Làm sao để kiềm chế và chống lại ảnh hưởng và quyền lực của Trung Quốc — thông qua các công ty công nghệ sinh học, máy bay không người lái và xe điện — sẽ là trọng tâm chiếm lĩnh Hạ viện Mỹ trong tuần đầu tiên sau kỳ nghỉ hè của các nghị sĩ. Các nhà lập pháp Mỹ đang đưa ra một loạt các biện pháp nhắm vào Bắc Kinh.
Washington coi Bắc Kinh là đối thủ địa chính trị lớn nhất của mình và Mỹ sẽ có các luật lệ để đảm bảo Hoa Kỳ sẽ thắng thế trong cuộc cạnh tranh. Nhiều dự luật dự kiến được biểu quyết trong tuần này dường như nhận được sự ủng hộ của cả Đảng Cộng hòa và Dân chủ, phản ánh sự đồng thuận mạnh mẽ rằng cần có hành động của Quốc hội để chống lại Trung Quốc.
Dân biểu Cộng hòa John Moolenaar, chủ tịch Ủy ban Hạ viện chuyên trách về đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết, dự luật “sẽ có những bước đi có ý nghĩa để chống lại mối đe dọa về quân sự, kinh tế và ý thức hệ của Đảng Cộng sản Trung Quốc”. “Có một mục tiêu lưỡng đảng là giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh này”.
Các nhóm vận động lo ngại về tác động, cảnh báo chống lại lời lẽ gây tổn thương cho người Mỹ gốc Á và có thể tạo ra “bầu không khí tội lỗi do liên đới hoặc thúc đẩy sự chia rẽ”, bà Christine Chen, giám đốc điều hành của Asian & Pacific Islander American Vote cho biết.
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington gọi luật này là “chủ nghĩa McCarthy mới” thổi phồng căng thẳng trong năm bầu cử. Nếu được thông qua, dự luật “sẽ gây ra sự can thiệp nghiêm trọng đến quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ và sự hợp tác cùng có lợi, và chắc chắn sẽ gây tổn hại đến lợi ích, hình ảnh và uy tín của chính Hoa Kỳ”, phát ngôn viên Lưu Bằng Vũ nói trong một tuyên bố.
Trong số các dự luật có những nỗ lực nhằm giảm sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào các công ty công nghệ sinh học của Trung Quốc, cấm xe điện và máy bay không người lái của Trung Quốc, hạn chế công dân Trung Quốc mua đất nông nghiệp tại Mỹ, thắt chặt các hạn chế xuất khẩu và khôi phục chương trình xóa bỏ tình trạng do thám sở hữu trí tuệ.
Nếu được chấp thuận, các biện pháp này vẫn cần phải được Thượng viện thông qua.
Nhắm mục tiêu vào công nghệ sinh học có liên quan đến Bắc Kinh
Một dự luật tìm cách cấm một nhóm năm công ty công nghệ sinh học có quan hệ với Trung Quốc không được phép làm việc với bất kỳ bên nào nhận tiền của liên bang Hoa Kỳ.
Các công ty này bao gồm những công ty làm việc để giúp bác sĩ phát hiện nguyên nhân di truyền gây ung thư hoặc nghiên cứu và sản xuất cho các nhà sản xuất thuốc của Mỹ, được coi là một bước quan trọng trong việc phát triển các loại thuốc mới.
Các công ty công nghệ sinh học của Mỹ cho biết dự luật này sẽ phá vỡ quan hệ đối tác của họ với các nhà thầu Trung Quốc, dẫn đến sự chậm trễ trong các thử nghiệm lâm sàng đối với các loại thuốc mới và chi phí cao hơn.
Những người ủng hộ cho rằng luật này là cần thiết để bảo vệ dữ liệu chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc đối với chuỗi cung ứng y tế của mình.
“Bệnh nhân Hoa Kỳ không thể ở trong tình thế phải phụ thuộc vào Trung Quốc để xét nghiệm bộ gen hoặc vật tư y tế cơ bản”, dân biểu Brad Wenstrup, một đảng viên Cộng hòa, người bảo trợ cho dự luật, cho biết. Ông gọi đây là “bước đầu tiên” trong việc bảo vệ dữ liệu di truyền của người Mỹ.
BGI, một trong những công ty Trung Quốc được nêu tên trong dự luật, nói việc này là “cảnh báo giả hiệu nhắm vào các công ty với lý do an ninh quốc gia”. Công ty này, cung cấp dịch vụ giải trình tự gen cho mục đích nghiên cứu tại Hoa Kỳ, cho biết họ tuân thủ luật pháp và không được phép truy cập vào dữ liệu cá nhân của người Mỹ.
Cấm máy bay không người lái của Trung Quốc
Một dự luật khác coi máy bay không người lái do công ty DJI của Trung Quốc sản xuất, công ty thống trị thị trường máy bay không người lái toàn cầu, là “nguy cơ không thể chấp nhận được đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ” và cắt sản phẩm của công ty này ra khỏi các mạng lưới truyền thông của Hoa Kỳ vì lo ngại về an ninh dữ liệu.
