Không chỉ có mạng xã hội mà hệ thống truyền thông chính thức cũng nặng nề, ảm đạm dù tết đã cận kề. Doanh nghiệp tiếp tục phá sản hàng loạt, chẳng riêng người nghèo mà tất cả các giới cùng điêu đứng vì lạm phát và đã kiệt quệ, không còn sức để cầm cự. Trong bối cảnh như vậy, tết trở thành thời điểm buồn nhiều hơn vui.
Song song với những bài viết kiểu như “Chợ Tết gì mà ế quá” (1) trên hệ thống truyền thông chính thức, có thể tìm thấy trên mạng xã hội những lời than não nề như Phố Đời: Ngày xưa thì trông ngóng từng cái tết, bây giờ chẳng còn thấy vui như trước nữa, thay vào đó là buồn phiền, áp lực và mệt mỏi (2)!..
Tết vốn thường đi kèm với sự hân hoan vì là thời điểm nghỉ ngơi, sum vầy và hi vọng những điều tốt đẹp hơn hiện tại sẽ đến trong tương lai gần nhưng trên mạng xã hội không thiếu những hình ảnh, video clip như có thể thấy ở fanpage Chúng ta của hiện tại... Chẳng ai có thể dửng dưng khi được xem, được biết nhiều ông cụ, bà cụ, người tàn tật,... đang xoay sở trong vô vọng, không dám nghĩ gì tới tết... Cũng vì vậy, một số người chạnh lòng, hỏi thăm cách thức đóng góp nhằm đỡ đần một phần gánh nặng mưu sinh của những con người bất hạnh song người điều hành fanpage Chúng ta của hiện tại vừa từ chối, vừa kèm đề nghị rằng, vì những cảnh đời thê thảm ấy ở khắp mọi nơi, nếu có thể và muốn, hãy mở rộng vòng tay với những người quanh mình (3)...
Bất lực, ngột ngạt khi có quá nhiều người bất hạnh dường như là cảm giác chung của những người không thể cầm lòng trước sự khốn khổ của đồng loại và cũng là đồng bào. Phương Huyền – một trong những người đang gom góp để san sẻ với những người khốn khổ khi tết đã cận kề, kể: Theo chân một chị gom ve chai về khu trọ để rồi lòng chợt buồn tênh. Mình rời đi như… tháo chạy. Lại là một khu trọ với cả trăm con người. Các cô, các chị đa số là người Bình Định vào kiếm sống, nuôi con học đại học. Căn phòng chút xíu nhưng năm, bảy, thậm chí cả chục người ở. Mình chới với. Mọi dự định cho phần quà thật tươm tất đã thua rồi. Ngoài mấy con hẻm bên Ung Văn Khiêm chưa xử lý nổi thì thêm khu này ở đường Đinh Bộ Lĩnh (4).
Bà Kim Cuc Ngo Thi “Nghĩ một chút về Tết”: Mọi năm, ngày Tết ở Sài Gòn thường vắng vẻ vì ngoài dân có tiền sẽ đi du lịch đâu đó trong nước/ngoài nước, rất đông dân ngụ cư gồm sinh viên, người lao động sẽ về quê ăn tết. Năm nay, tiền thưởng hẻo, vé tàu xe mắc, một số công ty chu đáo đã bỏ tiền ra sửa xe máy cho nhân viên để họ có thể tự chạy xe về quê, tiết kiệm được một khoản tiền cho ngày tết. Tết về quê không chỉ là để sum họp gia đình, cúng giỗ, thắp hương nghĩa trang dòng họ, mà còn phải có chút ít quà cáp, niềm vui không thể thiếu cho gia đình/bà con, bởi một kẻ đã mang tiếng đi Sài Gòn mần ăn không thể chỉ mang cái mạng cùi về... Hôm nay, chỉ còn mươi ngày là Tết Giáp Thìn, trong một nhà hàng có rất nhiều hình anime Nhật Bản, không khí chẳng có vẻ gì sắp tết. Sài Gòn vẫn nóng, như từ cả tháng rồi không hề có lấy giọt mưa. Cũng chẳng biết năm này Sài Gòn có vắng như mọi năm, vì nhiều gia đình lao động đã cắt suất về quê do túi tiền xơ xác... Thiên nhiên vẫn vận hành đúng mùa, đúng thời tiết, đúng sự phân công trong vũ trụ bao la... Chỉ có con người nhỏ bé là cứ thắc thỏm, ngơ ngác nhìn ngó chung quanh và tự đặt cho mình biết bao câu hỏi, những câu hỏi không thể tự trả lời (4)...
