Giải khuyến học Cộng đồng Hoa Thạnh Đốn được bắt đầu tổ chức cách đây 3 năm, vào niên học 2008-2009 và càng ngày càng được sự ủng hộ của các mạnh thường quân và những hội đoàn trong vùng. Số học sinh tham dự cũng tăng lên. Năm nay đặc biệt khác hai năm về trước là ở Washington D.C không có em nào đệ đơn dự thi cả đồng thời có sự thiếu tham gia của các em thuộc bang Maryland và các em tham dự đều tập trung ở Virginia. Tuy nhiên con số các em tham gia trong năm nay nhiều hơn so với năm đầu tiên cộng đồng tổ chức Giải Khuyến học.
Bà Lý Kim Hà, trưởng ban tổ chức lễ phát Giải Khuyến học đồng thời là một trong những giám khảo chấm các bài thi cho biết là ngoài các tiêu chuẩn như điểm GPA phải từ 3,5 trở lên, các em phải viết một bài luận văn về một đề tài do ban tổ chức đưa ra. Năm nay đề tài này là câu chuyện liên quan đến cuộc di dân của người Việt Nam hay mô tả những nét văn hóa đặc thù Việt Nam và những kinh nghiệm liên hệ đã ảnh hưởng đến sự trưởng thành của các em. Để đủ điều kiện dự thi, các em còn phải liệt kê ít nhất 3 sinh hoạt cộng đồng các em đã tham dự. Ngoài ra các em còn phải trải qua một cuộc phỏng vấn. Trong cuộc phỏng vấn này ban giám khảo sẽ chấm điểm về tác phong của các em. Bà Lý Kim Hà cho biết thêm về một điểm mới trong Giải Khuyến học năm nay:
“Đặc biệt năm nay, ban tổ chức đã quyết định có một điểm thêm nữa. Điểm thêm này là nếu các em nói được tiếng Việt, các em được cộng thêm một điểm, tức là nếu các em xuất sắc đạt được 100 điểm mà các em biết nói tiếng Việt các em được thêm 1 điểm tức là được 101 điểm. Nếu các em nói khá tiếng Việt các em sẽ được 102 điểm tức là ban giám khảo cho thêm 2 điểm. Nếu các em xuất sắc tiếng Việt thì các em sẽ được cộng thêm 3 điểm.”
“Cứ mỗi năm như vậy chúng tôi thấy trình độ của các em tiến bộ hơn rất nhiều. Và về các bài luận văn, có thể nói các bài luận văn mỗi năm có những ý tưởng khác đi và xúc tích phong phú hơn. Mặc dù có nhiều em của năm cũ vẫn còn tiếp tục dự thi vì các em chưa lên đại học vẫn có quyền tham dự giải khuyến học này. Do vậy cũng có một số em xuất sắc của hai năm về trước vẫn tham dự giải khuyến học năm nay. Nếu chúng ta nhắm vào các em đó để so sánh thì thấy có sự tiến bộ rất nhiều so với bài viết của em đó hai năm về trước.”
Sau khi phát các giải thưởng, một số em có bài luận văn xuất sắc được mời trình bày bài viết của mình.
Em Phạm Nguyễn Nhã Hân được giải danh dự lớp 11 cho rằng trái với người Mỹ thường chú trọng vào cuộc sống riêng tư nhiều hơn còn gia đình người Việt thường tạo cơ hội gặp gỡ để giữ tình thân thiết với nhau. Em nói:
“Người Việt họp mặt với nhau để ăn mừng trong những tiệc vui nhưng cũng dùng những dịp này giúp nhau giải quyết những khó khăn trong cuộc sống… Người Việt chúng ta có câu uống nước nhớ nguồn, chúng ta có cuộc sống ngày hôm nay cũng là nhờ ông bà cha mẹ cực khổ nuôi nấng chúng ta. Người Việt chúng ta rất thành công trong xã hội Mỹ cũng là nhờ sự thân thiết giúp đỡ lẫn nhau.”
“Em Nhã Hân có kể câu chuyện ngày Chủ Nhật ông bà tới vui vẻ với con cháu. Đây là điều tuyệt vời. Gia đình con cũng như vậy, nhưng mà con xin nhấn mạnhở đây không phải là những phút vui không, mà còn là những phút buồn, những lúc khó khăn. Hai cái đó cộng lại mới là sự đoàn kết yêu thương nhau.”
