Vấn đề sở hữu ruộng đất là vấn đề gay go nan giải từ hơn nửa thế kỷ nay trên đất nước ta, hiện trở thành chuyện thời sự rất bức bách.
Cải cách ruộng đất, sai lầm rồi sửa sai, rồi hợp tác hóa nông nghiệp, thủ tiêu quyền sở hữu ruộng đất, công bố ruộng đất khắp nơi là thuộc «quyền sở hữu của tòan dân» - nghĩa là thực tế không một ai có ruộng đất riêng cả. Luật Đất đai công bố năm 2003, bổ sung, sửa đổi bao lần, năm nay đã đặt trong chương trình làm luật của Quốc hội, nhằm sửa đổi lớn một lần nữa. Thế rồi lại hụt. Vì sao vậy? Vì sao 2 đạo luật hệ trọng bậc nhất là Luật Đất đai và Luật Báo chí lại bị rớt trong chương trình? Vì Bộ Chính trị nát óc, vò đầu, không tìm ra lối ra, vì các chuyên viên trợ lý xoay xở không xong, đành chơi con bài trì hoãn. Hoãn đến bao giờ? Không ai biết! Kẹt cứng chỉ vì «sở hữu toàn dân» là mơ hồ, không giống ai.
Đành xoay quanh các luật lẻ tẻ, về thuế, về thuốc men, về chăm sóc sức khỏe, về giao thông, hàng hóa, về người cao tuổi, để mọi người yên trí, Quốc hội vẫn cần mẫn làm luật.
Luật Báo chí rất gay go, ở thời đại truyền thông bén nhạy, quyền được thông tin tự do, đầy đủ là quyền của mọi công dân thế giới, ngăn chặn thông tin tư do minh bạch là một tội lỗi, bỏ tù người công dân nói lên sự thật là chuyện cộng đồng quốc tế không thể chấp nhận. Nhưng chế độ độc quyền đảng trị mâu thuẫn với tự do báo chí như nước với lửa. Bế tắc là tất nhiên.
Còn về ruộng đất. Bộ Chính trị cũng bế tắc nốt, vì yêu cầu trả lại cho nông dân quyền tư hữu ruộng đất đang trở nên rộng khắp, quyết liệt. Ăn nói làm sao khi các trí thức uyên bác nhất, các chuyên gia thượng thặng, không phải nhà nông, không sống về ruộng đất, lại lên tiếng yêu cầu đảng và nhà nước hãy cấp bách trả lại quyền tư hữu ruộng đất cho nhà nông, coi như điều kiện không thể thiếu để phát triển nông nghiệp, hiện đại hóa nông thôn, đưa nông dân vào con đường làm ăn chiều sâu kiểu nông trại quy mô lớn bền vững.
Từ hơn 2 năm trước, một nữ sinh viên ngành luật, chưa đến tuổi 20, đã để tâm nghiên cứu kỹ vấn đề ruộng đất ở nước ta, từ thời xa xưa đến thời hiện đại, từ thời phong kiến qua thời Pháp thuộc đến thời kỳ gọi là XHCN, và chỉ ra rằng đã đến lúc phải từ bỏ ngay quan điểm “ruộng đất là thuộc quyền sở hữu của toàn dân» mà em cho là “phản động » nghĩa là tai hại cho đất nước, vì nó không giống ai, nó kỳ quặc, không giống nước nào khác cả (Bài: Tôi tìm hiểu Luật Đất Đai của em Đỗ Thúy Hường, hiện có trên mạng, vào Luật Đất Đai). Thuộc “quyền sở hữu của toàn dân” là thế nào? là cả 84 triệu con người đều có quyền sở hữu tất cả các thửa ruộng, miếng đất trên lãnh thổ Việt Nam hay sao? Và khi cần mua hay bán thì trên văn tự, giấy tờ, phải có sự đồng ý, thỏa thuận, chữ ký của cả 84 triệu con người hay sao?
Em Đỗ Thúy Hường chỉ ra dã tâm của lãnh đạo đảng CS, vì tự nhận là đảng cầm quyền, nên đảng cũng tự nhận “toàn dân” là ta đây, là đảng làm đại diện, “toàn dân» là chính quyền nhân dân (thật ra là chính quyền độc đảng) chứ còn ai vào đó nữa. Thế là nghiễm nhiên những người không hề bỏ ra chút mồ hôi, xương máu nào để khai phá,vun trồng, bảo vệ ruộng đất bỗng nhiên - chỉ bằng một câu do họ ép phải ghi vào Hiến pháp - được làm chủ, tha hồ xử lý toàn bộ đất đai của đất nước, ngang nhiên tước đoạt quyền sở hữu hợp pháp từ bao đời trước của những người chủ chân chính. Lạnh lùng, ngang ngược! Thà rằng nói toạc ra là tất cả ruộng đất đều là đất công hết!
Em Đỗ Thúy Hường chỉ ra những thuật ngữ từ kỳ lạ xuất hiện trong Luật Đất đai sửa đổi hiện đang được áp dụng, đó là các cụm từ “thu hồi” và “đền bù”. Sao lại «thu hồi»? Ruộng đất vốn của tôi, tôi đang lao động trên cánh đồng của tôi, nay bỗng nhiên có người đến chiếm và nói rằng bị « thu hồi». Móc túí lấy tiền của người ta bỏ vào túi mình, rồi nói là có quyền «thu hồi», thế có lạ không! Anh kêu ca thắc mắc thì đây, tôi thí cho anh ít tiền “đền bù”, tiền đền bù do tôi quyết định, anh không nhận kệ anh. Tiền gọi là “đền bù» thường chỉ bằng 1/2, 1/3, có khi 1/4, cũng có khi chỉ 1/6, hay 1/10 của giá trị thị trường, nhất là ở những nơi có vị trí chiến lược then chốt, đất quý như vàng. Hoặc đền bù bằng một mảnh đất khác, ở xa, xấu hơn, giá trị kém nhiều.
