các quan chức Hoa Kỳ cho biết, để bổ sung kho phi đạn đã cạn kiệt sau cuộc xung đột kéo dài gần ba năm.
Các lực lượng của Moscow đã bắn hơn 9.600 phi đạn kể từ khi bắt đầu chiến tranh, vị tướng hàng đầu của Ukraine cho biết vào tháng 8.
Việc mở rộng sản xuất động cơ phi đạn nhiên liệu rắn có thể giúp Điện Kremlin đáp ứng được nhu cầu của cuộc chiến mà không phải trông chờ vào các nhà cung cấp bên ngoài như Triều Tiên, nơi phi đạn thường xuyên bị trục trặc, theo các quan chức Ukraine.
Phi đạn nhiên liệu rắn thường dễ vận hành và an toàn hơn, đặc biệt là trên chiến trường, so với vũ khí nhiên liệu lỏng. Chúng cũng sẵn sàng phóng, rẻ hơn, lưu trữ lâu hơn và ít cần hỗ trợ hậu cần hơn.
Động cơ cho phi đạn nhiên liệu rắn
Ông Pavel Podvig, một nhà phân tích quốc phòng tại Geneva, đã đồng ý sau khi xem xét các bức ảnh rằng việc mở rộng cho thấy Nga có kế hoạch tăng cường sản xuất phi đạn nhiên liệu rắn để chế tạo vũ khí cần thiết cho cuộc chiến Ukraine, chẳng hạn như phi đạn đất đối đất. Ông Podvig, một chuyên gia về quân đội Nga, nói ông biết rằng một số địa điểm này đã được sử dụng để sản xuất động cơ nhiên liệu rắn.
“Bạn sản xuất chất đẩy, bạn phải sử dụng nó bằng cách nào đó. Điều đó cho thấy sản lượng phi đạn sẽ tăng lên”, ông nói và nói thêm rằng ông không thấy lời giải thích nào khác cho việc mở rộng vừa kể.
Ông Podvig cho biết ông không tin rằng Nga đang có kế hoạch tăng cường sản xuất phi đạn nhiên liệu rắn cho lực lượng hạt nhân chiến lược của mình vì tỷ lệ sản xuất của chúng “khá ổn định”.
Tuy nhiên, một nhà ngoại giao cấp cao của Nga vào tháng 5 đã nói rằng Nga sẽ phải tăng cường toàn bộ kho vũ khí phi đạn của mình vì Moscow đang trong cuộc đối đầu công khai với Hoa Kỳ và các đồng minh của nước này.
Ông Hinz lưu ý rằng các bức ảnh vệ tinh không cung cấp manh mối nào về các loại động cơ phi đạn nhiên liệu rắn mà Nga có thể đang lên kế hoạch tăng cường sản xuất.
Nga sản xuất nhiều loại phi đạn nhiên liệu rắn, bao gồm Grads và Uragans được phóng bằng bệ phóng di động, phi đạn chống tăng, phi đạn phòng không S-300 và S-400 tiên tiến và phi đạn đạn đạo tầm ngắn Iskander-M.
Kho vũ khí hạt nhân của Moscow cũng bao gồm phi đạn đạn đạo liên lục địa nhiên liệu rắn, chẳng hạn như Topol-M cơ động trên đường bộ và Bulava phóng từ tàu ngầm. Việc triển khai chúng bị hạn chế cho đến khi New START, hiệp ước kiểm soát vũ khí còn lại cuối cùng giữa Hoa Kỳ và Nga, hết hạn vào tháng 2 năm 2026.
Ông Putin đã viện dẫn sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Ukraine khi từ chối đàm phán với Washington về việc thay thế New START, một vấn đề sẽ đối đầu với Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump.
Ông Trump đã nói rằng ông sẽ mang lại hòa bình cho Ukraine, nơi các lực lượng Nga đã tiến về phía đông.
Ông Hinz nói với Reuters rằng bất kỳ kế hoạch nào của Điện Kremlin nhằm thúc đẩy sản xuất phi đạn đạn đạo đều có thể gặp phải những rào cản đáng kể.
Chúng bao gồm cách Nga sẽ vượt qua các chế tài và kiểm soát xuất khẩu của phương Tây để có được các công cụ máy móc công nghệ cao và liệu nước này có các nguyên liệu thô chính cần thiết cho nhiên liệu rắn hay không, bao gồm cả amoni perchlorate.
Nga cũng đang vật lộn với tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề vì nhiều công nhân trẻ đã rời khỏi đất nước sau khi ông Putin phát động cuộc xâm lược toàn diện để tránh bị động viên.
“Về cơ bản, toàn bộ nền kinh tế Nga đang thiếu hụt lao động”, ông Hinz nói.
Tỷ lệ thất nghiệp ở Nga đang ở mức thấp kỷ lục, trầm trọng hơn do động viên vào năm 2022 và hàng trăm nghìn người di cư kể từ khi Moscow xâm lược Ukraine. Một số quan chức nhà nước đã nêu rõ tình trạng thiếu hụt lao động là mối quan tâm chính đối với nền kinh tế Nga, vốn đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ trong năm nay, một phần là nhờ vào sản lượng quân sự cao hơn.