Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) đang gặp khó khăn vay thêm 1,2 tỷ USD trong hai tháng qua, theo một tài liệu ngân hàng mà Reuters xem được, nâng tổng số tiền lên tới 24,5 tỷ USD trong một phần nỗ lực giải cứu người gửi tiền vào ngân hàng này.
Khoản giải cứu khổng lồ đối với người gửi tiền của SCB trong các khoản vay đặc biệt cho đến nay đã khiến Ngân hàng Nhà nước phải cung cấp số tiền tương đương 6% tổng sản phẩm quốc nội năm 2023 của Việt Nam.
Reuters đưa tin vào tháng 4 rằng Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành một cuộc giải cứu "chưa từng có" đối với SCB, một ngân hàng đang vướng vào vụ gian lận tài chính lớn nhất Việt Nam, mà một nguồn tin vào thời điểm đó cho biết sẽ sụp đổ nếu không có nguồn hỗ trợ.
Tính đến ngày 29/5, Ngân hàng Nhà nước đã cho SCB vay 622,7 nghìn tỷ đồng (24,5 tỷ USD), theo tài liệu do SCB lập ra, trong đó nêu chi tiết các khoản bơm hàng ngày vào ngân hàng để theo dõi tiền và việc sử dụng chúng. Khoản tiền này tăng từ mức 592,7 nghìn tỷ đồng (23,3 tỷ USD) tính đến ngày 2/4.
Tài liệu cho thấy SCB đã sử dụng quỹ Ngân hàng Nhà nước để giúp giải quyết các khoản rút và thanh toán gồm 626,9 nghìn tỷ đồng kể từ tháng 10 năm 2022 khi ngân hàng này được đặt dưới sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước. Khi đó, SCB có số tiền gửi là 669 nghìn tỷ đồng.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và SCB, trước đây là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất nước về tiền gửi, đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xác nhận vào tháng 4 rằng họ đang hỗ trợ tài chính cho SCB.
Người gửi tiền đồng loạt rút tiền khỏi SCB vì vụ bắt giữ vào tháng 10/2022 đối với bà trùm bất động sản Trương Mỹ Lan, người bị kết án tử hình vào tháng 4 vừa qua sau khi bị kết tội chủ mưu một vụ lừa đảo lớn tại ngân hàng này.
Các thẩm phán kết luận rằng bà đã chiếm đoạt khoản vay 12,5 tỷ USD từ SCB cho các công ty vỏ bọc trong khi kiểm soát ngân hàng một cách hiệu quả thông qua các bên ủy quyền. Bà Lan không nhận tội và đã kháng cáo phán quyết.
Theo chương trình bảo đảm tiền gửi chính thức của Việt Nam, chỉ có khoảng 5.000 USD được bảo hiểm cho mỗi người gửi tiền ở mỗi ngân hàng, nhưng tính đến đầu tháng 4, lượng tiền mặt mà Ngân hàng Nhà nước bơm vào SCB đã lên tới khoảng 1/4 dự trữ ngoại hối của Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước chưa cho biết họ đã cung cấp cho khoản vay quy mô lớn cho SCB như thế nào, nhưng dữ liệu công khai mới nhất cho thấy nguồn cung tiền đã tăng khoảng 82 tỷ USD từ tháng 9 năm 2022, một tháng trước khi gói cứu trợ của SCB bắt đầu, tới tháng 2 năm nay.
Đó là mức tăng 15%, so với mức tăng trưởng GDP gần 6% trong cùng kỳ, theo phân tích của Reuters về các dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước và cơ quan thống kê Việt Nam.
Trong khi đó, dự trữ ngoại hối của quốc gia Đông Nam Á này phần lớn vẫn ổn định, mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã bán đô la trong những tuần gần đây để hỗ trợ đồng nội tệ.
Lộ trình tái cơ cấu
Khó khăn của SCB xảy ra khi ngành ngân hàng Việt Nam đối mặt với rủi ro ngày càng tăng do tình trạng bất ổn kéo dài trong lĩnh vực bất động sản trong nước, làm dấy lên lo ngại về những rủi ro lớn hơn đối với hệ thống tài chính.
Vào tháng 4, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết họ đang tiếp tục hỗ trợ SCB theo lộ trình tái cơ cấu – một động thái mà cơ quan xếp hạng Fitch vào tháng trước coi là một dấu hiệu tích cực về cam kết của Ngân hàng Nhà nước trong việc giúp đỡ các ngân hàng quan trọng.
Fitch cho biết thêm rằng trong khi những khó khăn của SCB cho thấy những bất cập trong giám sát tài chính của Việt Nam, những nỗ lực giải cứu chưa từng có của nhà nước đã không tạo ra rủi ro lây lan mới trong hệ thống ngân hàng của nước này.
Nhưng nguồn cung tiền tăng lên vào thời điểm đồng Việt Nam suy yếu và góp phần làm tăng lạm phát, mà trong tháng 5 đã vượt quá 4,4%, mức cao nhất kể từ tháng 1 năm 2023.
Diễn đàn