Đó, đảng CS thực hiện liên minh công nông như thế đó. Đảng tự nhận là giai cấp công nhân, coi giai cấp nông dân là đồng minh chiến lược lâu dài như vậy đó! Đảng đền ơn đáp nghĩa cho nông dân từng hy sinh người và của lớn nhất cho chiến tranh như vậy đó ! Để như có phép lạ, hàng loạt cán bộ đảng trong đảng ủy xã, trong huyện ủy, quận ủy, tỉnh ủy trong nháy mắt trở thành địa chủ, đại địa chủ, phú nông, làm chủ đất mới, nhà mới,cho phát canh thu tô, được nhân dân tặng cho danh hiệu “đảng ăn đất”, “cướp đất”, “cò đất», “sâu đất”, “mafia đất».
Đáng chú ý trong đợt góp ý kiến với các văn kiện Đại Hội XI vừa qua, nhiều trí thức, nhà nghiên cứu như tiến sỹ Nguyễn Quang A, hay như nguyên Thứ trưởng Tài nguyên – Môi trường Đặng Hùng Võ đều yêu cầu nhà nước, đảng phải trả lại dứt khoát, sòng phẳng quyền tư hữu ruộng đất cho từng hộ nông dân, cho những nhà nông chân chính.
Tại sao đảng và chính quyền đã trả lại quyền sở hữu tư nhân cho nhà kinh doanh thương nghiệp, cho nhà công nghiệp, thủ công nghiệp, cho các nhà kinh doanh dịch vụ, mà lại chỉ cấm không cho nông dân quyền tư hữu ruộng đất vốn có từ xa xưa, được tôn trọng suốt trong thời phong kiến, cả trong thời Pháp thuộc? Không có câu trả lời.
Nông dân vẫn chiếm số đông áp đảo trong dân số nước ta. Hãy quan sát nông thôn Thái Lan, Nhật Bản, hay Ấn Độ, người nông dân làm chủ triệt để ruộng đất của mình, chăm sóc từng thửa ruộng, từng luống rau, từng mảnh ao của mình như chăm nom đứa con cưng, tích lũy nhanh, tậu máy móc to lớn, hiện đại, chung sức lập trang trại ngày càng lớn, kinh doanh tổng hợp trồng trọt, chăn nuôi, thủ công nghiệp, buôn bán, làm cho nông thôn phồn vinh, giáo dục, y tế, văn hóa nông thôn khởi sắc. Chìa khóa của thành đạt là quyền sở hữu tư nhân được triệt để tôn trọng. Ở các nước ấy, không ai biết đến các biện pháp “thu hồi” và “đền bù” lạ hoắc!
Lại xin nhắc đến "Mười lời cảnh báo" của nhà quân sư Đặng Tiểu Bình cho đảng CS Trung Quốc hơn 12 năm trước. Trong đó, lời cảnh báo rất nghiêm khắc là “bỏ quên liên minh công nông, coi nhẹ nông thôn và nông nghiệp, sẽ là nguy cơ lâu dài tệ hại nhất, là thất bại hiển nhiên của sự nghiệp cải cách».
Đã có nhiều trí thức, nhà văn, nhà báo nước ta báo động về đại nạn ly nông, ly hương ở nước ta, nông thôn biến thành bãi rác đầy ô nhiễm của thành thị, của các vùng công nghiệp, nước sạch ngày càng hiếm, nạn cường hào mới lan tràn, các thủ tục khôi phục nhanh, an ninh càng nguy khốn, cờ bạc, hút xách, buôn người, đĩ điếm, trộm cắp lan tràn không gì ngăn nổi.
Một nguyên nhân gốc rễ là người nông dân bị tước quyền tư hữu vốn có từ ngàn xưa, mất tình nghĩa với ruộng đất, coi ruộng đất là con nuôi, con ghẻ không phải là con ruột, con đẻ, mất hứng thú kinh doanh, mất động lực thúc đẩy.
Vì ai nên nỗi? Vì đâu nên nỗi? Mời cả bộ chính trị, mời các đại biểu Đại hội XI tìm đọc bài viết của sinh viên Đỗ Thúy Hường “Tôi tìm hiểu về Luật Đất Đai», từng được nhiều lần đăng trên các mạng internet, sẽ vỡ lẽ ra nhiều điều bổ ích. Một sinh viên biết nghiên cứu sâu, lập luận chặt, so sánh ta với quanh ta, kết luận chắc nịch, thật đáng quý.
Biết bao góp ý tâm huyết, thiết tha về nông thôn, nông nghiệp, nông dân vẫn sẽ bị bỏ ngoài tai của các vị tai to mặt lớn. Việc gì sẽ xảy ra khi triệu triệu nông dân bị o ép, cùng ngàn vạn dân oan bị mất đất kéo nhau ồ ạt xuống đường hô lớn: “Trả con tôi đây!”, “Trả quyền tư hữu ruộng đất đầy đủ cho nông dân!”. Họ không đòi một điều gì hơn là được sống bình thường, được làm ăn như nông dân Thái Lan, Nhật Bản hay Ấn Độ…
* Blog của Nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