Túy Vân Nguyễn – một thân hữu của bà Kim Cuc Ngo Thi – hồi đáp: Tết ni mình cũng không về quê vì “không thể chỉ mang cái mạng cùi về”. Cay đắng quá, mà cũng thật quá Cúc hỉ. Thương người lao động nghèo! Phuong Huynh – một thân hữu khác thì cảm thán: Chỉ có Bầu thương Bí chị ơi (4)!…
***
Các cơ quan truyền thông chính thức đã và đang thi nhau giới thiệu những ông chủ, bà chủ các khu nhà trọ xuất tiền để tổ chức tiệc Tất niên, tặng quà cho những người nghèo là khách trọ của họ: Ông bà Nguyễn Thành Tâm ở phường Thạnh Lộc, quận 12, TP.HCM chi 150 triệu để mời 400 khách trọ dự tiệc Tất niên và tặng họ gạo, nước mắm, dầu ăn,... để đón Tết (5). Ông bà Đặng Văn Hương ở phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP.HCM tổ chức tiệc Tất niên và tặng quà tết cho 150 khách trọ bao gồm cả trẻ con (6)... Gia đình Bà Nguyễn Thị Bên ở phường Tăng Nhơn Phú A, TP. Thủ Đức không đủ khả năng tổ chức tiệc Tất niên thì gói bánh tét tặng khách trọ và lì xì mỗi gia đình 500.000 đồng (7)... Trong bối cảnh đó, thiên hạ thấy đại diện Liên đoàn lao động (LĐLĐ) khoe: Ở TP.HCM có hơn 70 chủ nhà trọ tổ chức chăm lo Tết cho người ở trọ (8). Đại diện LĐLĐ – tổ chức trực thuộc chính quyền, trước giờ vẫn nhận đủ thứ từ nhiều nguồn khác nhau để hỗ trợ công nhân, người lao động nghèo – tiếp tục khoe nữa về việc tặng tiền và quà tết cho các đối tượng mà họ có nghĩa vụ chăm sóc nhưng tiếp tục im lặng, không giải thích tại sao lại buộc công nhân, người lao động nghèo phải dùng thẻ tín dụng, phải mua sắm online với một số doanh nghiệp do Tổng LĐLĐ Việt Nam chỉ định và đó cũng là lý do, dù hết sức túng quẫn, bế tắc song nhiều công nhân, người nghèo vẫn từ chối nhận sự “hỗ trợ” của Tổng LĐLĐ Việt Nam vì sợ bị sa vào bẫy nợ (9)!
Bên cạnh thực trạng ảm đạm của những giáp Tết khiến rất nhiều người buồn chán, bất an, rất nhiều người sử dụng mạng xã hội và độc giả của các cơ quan truyền thông chính thức cùng bày tỏ sự cảm kích trước việc nghĩ tới người khác, san sẻ cho người khác của những đồng loại giàu từ tâm. Chẳng hạn khi đọc “Chủ trọ Sài Gòn tổ chức Tết sớm cho công nhân” trên VnExpress, AKa 100/7 hồi đáp: Mình đi nhiều nơi, ai cũng kêu năm nay chẳng có gì gọi là Tết nhưng đọc mấy bài như thế này thấy ấm lòng và hạnh phúc! Louishuang5555 cũng xác nhận việc cảm thấy ấm lòng và góp thêm: Sự tử tế giữa người với người khiến cuộc sống của chúng ta dù khó khăn thì vẫn nhiều ý nghĩa. Thế còn hệ thống chính trị và hệ thống công quyền. Cứ như những gì hệ thống truyền thông chính thức đã loan tải thì viên chức lãnh đạo các hệ thống này rất bận, sau khi hối hả tổ chức hội nghị bất thường để gật đầu, đồng ý cho một số đồng chí “thôi giữ các chức vụ được phân công, nghỉ công tác và nghỉ hưu” (10), giới lãnh đạo các hệ thống này đang chỉ đạo tổ chức việc “Kỷ niệm 94 năm ngày thành lập đảng CSVN”! Đảng vốn đã xếp tổ chức của mình trước cả Xuân thì rõ ràng đảng quan trọng hơn, Xuân ra sao là chuyện nhỏ!
Chú thích
(1) https://tuoitre.vn/cho-tet-gi-ma-e-qua-20240127083246933.htm
(3) https://www.facebook.com/chungtacuahientaivatuonglai
(5) https://tuoitre.vn/bo-tien-tui-dai-tat-nien-nguoi-o-tro-20240202102502673.htm
(6) https://vnexpress.net/chu-tro-sai-gon-to-chuc-tet-som-cho-cong-nhan-4706493.html
(7) https://vnexpress.net/chu-nha-goi-100-banh-tet-tang-nguoi-thue-tro-4704052.html
(9) https://tuoitre.vn/vi-sao-cong-nhan-tu-choi-nhan-qua-tet-2024012408232707.htm
Diễn đàn