Hôm thứ Ba, Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush đã tiếp Thủ Tướng Phan Văn Khải của Việt Nam tại Tòa Bạch Ốc, chuyến viếng thăm đầu tiên của một lãnh tụ Việt Nam sau 30 năm cuộc chiến kết thúc. Tổng Thống Hoa Kỳ nói rằng ông ủng hộ các nỗ lực của Việt Nam gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới. Từ Tòa Bạch Ốc Thông Tín Viên Scott Stearns gởi về bài tường trình.
Tổng Thống Hoa Kỳ nói rằng cuộc gặp mặt lịch sử tại Phòng Bầu Dục là một cuộc gặp gỡ xây dựng giữa lãnh đạo 2 quốc gia có cùng ước vọng muốn hợp tác trong cuộc chiến chống khủng bố.
Đề cập đến sự tăng trưởng kinh tế đáng kể của Việt Nam, Tổng Thống Bush cho biết ông ủng hộ chuyện Việt Nam gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới, là điều Thủ Tướng Khải nói rằng sẽ mang lại lợi ích cho cả Việt Nam lẫn Hoa Kỳ.
Trong vòng 10 năm sau khi 2 nước thiết lập quan hệ ngoại giao , Hoa Kỳ đã trở thành đối tác thương mại số Một của Việt Nam, với con số 6 tỉ trao đổi thương mại trong năm ngoái.
Hàng trăm người Việt biểu tình bên ngoài các cánh cổng của Tòa Bạch Ốc để phản đối chuyện Tổng Thống Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới, một số người trương cao những biểu ngữ ghi rằng “Không có nhân quyền thì không buôn bán”.
Tổ chức nhân quyền Human Rights Watch nói rằng chính quyền của Thủ Tướng Khải đã bắt giam nhiều nhân vật bất đồng chính kiến tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền.
Một vài nhà làm luật của đảng Cộng Hòa chỉ trích chính quyền của Tổng Thống Bush muốn thắt chặt quan hệ quân sự và kinh tế với Việt Nam dù có những quan ngại về nhân quyền.
Ngược lại, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nói rằng Việt Nam đã giảm bơtù những hạn chế về tự do tôn giáo và đã trả tự do cho một số người bị giam vì đức tin tôn giáo.
Sau khi tiếp Thủ Tướng Việt Nam tại căn phòng hình bầu dục, Tổng Thống Hoa Kỳ nói với các nhà báo rằng ông và Thủ Tướng Việt Nam đã ký một văn kiện mà ông gọi là một thỏa thuận dấu mốc, qua đó sẽ tạo điều kiện dễ dàng hơn để có tự do thờ phượng tại Việt Nam.
Dịp này, Tổng Thống Hoa Kỳ cũng cảm tạ Việt Nam đã hợp tác trong việc tìm kiếm hài cốt của những quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam.
Tôi muốn cảm ơn Thủ Tướng về thiện chí của chính phủ ông sẵn lòng tiếp tục công việc tìm kiếm hài cốt của những người đã hy sinh mạng sống tại Việt Nam. Đây là điều an ủi cho nhiều gia đình tại Hoa Kỳ để biết rằng chính phủ Việt Nam đang cung cấp thông tin để giúp khép lại một giai đoạn đau buồn trong cuộc đời họ.
Thủ tướng Phan Văn Khải phát biểu rằng ông cảm thấy vinh dự được là một lãnh tụ đầu tiên của Việt Nam đến thăm tòa Bạch Ốc kể từ khi cuộc chiến kết thúc.
Lên tiếng qua một thông dịch viên, ông Khải nói rằng chuyến viếng thăm của ông cho thấy quan hệ giữa hai nước đã tiến vào một giai đoạn phát triển mới mặc dù còn có nhiều dị biệt sâu đậm.
Vẫn có những dị biệt giữa hai quốc gia vì những hoàn cảnh khác biệt của chúng tôi,do những điều kiện lịch sử và văn hóa khác biệt. Nhưng chúng tôi cũng đồng ý rằng cần phải hợp tác với nhau qua đối thoại xây dựng dặt cơ sở trên sự tương kính để giảm bớt những khác biệt hầu cải thiện các quan hệ song phương.
Tổng thống Bush sẽ sang thăm Việt Nam vào năm tới khi quốc gia này chủ vị hội nghị năm 2006 của Diễn Đàn Hợp Tác Kinh Tế Á Châu Thái Bình Dương, gọi tắt là APEC.
