Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết sự tham gia của quân đội Hoa Kỳ tại triển lãm về thiết bị quân sự vừa diễn ra ở Việt Nam trong tháng qua là để xây dựng lòng tin và mối quan hệ bền chặt hơn với Hà Nội nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác chiến lược mới được nâng cấp giữa hai nước.
Trong một thông cáo đưa ra hôm 27/12, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Hoa Kỳ nói rằng Bộ Quốc phòng đã gửi các thiết bị quân sự như máy bay, chiến xa và lựu pháo tới Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024, diễn ra tại Sân bay Gia Lâm ở Hà Nội từ ngày 19 đến 22 tháng 12.
“Khi chúng tôi có thể đưa Không quân và Binh lính cũng như tài sản của Hoa Kỳ tới Việt Nam để tham dự một sự kiện có quy mô như thế này, điều đó làm nổi bật tầm quan trọng của quan hệ đối tác Hoa Kỳ-Việt Nam và lợi ích quốc phòng chung của chúng tôi,” Trung tá Onnie Retkofsky của Không quân Thái Bình Dương nói trong thông cáo.
“Sự tham gia của quân đội Hoa Kỳ tại Triển lãm Quốc phòng Việt Nam ’24 xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với người dân Việt Nam và các quốc gia khác nhau trong sự kiện này.”
Thông cáo của PACOM cho biết sự kiện, vốn quy tụ hơn 200 doanh nghiệp đến từ hơn 50 quốc gia và thu hút hơn 150.000 người tham dự, đã tạo ra một nền tảng để tăng cường quan hệ quân sự giữa các quốc gia cũng như quan hệ đối tác khu vực, nhấn mạnh Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Tổng thống Barack Obama gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương của Mỹ cho Việt Nam vào năm 2016. Mỹ trở thành đối tác chiến lược ở tầm cao nhất với Việt Nam khi Tổng thống Joe Biden tới thăm Hà Nội hồi tháng 9 năm ngoái. Kể từ đó, Washington và Hà Nội đã tăng cường hợp tác trong nhiều mặt, từ thương mại đến quốc phòng.
“Sự tham gia mạnh mẽ của chúng tôi tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam thể hiện cam kết của chúng tôi trong việc tăng cường hợp tác thương mại quốc phòng, phù hợp với Tuyên bố Tầm nhìn chung do Bộ trưởng (Lloyd) Austin và Bộ trưởng Quốc phòng-Đại tướng (Phan Văn) Giang vào tháng 9,” Trung tá Lục quân Hoa Kỳ Alex Manier, trưởng Văn phòng Hợp tác Quốc phòng của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội, được trích lời nói trong thông cáo, ngụ ý tới cuộc gặp của ông Giang tại Lầu Năm Góc trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 9/2024.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, những thiết bị quân sự khác nhau của Hoa Kỳ được đưa tới triển lãm bao gồm máy bay vận tải C-130, máy bay cường kích A-10, xe tác chiến hạng nhẹ M1083, xe bọc thép Stryker, và hệ thống lựu pháo M777A2.
Đại úy Cristian Alvarado, chỉ huy phi đội tiêm kích số 25 của quân đội Mỹ ca ngợi việc các thiết bị quân sự của Hoa Kỳ, đặc biệt là máy bay cường kích, tại triển lãm quốc phòng ở Việt Nam, theo thông cáo.
“Với việc có mặt trên đường băng này, chúng tôi đang xây dựng lòng tin và mối quan hệ với Việt nam cũng như các đồng minh và đối tác của chúng tôi trên toàn cầu,” ông Alvarado nói.
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Hoa Kỳ cam kết duy trì hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và sự kiện này khẳng định lại cam kết lâu dài của Washington đối với Hà Nội.
Việt Nam cho biết triển lãm có mục đích “tăng cường, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, đối ngoại quốc phòng, tạo dựng lòng tin giữa Việt Nam và các nước trên thế giới."
Theo Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Hoa Kỳ cử đoàn “lớn gấp đôi” tham dự triển lãm, vốn được xem là một sự kiện hiếm hoi khi mà các đối thủ địa chính trị cùng tham gia trưng bày sản phẩm vũ khí của họ. Ngoài Mỹ, còn có Trung Quốc, Nga, Ukraine, Israel và Iran, cùng tham gia trưng bày sản phẩm quốc phòng của họ tại hội chợ này.
Các nhà sản xuất vũ khí lớn nhất của Mỹ, Trung Quốc và châu Âu mang nhiều sản phẩm tới trưng bày tại triển lãm nhằm thu hút Việt Nam khỏi nguồn cung vũ khí truyền thống là Nga trong lúc Hà Nội đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung quốc phòng của mình.
Nga vẫn là nhà cung cấp thiết bị quân sự lớn nhất cho Việt Nam, chiếm hơn 80% lượng vũ khí mà Hà Nội nhập trong giai đoạn 1995-2023, theo thống kê của Viện nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI). Tuy nhiên, sức hấp dẫn của vũ khí Nga đang giảm dần kể từ cuộc chiến của Moscow ở Ukraine khi các lệnh trừng phạt của phương Tây làm nản lòng những bên mua tiềm năng.
Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper nói bên lề triển lãm rằng Mỹ tham gia triển lãm để “hỗ trợ Việt Nam tăng cường đa dạng hóa và hiện đại hóa quân đội” cũng như hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để giúp quốc gia Đông Nam Á “có năng lực mạnh mẽ để bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.”
Việt Nam có nhiều tranh chấp với Trung Quốc về lãnh hải trên Biển Đông và việc Mỹ tăng cường hiện diện tại châu Á-Thái Bình Dương được xem là để đối trọng với sự gia tăng ngày càng lớn tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực.
Phát biểu khai mạc triển lãm, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định lại chính sách quốc phòng “bốn không” của Việt Nam, trong đó có không liên minh quân sự với bất cứ nước nào.
Theo ông Manier, sự hiện diện của Hoa Kỳ tại triển lãm vừa qua còn cho thấy những nỗ lực đa dạng hóa trong quan hệ đối tác của Mỹ với Việt Nam, trong đó có gìn giữ hòa bình, hỗ trợ nhân đạo và an ninh hàng hải. Bên cạnh đó, theo vị trung tá này, việc tham gia của Mỹ tại sự kiện là sự “khởi động năm 2025 để kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Hoa Kỳ-Việt Nam.”
Diễn đàn