Nghĩa Trang Quân Ðội Biên Hòa, nơi an nghỉ của những quân nhân miền nam trong cuộc chiến oan khiên đã lấy đi mạng sống của hàng triệu chiến binh cả nam lẫn bắc, hiện đang là mối quan tâm và lo lắng của đồng bào hải ngoại, và nhất là những người có liên hệ ruột thịt với những người đã nằm xuống ở nghĩa trang này, sau quyết đinh của thủ tướng Việt Nam giao quyền quản lý nghĩa trang từ quân đội sang cho ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương.
Vì lo ngại cho số phận những mộ phần của thân nhân, một phái đoàn đại diện cho hội Quốc Gia Nghĩa Tử Việt Nam đã đến thủ đô Washington ngày 10 tháng năm vừa qua để nhờ sứ quán Việt Nam đạo đạt kiến nghị tới chính phủ Hà Nội. Nhân chuyến đi này, phái đoàn cũng đã tiếp xúc với ban Việt ngữ đài VOA.
Anh Vinh Đỗ, hội trưởng Hội Quốc Gia Nghĩa Tử, đã cùng phái đoàn đến Washington để nhờ đại sứ quán Việt Nam đạo đạt lên chính phủ Hà Nội thỉnh nguyện thư xin phép duy trì và trùng tu khu nghĩa trang quân đội Biên Hòa xưa kia nay gọi là khu nghĩa địa Bình An.
Theo tài liệu của hội Quốc Gia Nghĩa Tử cho biết thì nơi đây là chốn an nghỉ của 16 ngàn quân nhân của Việt Nam Cộng Hòa. Còn hội Quốc Gia Nghĩa Tử qui tụ những cựu học sinh các trường quốc gia nghĩa tử trước năm 1975. Đây là những trường học dành riêng cho con em của các tử sỹ hoặc thương phế binh đã hy sinh mạng sống hoặc một phần thân thể trong cuộc nội chiến nam bắc.
Phái đoàn đã được ông đệ nhất tham tán Nguyễn Văn Trung và đệ nhất lãnh sự Phạm Đức Thanh tiếp kiến.
Anh Hà Nguyễn, thủ quĩ của hội, đã thuật lại một số chi tiết trong cuộc gặp gỡ với các giới chức sứ quán Việt Nam.
Động lực mạnh nhất đã thôi thúc phái đoàn lên đường sang thủ đô gửi kiến nghị đến chính phủ Việt Nam là đạo hiếu đối với cha mẹ, không một người con nào tránh khỏi đau lòng khi nhìn thấy mộ phần của đấng sinh thành bị tiêu điều, hoang phế hay bị tiêu tan.
Đó là nói về tình, còn về lý thì ban đại diện hội Quốc gia Nghĩa Tử đã cẩn thận sưu tầm các tài liệu trước khi soạn thảo kiến nghị.
Những nghĩa trang dành cho phần mộ của các chiến binh miền bắc tử trận hay nghĩa trang Biên Hòa nơi an nghỉ của những chiến binh miền nam đều là những chứng tích của một cuộc chiến tương tàn, đớn đau. Anh Vinh Đỗ đã nói lên ước nguyện của hội, mà cũng là ước vọng chung của người Việt.
Anh Hà Nguyễn, thủ quĩ cũa Hội, nhắc đến một tấm gương của nước láng giềng cộng sản phương bắc trong việc bảo tồn phần mộ của phe đối nghịch.
Sau khi nêu lên ước nguyện mong nhà nước Việt Nam cho phép bảo tồn và trùng tu nghĩa trang quân đội Biên Hòa, dựa trên những lý do cả tình lẫn lý cũng như lý do lịch sử và kinh tế, anh Linh Nguyễn, tổng thư ký hội Quốc Gia Nghĩa Tử, trụ sở tại Hillsboro, bang Oregon, biểu lộ niềm hy vọng của phái đoàn:
Cũng liên quan đến truyền thống đạo lý của người dân Việt trong việc bảo vệ phần mộ của tất cả những người đã khuất, chúng tôi xin nhường lời cho sử gia Trần Gia Phụng trong câu chuyện tổng thống Ngô Đình Diệm hạ lệnh bảo vệ mộ phần của cụ Nguyễn Sinh Sắc, thân phụ ông Hồ Chí Minh, chủ tịch đảng Cộng Sản Việt Nam, thời nam bắc qua phân sau năm 1954, mời quí vị bấm vào đường dẫn bên trên để nghe hoặc tải xuống toàn bộ bài phỏng vấn do Lan Phương thực hiện: