Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức ngày 24/6 tuyên bố Trung Quốc “không có quyền trừng phạt” người dân Đài Loan vì quan điểm hay sự ủng hộ dân chủ của họ, sau khi Bắc Kinh cảnh cáo những người ủng hộ “cực đoan” cổ võ cho nền độc lập của Đài Loan có thể phải đối mặt với án tử hình.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan dân chủ là một phần lãnh thổ của mình và không loại trừ việc sử dụng vũ lực để đưa hòn đảo này về dưới sự kiểm soát của mình.
Bắc Kinh đã tăng cường áp lực lên Đài Bắc trong những năm gần đây và tổ chức các cuộc tập trận quanh hòn đảo tự trị này vài ngày sau lễ nhậm chức của ông Lại vào tháng trước.
Truyền thông nhà nước đưa tin hôm 21/6, Bắc Kinh đã công bố hướng dẫn tư pháp mới, trong đó có án tử hình đối với những vụ án “đặc biệt nghiêm trọng” liên quan đến những người “cực đoan” ủng hộ nền độc lập của Đài Loan.
Khi được yêu cầu bình luận về các hướng dẫn này, ông Lại nói: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng dân chủ không phải là nguồn gốc của tội ác. Độc tài chuyên chế là tội ác.”
“Trung Quốc không có quyền trừng phạt người dân Đài Loan chỉ vì những gì họ ủng hộ. Trung Quốc không có quyền theo đuổi việc truy tố xuyên biên giới đối với người Đài Loan.”
Ông Lại cảnh báo rằng quan hệ giữa hai bên sẽ ngày càng trở nên “lạnh nhạt” nếu Trung Quốc không “đối mặt với sự tồn tại của Trung Hoa Dân Quốc (tên chính thức của Đài Loan) và tiến hành trao đổi, đối thoại với chính phủ hợp pháp và được bầu cử dân chủ của Đài Loan.”
Ông nói: “Đây là cách đúng đắn để nâng cao phúc lợi của người dân ở cả hai bên” Eo biển Đài Loan.
Đảng Dân tiến của ông Lại từ lâu đã khẳng định chủ quyền của Đài Loan và Bắc Kinh đã không xúc tiến liên lạc cấp cao với Đài Bắc kể từ năm 2016, khi người tiền nhiệm của ông Lại là bà Thái Anh Văn lên nắm quyền.
Trung Quốc gọi ông Lại là “kẻ ly khai nguy hiểm” và lên án bài phát biểu nhậm chức của ông là “lời thú nhận về nền độc lập của Đài Loan”.
Trong bài phát biểu đó, ông Lại tỏ ra cởi mở trong việc nối lại đối thoại với Bắc Kinh, kêu gọi cả hai bên phát triển trao đổi.
Tuy nhiên, Trung Quốc dường như đã bác bỏ những lời đề nghị đó.
Trung Quốc tiếp tục duy trì sự hiện diện gần như hàng ngày của các tàu hải quân và máy bay chiến đấu quanh hòn đảo Đài Loan. Quân đội Đài Loan cho biết hôm 24/6 rằng trong 24 giờ qua họ đã phát hiện 23 máy bay chiến đấu và 7 tàu hải quân của Trung Quốc.