Dân biểu Elise Stefanik của Đảng Cộng hòa, người đã giới thiệu dự luật, cho biết dự luật sẽ bảo vệ dữ liệu và cơ sở hạ tầng quan trọng của người Mỹ. “Quốc hội phải sử dụng mọi công cụ có trong tay để ngăn chặn” “quyền kiểm soát độc quyền của Trung Quốc đối với thị trường máy bay không người lái”, bà cho biết.
DJI lập luận rằng người dùng phải “chọn tham gia” để chia sẻ dữ liệu như nhật ký chuyến bay, ảnh và video với công ty. Nếu người dùng không làm như vậy, công ty cho biết họ sẽ không có dữ liệu để chia sẻ với bất kỳ chính phủ nào khi bị ép buộc. Công ty cũng đã bác bỏ cáo buộc rằng họ là một công ty quân sự của Trung Quốc và đã hỗ trợ cho cuộc đàn áp các thành viên của nhóm thiểu số Hồi giáo.
Ông Adam Bry, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của nhà sản xuất máy bay không người lái lớn của Hoa Kỳ Skydio, đã nói với một ủy ban quốc hội vào tháng 6 về việc mất doanh nghiệp vào tay Trung Quốc, nơi “chính phủ Trung Quốc đã cố gắng kiểm soát ngành công nghiệp máy bay không người lái, đổ nguồn lực vào các công ty quốc gia và nhắm vào các đối thủ cạnh tranh ở Hoa Kỳ và phương Tây, làm thay đổi sân chơi có lợi cho Trung Quốc”.
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
Một thách thức có thể xảy ra đối với nỗ lực khôi phục một chương trình thời ông Trump được mô tả là một cách để ngăn chặn các nỗ lực của Trung Quốc nhằm đánh cắp tài sản trí tuệ và do thám ngành công nghiệp và nghiên cứu.
Dự luật sẽ chỉ đạo Bộ Tư pháp hạn chế hoạt động do thám của Bắc Kinh đối với tài sản trí tuệ và các tổ chức học thuật của Hoa Kỳ và truy tố những người tham gia vào hành vi đánh cắp bí mật thương mại, tin tặc và gián điệp kinh tế.
Chương trình thời ông Trump, được gọi là Sáng kiến Trung Quốc, đã kết thúc vào năm 2022 sau nhiều lần truy tố không thành công các nhà nghiên cứu và sau những lo ngại rằng chương trình này đã thúc đẩy việc phân biệt chủng tộc và sắc tộc. Những người chỉ trích cũng cho biết chương trình này đã làm giảm sự hợp tác giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong lĩnh vực khoa học và công nghệ nhằm mang lại lợi ích chung.
“Các đồng nghiệp của chúng tôi trong Đảng Cộng hòa đã tìm cách khôi phục chương trình thất bại này vì họ muốn tỏ ra như thể họ đang giải quyết vấn đề. Nhưng trên thực tế, họ chỉ khơi dậy nỗi sợ hãi và lòng căm thù”, một số nhà lập pháp Dân chủ cho biết trong một tuyên bố vào tháng 3, khi họ phản đối một nỗ lực khác nhằm khởi động lại chương trình.
Hạn chế bán trang trại
Một dự luật khác, trong đó nêu rõ sẽ bảo vệ đất nông nghiệp của Hoa Kỳ khỏi các đối thủ nước ngoài, đã làm dấy lên lo ngại về sự phân biệt đối xử.
Dự luật sẽ bổ sung bộ trưởng nông nghiệp vào Ủy ban Đầu tư nước ngoài của Hoa Kỳ, nơi xem xét các tác động đến an ninh quốc gia của các giao dịch nước ngoài. Dự luật quy định các giao dịch mua bán đất liên quan đến công dân Trung Quốc, Triều Tiên, Nga và Iran là những giao dịch cần phải báo cáo.
“An ninh lương thực là an ninh quốc gia, và trong thời gian quá dài, chính phủ liên bang đã cho phép Đảng Cộng sản Trung Quốc gây nguy hiểm cho an ninh của chúng ta bằng cách nhắm mắt làm ngơ trước việc họ liên tục mua đất nông nghiệp của Mỹ”, dân biểu Dan Newhouse, một đảng viên Cộng hòa, người đã giới thiệu dự luật, cho biết.
Trung tâm Luật Nông nghiệp Quốc gia ước tính 24 tiểu bang đã cấm hoặc hạn chế người nước ngoài và các doanh nghiệp hoặc chính phủ nước ngoài sở hữu đất nông nghiệp tư nhân ở Mỹ. Mối quan tâm này xuất hiện sau khi một tỷ phú Trung Quốc mua hơn 130.000 mẫu Anh gần một căn cứ Không quân Hoa Kỳ ở Texas và một công ty Trung Quốc tìm cách xây dựng một nhà máy ngô gần một căn cứ Không quân ở Bắc Dakota.
Diễn đàn