Tổng thống Mỹ Donald Trump bênh vực cho nỗ lực xây dựng quan hệ của ông với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng hôm thứ Sáu ngày 20/7 sau khi ông mời nguyên thủ Nga đến Mỹ để họp thượng đỉnh lần thứ hai trong bối cảnh mọi lời chỉ trích đang đổ vào cuộc gặp đầu tiên ở Helsinki, Phần Lan.
Chính quyền của Tổng thống Trump đã tìm cách kiểm soát thiệt hại từ cuộc gặp thượng đỉnh hôm 16/7 khi mà ông Trump đã làm thế giới sững sờ và khiến ông bị chỉ trích gay gắt ở trong nước khi ông chọn đứng về phía ông Putin, chỉ trích các cơ quan tình báo Mỹ về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi năm 2016.
Trong lúc Nhà Trắng đang tìm cách tạo khoảng cách giữa hai nhà lãnh đạo, ông Trump lại có một động thái đối nghịch vào hôm 19/7 khi ông đưa ra lời mời ông Putin đến Washington vào mùa thu này.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, ông Trump nói ông và ông Putin, người mà các cơ quan tình báo Mỹ nói là đã ra lệnh can thiệp vào bầu cử Mỹ để dồn phiếu cho ông Donald Trump, đã có mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc gặp ở Helsinki.
“Hãy nhìn xem, thực tế là chúng tôi rất hợp nhau,” ông nói trên kênh CNBC và cho biết không phải vấn đề nào hai ông cũng đồng ý với nhau.
“Tôi đã có một cuộc gặp kéo dài hơn hai tiếng đồng hồ. Trong cuộc gặp đó không phải mọi vấn đề đều hòa hợp,” ông nói nhưng không cho biết chi tiết. “Chúng tôi đã bàn bạc rất nhiều điều tuyệt vời cho cả hai nước, thành thật mà nói.”
Năm ngày sau cuộc gặp ở Helsinki, các quan chức và các nhà lập pháp Mỹ vẫn hoàn toàn mù mờ về những nội dung mà hai nhà lãnh đạo đã bàn thảo trong cuộc họp riêng kéo dài hai tiếng đồng hồ mà không có ai khác ngoài thông dịch viên.
Ông Trump sau đó đã lên Twitter để liệt kê những chủ đề mà ông và ông Putin đã thảo luận nhưng ông không nói rõ là bàn bạc như thế nào. Ngoại trưởng Mỹ phát biểu trên Đài ABC của Úc hôm 19/7 đã cho biết hai ông ‘đã có những đột phá về một loạt những vấn đề’ nhưng cũng không nói rõ.
Những thông tin trái ngược từ Nhà Trắng trong tuần này đã càng làm tăng sự bán tin bán nghi về chuyến công du của ông Trump mà trong chuyến đi đó ông xích lại gần hơn với nước Nga sau khi xa lánh các đồng minh NATO.
Sau khi trở về từ Helsinki, ông Trump nói ông đã ‘lỡ lời’ vì dùng sai một chữ tại cuộc họp báo chung với ông Putin khi ông được phóng viện hỏi có phải Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống hồi năm 2016 hay không. Phát ngôn được ông Trump nói là ‘lỡ lời’ đó được phát ra khi ông dùng những từ ngữ nặng nề khác để chỉ trích các cơ quan tình báo Mỹ và cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ.
Tiếp đó, Nhà Trắng đã chữa cháy cho câu trả lời ‘Không’ của ông Trump khi ông được hỏi có phải Nga đang tiếp tục nhắm vào các cuộc bầu cử Mỹ sắp tới hay không. Nhà Trắng nói rằng ông Trump nói ‘Không’ là không muốn trả lời câu hỏi của phóng viên nữa, nhưng thực tế sau đó ông vẫn tiếp tục trả lời các câu hỏi khác của báo giới.
Vào thứ Năm ngày 19/7, sau khi bị Quốc hội phản đối kịch liệt, phát ngôn nhân Nhà Trắng Sarah Sanders đã phát đi thông cáo nói rằng ông Trump ‘không đồng ý’ với đề xuất của ông Putin để cho người Nga thẩm vấn các công dân Mỹ bị phía Nga cáo buộc là có các hành động phạm pháp, trong đó có cựu đại sứ Mỹ ở Nga Michael McFaul mặc dù trước đó ông Trump đã ca ngợi đó là ‘đề xuất tuyệt vời’ và Nhà Trắng cũng từng tuyên bố là ‘đang nghiên cứu’ đề xuất này.
Trong lúc giới chức Mỹ đang dò dẫm xem hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ đã nói gì với nhau trong cuộc họp kín, Moscow hé lộ thông tin một cách ‘nhỏ giọt.’
Hãng tin RIA của Nga đưa tin Bộ Quốc phòng nước này cho biết họ đã đưa ra đề xuất với Washington về việc tổ chức cho hơn 1,7 triệu người tị nạn Syria về nhà sau thỏa thuận đạt được giữa Trump và Putin.
Cả Nhà Trắng lẫn Bộ Ngoại giao đều không phản hồi trước yêu cầu bình luận về đề xuất này.
Tổng thống Putin cũng đưa ra đề xuất cụ thể với ông Trump về cách giải quyết cuộc xung đột ở miền đông Ukraine, hãng tin Interfax dẫn lời Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho biết. Nhưng ông không nói rõ là sẽ giải quyết như thế nào.
Ông đại sứ nói nước Nga đã sẵn sàng thảo luận một cuộc gặp mới được đề xuất giữa ông Trump và ông Putin, cũng theo Interfax.
Bản thân những cố vấn của ông Trump, như Giám đốc Tình báo Quốc gia Dan Coats hôm 19/7 đã nói rằng ông cũng không biết ông Trump đã nói gì trong cuộc gặp riêng với ông Putin.
Những người lên án ông Trump về cuộc gặp thượng đỉnh với ông Putin bao gồm cả những thành viên của Đảng Cộng hòa. Một số người từng ủng hộ ông nhiệt thành cũng lên tiếng chỉ trích ông.
Một dân biểu Cộng hòa và là cựu quan chức CIA, ông William Hurd, đã viết một bài phân tích trên tờ New York Times với tựa đề: “Trump đang bị Putin dắt mũi. Chúng ta phải làm gì đây?”
Ông Mark Warner, thành viên hàng đầu của Đảng Dân chủ trong Ủy ban Tình báo Thượng viện, phát biểu trên kênh MSNBC rằng: “Trump đã bị xỏ mũi. Ông ta bị xỏ mũi như một tên ngốc và ông ta đã làm xấu hổ đất nước chúng ta và thật lòng đã làm xấu hổ rất nhiều đồng nghiệp của tôi thuộc cả hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa.”
