Hoa Kỳ ngày 29/5 tố cáo lãnh đạo Trung Quốc ủng hộ cuộc chiến của Nga ở Ukraine và cảnh cáo rằng Bắc Kinh có thể đối mặt với các chế tài tiếp theo từ Hoa Kỳ và các nước NATO khác.
Phát biểu với báo giới trong chuyến thăm Brussels, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Kurt Campbell kêu gọi các nước châu Âu và NATO cần phải “gửi một thông điệp quan ngại chung tới Trung Quốc về các hành động của nước này, mà chúng tôi cho là đang gây bất ổn trong lòng Châu Âu.”
Chính quyền Mỹ đã tăng cường cảnh báo về sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Nga và ban hành sắc lệnh hành pháp vào tháng 12 năm ngoái, đe dọa sẽ có chế tài đối với các tổ chức tài chính giúp Nga né tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ông Campbell cho biết ông đã thông báo cho cơ quan ra quyết định chính trị chính của NATO, Hội đồng Bắc Đại Tây Dương (NAC), về những lo ngại của Mỹ vào hôm 28/5.
Ông cho biết sự hỗ trợ của Trung Quốc đang giúp Moscow tái thiết các yếu tố của quân đội, bao gồm khả năng phi đạn tầm xa, pháo binh và máy bay không người lái cũng như khả năng theo dõi các chuyển động trên chiến trường.
Ông Campbell nói: “Những gì chúng tôi thấy từ Trung Quốc đến Nga không phải chỉ là một lần hay một vài công ty giả hiệu dính líu đến việc hỗ trợ Nga”. “Đây là một nỗ lực bền vững, toàn diện được sự ủng hộ của lãnh đạo Trung Quốc nhằm cung cấp cho Nga mọi sự hỗ trợ ở hậu trường.”
Ông Campbell cho biết các hành động của Trung Quốc đã tạo ra năng lực cho Nga không chỉ trên chiến trường ở Ukraine mà còn “có thể đặt ra thách thức chiến lược đối với các nước khác ở châu Âu”.
Ông nói: “Chúng tôi coi đây là vấn đề hết sức cấp bách.”
Ông Campbell lưu ý rằng để đáp trả hành động của Trung Quốc, Châu Âu và Hoa Kỳ đã áp đặt “các chế tài trong một số trường hợp nhất định” và nói thêm: “Tôi hy vọng rằng Hoa Kỳ và các nước trong NATO sẽ thực hiện các bước tiếp theo.”
Tháng trước, Mỹ đã áp đặt các chế tài đối với 20 công ty có trụ sở tại Trung Quốc và Hong Kong, sau nhiều lần cảnh cáo từ Washington về sự hỗ trợ của Trung Quốc cho quân đội Nga.
Sau những bước đi đó, tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington cho biết Bắc Kinh giám sát việc xuất khẩu các mặt hàng có công dụng kép theo luật pháp và quy định cũng như các tương tác kinh tế và thương mại bình thường giữa Trung Quốc và Nga phù hợp với các quy tắc và nguyên tắc thị trường của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Ông Campbell từ chối nêu chi tiết các bước tiếp theo có thể là gì, nhưng nói: “Tôi nghĩ quan điểm là chúng ta sẽ cần gửi một tín hiệu rõ ràng tới Bắc Kinh rằng những bước đi như vậy mà Trung Quốc đang thực hiện là nguy hiểm cho sự ổn định lâu dài ở châu Âu.”
Hôm 28/5, Phó Cố vấn An ninh Quốc gia về Kinh tế Quốc tế của Tòa Bạch Ốc Daleep Singh cho biết Mỹ và các đối tác đã sẵn sàng sử dụng các chế tài và kiểm soát xuất khẩu để ngăn chặn thương mại Trung-Nga đe dọa an ninh trong bối cảnh chiến tranh Ukraine.
Trong bài phát biểu tại Berlin cuối tháng này, Thứ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ Wally Adeyemo dự kiến sẽ kêu gọi có hành động tiếp theo để ngăn chặn việc Nga trốn tránh các chế tài và đưa ra cảnh báo về vai trò của Trung Quốc, nêu bật sắc lệnh hành pháp tháng 12/2023.
Vào tháng 4, một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng Washington đã thảo luận sơ bộ về các biện pháp trừng phạt đối với một số ngân hàng Trung Quốc nhưng chưa có kế hoạch thực hiện các biện pháp đó.