Ông Lưu Ngọc Ba, thân phụ em Alexander Lưu một trong những học sinh được Giải Khuyến học thuộc lớp 10 thành thật nói lên cảm nghĩ của mình khi nghe các em trúng giải đọc các bài viết của các em:
“Về phần cá nhân tôi khi nghe những bài luận của các em tôi cũng học hỏi được rất nhiều những điều các em trình bày vì các em cho tôi thấy những điều tôi còn thiếu sót đối với con trai tôi. Tôi không dạy cho con tôi nói tiếng Việt rành rọt hơn. Ngay cả những bài sưu tầm các em viết về bánh chưng bánh dầy mặc dù tôi đã tốt nghiệp trung học ở Việt Nam nhưng có những chi tiết các em nói ra giúp tôi nhớ lại những điều lâu ngày quá tôi cũng quên.”
Bà Ann Trần, một trưởng hướng đạo thuộc Liên đoàn Văn Lang, mẹ em Trần Thảo Huy Christine được giải ưu hạng thuộc lớp 11 cho rằng việc các em tham gia Giải Khuyến học là một điều các bậc phụ huynh cần phải khuyến khích.
“Các em chịu đi thi Giải Khuyến học là các em đã có một tinh thần cộng đồng rất cao, cố gắng rất nhiều, chớ tôi thấy trong tất cả những gia đình tôi quen biết nhiều khi có các em học giỏi, thật giỏi nhưng vấn đề công tác xã hội, vấn đề cộng đồng các em lại nhút nhát và các em không muốn tham gia. Nên tôi nghĩ những em nào đi thi Giải Khuyến học, đem kiến thức của mình để hiểu biết những sinh hoạt của cộng đồng thì tôi nhận thấy tất cả các em đều đáng khen.”
Giáo sư Kim Oanh trong ban Giám khảo nêu lên những nhận xét về bài viết của các em dự thi:
“Trong các bài viết của các em, tâm tư được bộc lộ là một người biết yêu đậm đà quê hương, ông cha đất tổ, tổ quốc Việt Nam, một người biết yêu nước Mỹ có dân chủ, nhân quyền, một người biết ca ngợi công đức ông bà tổ tiên. Bài viết của các em cho thấy mặc dù các em hấp thụ văn hóa Âu Mỹ nhưng tâm tình rất sâu sắc và tràn đầy nhân bản Việt Nam. Đó là những điều giải tỏa được tâm tư khắc khoải của những bậc trưởng thượng sống nơi xứ người.”
Năm nay ngoài các giải danh dự, ưu hạng, giải nhất, giải nhì, giải ba, giải khuyến khích... còn đặc biệt có giải hùng biện chỉ được đặt ra khi ban giám khảo nghe các em trình bày bài luận văn của các em. Bà Lý Kim Hà giải thích lý do có thêm giải này:
“Trong buổi thi em Phạm Phú Cường nói với ban giám khảo là tuy bài của em viết bằng tiếng Anh nhưng em muốn trình bày bằng tiếng Việt không cầm giấy. Em muốn nói bằng tiếng Việt bởi vì tiếng Việt là tiếng mẹ đẻ sẽ phản ánh được tất cả những tình cảm hay xúc động cùng với những nét đẹp văn hóa trong câu chuyện Cường sẽ kể. Câu chuyện đã hấp dẫn, Cường lại nói rất linh hoạt và cảm động nữa. Lúc đó anh chủ tịch Đỗ Hồng Anh cũng trong ban Giám khảo nói cần phải xin thêm một giải hùng biện cho em Cường và chị Trần Thị Tựu, một cựu học sinh trung học Gia Long đã bảo trợ cho giải hùng biện này.”
Rút kinh nghiệm trong 3 kỳ tổ chức Giải Khuyến học vừa qua, Bà Lý Kim Hà cho biết là cần phải phổ biến giải rộng rãi hơn nữa để thu hút các em ghi tên dự thi:
“Năm tới Kim Hà sẽ đề nghị với cộng đồng gởi thơ đi tới các trường để báo tin về Giải khuyến học. Cô Nguyễn Phan Trinh, hiệu trưởng các lớp hè tiếng Việt cũng có nói là năm tới sẽ phổ biến tin này trong các lớp học tiếng Việt và khuyến khích động viên các em giỏi trong trường dự thi. Ban tổ chức cũng sẽ in những bích chương phát tại trung tâm Eden cũng như các phòng mạch bác sĩ Việt Nam.”
