Phe đối lập đã bị giải thể của Thái Lan, Move Forward (đảng Tiến lên), vừa công bố một mô thức chính trị mới vào thứ Sáu (9/8), sẽ là đảng lớn nhất trong quốc hội, hứa sẽ thúc đẩy cải cách và một kế hoạch gây tranh cãi nhằm sửa đổi luật khi quân.
Đảng chống định chế Move Forward đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử gần đây nhất nhưng đã bị Tòa án Hiến pháp ngăn cản thành lập chính phủ, bị giải thể hôm thứ Tư, và tòa án này đã ra phán quyết rằng chiến dịch cải cách luật về xúc phạm hoàng gia của đảng có nguy cơ làm suy yếu chế độ quân chủ lập hiến.
Tất cả 143 nhà lập pháp không bị cấm hoạt động đã tham gia vào đảng mới dưới sự lãnh đạo của ông Natthaphong Ruengpanyawut, 37 tuổi, một cựu giám đốc điều hành phần mềm đám mây, người đã tham gia vào chiến lược vận động kỹ thuật số sáng tạo đã giúp cho Move Forward giành được sự ủng hộ đông đảo của giới trẻ và thành thị.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hệ tư tưởng của Move Forward. Nhiệm vụ của tôi và đảng là thành lập một chính phủ để thay đổi vào năm 2027”, ông Natthaphong nói, ám chỉ đến cuộc bầu cử tiếp theo.
Việc giải thể, bị các nước phương Tây lớn chỉ trích, là đòn tấn công mới nhất trong cuộc chiến giành quyền lực kéo dài hai thập kỷ giữa phe bảo thủ và quân đội bảo hoàng của Thái Lan với các đảng phái chính trị có sức hấp dẫn lớn.
Chương trình nghị sự tự do, đột phá của Move Forward đã khiến đảng này có một số kẻ thù mạnh, chống lại các lợi ích cố hữu bằng các kế hoạch bao gồm cải cách quân đội và phá bỏ các công ty độc quyền kinh doanh trị giá hàng tỷ đô la.
Nỗ lực sửa đổi luật khi quân đã phá hỏng nỗ lực này, khiến các tướng lĩnh có ảnh hưởng và những người theo chủ nghĩa hoàng gia có mối quan hệ sâu rộng tức giận. Họ vốn coi chế độ quân chủ là bất khả xâm phạm.
Không dừng chống chế định
Mặc dù tòa án vào tháng 1 đã ra lệnh cho Move Forward từ bỏ chiến dịch sửa đổi điều 112, còn được gọi là luật khi quân, ông Natthaphong cho biết đảng mới sẽ khôi phục lại nỗ lực này nhưng sẽ hành động thận trọng.
Luật này là một trong những luật nghiêm ngặt nhất thế giới, với mức án tù lên tới 15 năm cho mỗi lần xúc phạm đến hoàng gia Thái Lan. Hàng trăm người đã bị truy tố theo luật này trong những năm gần đây, và cung điện thường không bình luận gì.
“Chúng tôi đề xuất sửa đổi điều 112 để đảm bảo rằng luật này không phải là công cụ chính trị được sử dụng để lạm dụng người khác, nhưng chúng tôi sẽ không bất cẩn”, ông Natthaphong nói.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy việc cải thiện và sửa đổi luật này, vốn vẫn còn nhiều vấn đề”.
Đảng Nhân dân là hiện thân thứ ba của đảng Future Forward, vốn đã bị giải thể vì vi phạm tài chính bầu cử vào năm 2020, gây ra các cuộc biểu tình chống chính phủ trên toàn quốc.
Đảng Nhân dân (hay Khana Ratsadon) là đảng đã phát động cuộc cách mạng năm 1932 chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế của Thái Lan.
Titipol Phakdeewanich, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Ubon Ratchathani, nói rõ ràng là đảng mới sẽ va chạm với giới tinh hoa cũ của Thái Lan, bất kể họ có theo đuổi việc thay đổi điều 112 hay không.
“Đảng sẽ tiếp tục là cái gai trong mắt giới cầm quyền, điều đó có nghĩa là họ sẽ tìm mọi cách để hạ bệ đảng một lần nữa. Giới cầm quyền sẽ không dừng lại”, GS. Titipol nói.
“Nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ thành công trong việc làm tổn hại đến sự ủng hộ của đảng này. Phe bảo thủ cũng không có cách thức rõ ràng nào để cạnh tranh với phong trào này trên mặt trận giành sự ủng hộ”.