Hơn lúc nào hết, ngày 11 tháng 9 gợi nhớ lại những hình ảnh hãi hùng của vụ tấn công vào Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York, vụ tấn công vào Ngũ giác Đài ở thủ đô Washington và vụ tấn công bất thành tại Pennsylvania vì hành khách đã chống lại quân khủng bố nhưng máy bay rơi đã làm hằng trăm người thiệt mạng. Cho đến nay đã 9 năm trôi qua, những dư chấn của vụ khủng bố vẫn còn đó, từ cuộc chiến Afghanistan chưa kết thúc, tình hình dở dang tại Iraq cho đến những tranh cãi xoay quanh đề nghị xây một trung tâm Hồi giáo ở gần địa điểm bị khủng bố tấn công tại New York năm 2001 cho thấy một khoảng thời gian dài đã trôi qua nhưng vẫn còn nhiều vấn đề khúc mắc và lòng người vẫn chưa yên.
Cũng để tưởng niệm những nạn nhân của biến cố này, một buổi trình diễn của ban nhạc đại hòa tấu Kiev Symphony Orchestra sẽ được tổ chức tại rạp hát của trường đại học cộng đồng Northern Virginia College tại thành phố Alexandria vào thứ Bảy 11 tháng Chín dưới sự phối hợp của nhà soạn nhạc gốc việt, ông Lê Văn Khoa. Mời quí vị nghe nhà soạn nhạc nói về cơ duyên đưa đến việc tổ chức được một buổi trình diễn với một ban nhạc giao hưởng thuộc tầm cỡ quốc tế này.
Ông nói: "Qua mối liên lạc của cá nhân tôi với Kiev Symphony Orchestra of Ukraine từ 5 năm qua, năm nay họ có một chuyến lưu diễn dọc theo bờ biển miền đông Hoa Kỳ. Tôi có ngỏ ý yêu cầu họ dừng lại ở vùng thủ đô Washington để thực hiện một chươngt rình đặc biệt, cho cả người Mỹ lẫn người Mỹ gốc Việt ở khu vực này. Họ hoan hỉ đáp ứng và sẵn sàng cộng tác với chúng tôi để thực hiện."
Nội dung nhắm tới hai chủ đề: tưởng niệm 35 năm người Việt bỏ nước ra đi và biến cố ngày 11 tháng 9 năm 2001. Ông Khoa cho biết người dân Ukraina cũng có những điểm tương đồng nào đó với nỗi đau của người Việt bỏ nước tìm tự do, họ từng bị Liên Xô cai trị trên 70 năm. Trong chế độ cộng sản đã có trên 10 triệu người Ukraina bị giết chết. Vì thế ban nhạc Ukraina sẵn sàng chia xẻ ý tưởng của ông cũng như khát vọng tự do chung của con người. Ông cho biết tiếp về mục đích đứng ra tổ chức buổi trình diễn này:
"Chúng tôi cũng nhân đó làm một câu chuyện khác là đánh dấu biến cố 11-9. Biến cố này là niềm đau của người dân ở đây. Tôi nghĩ rằng chúng ta có niềm đau của người mất nước, đến một quốc gia đã cưu mang cho chúng ta thì chúng ta cũng chia sẻ niềm đau của người dân hay của quốc gia đã cưu mang chúng ta.
Sau biến cố 11-9 tôi có viết một tác phẩm tựa đề là Elegy, khúc bi ca, một bài nhạc hòa tấu ngắn thôi, và cũng không phải là cho cả giàn nhạc lớn. Tuy nhiên nó nói lên một suy tư, một ngậm ngùi về những mất mát mà quốc gia này phải gánh chịu trong biến cố đó để cùng chia xẻ với chúng ta.
Vì thế trong buổi trình diễn sẽ có symphony Việt Nam 1975 đánh dấu ngày chúng ta bỏ quê hương ra đi, và khúc Elegy để đánh dấu biến cố 11-9."
