Trung Quốc và Philippines loan báo đã nhất trí nỗ lực giảm căng thẳng sau một năm đối đầu công khai và căng thẳng ở Biển Đông làm dấy lên lo ngại về sự can dự vũ trang trong khu vực.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 18/1 cho biết hai bên đã nhất trí tiếp tục cải thiện liên lạc và sử dụng các cuộc đàm phán thân thiện để giải quyết những khác biệt trên biển, “đặc biệt là quản lý tốt tình hình tại rạn san hô Nhân Ái”.
Nhân Ái tiêu là tên tiếng Hoa mà Philippines gọi là Bãi cạn Ayungin, Mỹ gọi là Bãi cạn Thomas Thứ hai, Việt Nam gọi là Bãi Cỏ Mây, nơi xảy ra nhiều cuộc đối đầu giữa tàu của hai nước trong những tháng gần đây.
Vào tháng 11/2023, Manila cho biết một tàu tuần duyên Trung Quốc và các tàu đi kèm đã tiến hành các hoạt động nguy hiểm và dùng vòi rồng bắn vào một tàu tiếp tế của Philippines trong vùng biển tranh chấp. Trung Quốc phản đối câu chuyện này và nói rằng họ đã hành động phù hợp.
Trung Quốc và Philippines cho biết họ đã đồng ý hạn chế căng thẳng tại cuộc họp về Biển Đông hôm 17/1 tại Thượng Hải, cuộc họp thứ tám trong chuỗi cuộc họp bắt đầu vào năm 2017.
Bộ Ngoại giao Philippines nói trong một tuyên bố hôm 17/1: “Hai bên đã có những cuộc thảo luận thẳng thắn và hiệu quả nhằm giảm leo thang tình hình ở Biển Đông và cả hai bên đều đồng ý bình tĩnh giải quyết các vụ việc, nếu có, thông qua ngoại giao”.
Các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông được nhiều người coi là điểm bùng phát tiềm tàng của xung đột vũ trang. Nhiều quốc gia đã tuyên bố chủ quyền các vùng biển ở Biển Đông, bao gồm Brunei, Malaysia, Việt Nam, Malaysia và Trung Quốc.
Liệu những nỗ lực giảm căng thẳng có kéo dài hay không vẫn còn phải chờ xem.
Trung Quốc tức giận sau khi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. chúc mừng người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống gần đây của Đài Loan hôm 16/1. Đài Loan, một hòn đảo tự trị bị Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, đã chọn một ứng cử viên từ một đảng xem Đài Loan là một lãnh thổ độc lập. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã triệu tập đại sứ Philippines để khiếu nại.
Trung Quốc phản đối bất kỳ sự giao dịch chính thức nào với chính phủ Đài Loan, coi đó tương đương với việc thừa nhận chủ quyền Đài Loan.