Lưới điện của Cuba lại bị sập một lần nữa hôm 20/10. Đây là lần thứ tư trong vòng 48 giờ xảy ra sự cố như vậy, làm dấy lên nghi ngờ mới về một giải pháp nhanh chóng trên hòn đảo vốn đã phải chịu tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về lương thực, nhiên liệu và thuốc men.
Sự cố mất điện, sau nhiều tuần mất điện luân phiên, đã gây ra một số cuộc biểu tình nhỏ trên khắp hòn đảo Caribe, nơi một cơn bão nhiệt đới đe dọa cản trở các nỗ lực khôi phục điện.
Lưới điện quốc gia của Cuba lần đầu tiên bị sập vào khoảng giữa trưa ngày 18/10 sau khi nhà máy điện lớn nhất của hòn đảo ngừng hoạt động, gây ra sự hỗn loạn và khiến khoảng 10 triệu người phải sống trong bóng tối. Lưới điện đã sập 3 lần kể từ đó, cho thấy tình trạng bấp bênh của cơ sở hạ tầng của nước này.
Những lần hỏng hóc liên tiếp đánh dấu một bước lùi lớn trong nỗ lực của chính phủ nhằm nhanh chóng khôi phục điện cho người dân vốn đã rất mệt mỏi – phần lớn trong số họ đã phải chịu đựng nhiều tháng mất điện trong suốt mùa hè oi bức của vùng Caribe.
Chủ tịch Cuba, Miguel Diaz-Canel, xuất hiện vào tối ngày 20/10 trên truyền hình quốc gia trong bộ trang phục quân đội màu ô liu, khuyến khích người dân Cuba bày tỏ sự bất bình của họ về tình hình này một cách kỷ luật và lịch sự.
“Chúng ta sẽ không chấp nhận hoặc cho phép bất kỳ ai hành động phá hoại và càng không thể làm thay đổi sự bình yên của người dân chúng ta”, ông Diaz-Canel, người hiếm khi xuất hiện trong quân phục, nói.
Thủ đô Havana đã hoàn toàn mất điện vào tối ngày 20/10, khi chỉ có rải rác các doanh nghiệp, quán bar và gia đình chạy bằng máy phát điện nhỏ sử dụng nhiên liệu. Hầu hết thành phố với 2 triệu dân này đều rơi vào tĩnh lặng. Người dân chơi domino trên vỉa hè, nghe nhạc trên radio chạy bằng pin và ngồi trên thềm cửa.
Có thể thấy sự hiện diện đông đảo của cảnh sát tại một số điểm trên khắp thành phố.
Các nhà báo của Reuters đã chứng kiến một số cuộc biểu tình gõ nồi niêu thường thấy ở Mỹ Latinh, được gọi là “cacerolazos”, tại các khu phố ở ngoại ô Havana.
Những người biểu tình tức giận vì thiếu lương thực, nước và điện đã chặn đường có những đống rác ở San Miguel de Padron, một khu phố nghèo ở ngoại ô thành phố, trước khi bị lực lượng an ninh giải tán.
Bộ trưởng Năng lượng và Mỏ Cuba, Vicente de la O Levy, hôm 20/10 nói rằng ông thừa nhận tình trạng mất điện gây phiền nhiễu cho người dân, nhưng cho biết hầu hết người dân Cuba đều hiểu và ủng hộ những nỗ lực của chính phủ nhằm khôi phục nguồn điện.
“Hợp tác là văn hóa của Cuba”, ông O Levy nói với các phóng viên hôm 20/10. “Những sự cố đơn lẻ và nhỏ nhặt đó xảy ra, chúng tôi coi chúng là không chính xác, là không đúng đắn”.
Trước đó trong ngày 20/10, Cuba đã khôi phục nguồn điện cho 160.000 khách hàng ở Havana, ngay trước khi lưới điện bị sập trong cùng ngày, mang lại cho một số cư dân một tia hy vọng.
Tuy nhiên, tình hình trở nên tệ hơn vào cuối buổi chiều khi một sự cố sập lưới điện khác buộc chính quyền phải bắt đầu lại từ đầu, làm dấy lên nỗi lo về tình trạng mất điện trên diện rộng trong nhiều ngày nữa.
Các quan chức ban đầu cho biết điện sẽ được khôi phục vào ngày 21 hoặc 22/10. Hiện vẫn chưa rõ sự cố mới nhất này sẽ làm chậm trễ những nỗ lực của chính phủ như thế nào.
Những nỗ lực đó cũng bị cản trở bởi bão nhiệt đới Oscar, vốn đổ bộ vào đảo Caribe hôm 20/10, mang theo gió mạnh, bão lớn và mưa lớn ở một số vùng phía đông Cuba.
Chính quyền do Đảng Cộng sản điều hành đã cho nghỉ học đến hết ngày 23/10 – một động thái gần như chưa từng có ở Cuba – với lý do là cơn bão và cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra. Các quan chức nói chỉ những công nhân thiết yếu mới được đến làm việc vào ngày 21/10.
Chính phủ đổ lỗi cho nhiều tuần mất điện ngày càng trầm trọng – kéo dài tới 10 đến 20 giờ một ngày trên khắp hòn đảo – là do cơ sở hạ tầng xuống cấp trong khi tình trạng thiếu nhiên liệu và nhu cầu tăng cao.
Cuba cũng đổ lỗi cho lệnh cấm vận thương mại của Hoa Kỳ, cũng như các lệnh trừng phạt do Tổng thống Donald Trump áp đặt, về những khó khăn liên tục trong việc mua nhiên liệu và phụ tùng thay thế để vận hành và bảo dưỡng các nhà máy chạy bằng dầu của mình.
Hoa Kỳ đã phủ nhận mọi vai trò trong các sự cố lưới điện của Cuba.