Buổi trình diễn được coi như là một chương trình đa văn hóa qua âm nhạc, và đồng thời là một chương trình nhạc ái quốc. Chương trình gồm hai phần, phần đầu trình diễn những bài ca ái quốc Mỹ và Ukraina, và nhạc phổ thông Hoa Kỳ. Phần thứ hai trình diễn nhạc Việt do ông Lê Văn Khoa soạn cho giàn nhạc giao hưởng. Trong phần hai, khúc bi ca Elegy sẽ được trình tấu. Đặc biệt trong phần này sẽ có 2 bản nhạc dân ca Việt Nam là Trống Cơm và Xe Chỉ Luồn Kim do ông viết cho nhạc cụ dân tộc của Ukraina. Mời quí vị nghe ông giải thích về loại nhạc cụ độc đáo có tên là bandura của Ukraina:
"Đó là một loại nhạc cụ rất đặc biệt, và người Nga đã tìm cách diệt loại nhạc cụ mang tính quốc gia đặc thù này. Nhiều nhạc sỹ lẫy lừng sử dụng loại nhạc cụ này đã bị xử tử. Họ (những nhạc sỹ người Ukraina) cũng muốn chia xẻ với chúng ta và đây là một sự hòa hợp văn hóa rất hay. Khi tôi ở bên Ukraine mấy năm trước, bộ Khoa học Nhân văn của họ cho rằng lần đầu tiên trong lịch sử Ukraine mới có một sự phối hợp văn hóa đặc biệt như thế này qua âm nhạc: nét nhạc dân tộc Việt Nam hòa vào với tiếng đàn dân tộc Ukraina."
Nhà soạn nhạc Lê Văn Khoa cũng cho biết thêm những chi tiết về ban nhạc đại hòa tấu và hợp xướng Ukraine.
"Nó là một ban nhạc giao hưởng nên đầy đủ nhạc cụ, có nghĩa là nó có đầy đủ nhạc cụ, gồm 4 bộ âm thanh đặc biệt, âm thanh của bộ gỗ, bộ đồng, bộ dây và bộ tiết nhịp. Vì thế nó có tất cả những âm sắc thật mạnh mà một ban nhạc thường không thể nào có được. Và nhất là ban hợp ca của họ hết sức chuyên nghiệp, tất cả các nhạc sỹ cũng như ca sỹ đều học nhạc từ nhỏ và đa số tốt nghiệp từ nhạc viện Tchaikovsky ở Kiev nên tài nghệ của họ rất cao; nhưng điều tôi để ý đặc biệt hơn hết là dù tài nghệ cao, họ là những con người hết lòng cho nghệ thuật, cho âm nhạc. Nó không giống nhiều nhạc sỹ ở các nước khác, khi có tài thì họ lại nghĩ khác."
Riêng đối với ban hợp xướng, nhà soạn nhạc Lê Văn Khoa đưa nhận định:
"Có cả ban hợp xướng của Ukraina hát, và thú thật khi nghe họ cất tiếng hát tôi cảm thấy bồi hồi xúc động và rụng rời tay chân vì cái âm thanh nó quyện nhau đặc biệt lắm."
Chương trình sẽ có những bản nhạc hòa tấu, có những bản nhạc cho violin độc tấu, bandura độc tấu và có cả những bài ca như New York, New York, God Bless America vv.vv. Cuối cùng là Nhạc phẩm Ca Ngợi Tự Do do ban hợp xướng vùng Washington, hát chung với ban hợp xướng của Kiev Symphony Orchestra với phần nhạc đệm cũng của các nhạc sỹ trong ban nhạc này.
Chúng tôi có kèm theo đây 3 nhạc phẩm Symphony Viet Nam 1975, Trống Cơm và Bi Ca 11 tháng Chín, mời quí vị mở nghe.
Symphony Viet Nam 1975:
Trống Cơm:
Bi Ca 11 tháng Chín:
