Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 17/6 lên án các hành động ‘leo thang và vô trách nhiệm’ của Trung Quốc ở Biển Đông mới đây và tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ dành cho Philippines.
Trung Quốc và Philippines đang cáo buộc lẫn nhau về một vụ va chạm ở Biển Đông, trong đó Manila tuyên bố lực lượng vũ trang của họ sẽ chống lại các hành động của Bắc Kinh trong vùng biển tranh chấp. Đây là diễn tiến mới nhất trong một loạt các cuộc đối đầu ngày càng gay gắt.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, nơi vận chuyển thương mại bằng tàu biển trị giá hơn 3 ngàn tỷ đô la hàng năm, bao gồm các khu vực mà Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Brunei cũng có tuyên bố chủ quyền.
Trong nhiều tháng nay, Trung Quốc và Philippines tranh cãi gay gắt về các hoạt động và va chạm nguy hiểm tại Bãi cạn Second Thomas, một đảo san hô nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila ở Biển Đông.
Trong vụ việc mới nhất hôm 17/6, lực lượng tuần duyên Trung Quốc nói một tàu tiếp tế của Philippines đã tiếp cận một tàu Trung Quốc một cách ‘cố tình và nguy hiểm’ dẫn đến va chạm nhẹ sau khi tàu Philippines ‘xâm phạm trái phép’ vào vùng biển gần Bãi cạn Second Thomas, một cáo buộc mà Manila nói là ‘gian dối và gây hiểu nhầm.’
Trong một tuyên bố, lực lượng tuần duyên Trung Quốc nói tàu vận tải và tiếp tế của Philippines đã nhiều lần phớt lờ những cảnh báo.
Lực lượng đặc nhiệm của Philippines trên Biển Đông cho biết các tàu Trung Quốc đã đâm và kéo, gây nguy hiểm đến tính mạng và làm hư hại các tàu thuyền.
Bộ trưởng Quốc phòng Gilberto Teodoro nói: “Hành vi nguy hiểm và liều lĩnh của Trung Quốc ở Biển Tây Philippines sẽ bị Lực lượng Vũ trang Philippines chống cự”. “Hành động của Trung Quốc là trở ngại thực sự cho hòa bình và ổn định ở Biển Đông.”
Philippines gọi phần Biển Đông mà nước này tuyên bố chủ quyền là Biển Tây Philippines. Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila không hồi đáp yêu cầu bình luận.
Quân đội Philippines trước đó tố cáo rằng các hành động gây hấn liên tục của lực lượng tuần duyên Trung Quốc ‘đang làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.’
Một số sự cố đã xảy ra khi Philippines triển khai các nhiệm vụ tiếp tế cho binh lính nước này đồn trú trên một tàu chiến rỉ sét, cũ kỹ mà Manila cố tình cho mắc cạn vào năm 1999 để củng cố yêu sách chủ quyền của mình tại đây.
Trung Quốc đã cảnh báo Philippines về việc xâm phạm vùng lãnh hải mà Bắc Kinh cho là của mình và ban hành các quy định mới, có hiệu lực từ ngày 15/6, thực thi một đạo luật năm 2021 cho phép lực lượng tuần duyên Trung Quốc sử dụng vũ lực gây chết người đối với tàu nước ngoài trong vùng biển mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.
Các quy định mới cho phép lực lượng tuần duyên Trung Quốc bắt giữ những người bị tình nghi xâm phạm mà không cần xét xử trong 60 ngày.
Đáp lại, lực lượng tuần duyên Philippines hôm 17/6 cho biết họ đã ra lệnh triển khai hai tàu để tuần tra và đảm bảo an toàn cho ngư dân Philippines tại Bãi cạn Scarborough - điểm nóng thứ nhì cách Bãi cạn Second Thomas khoảng 640 km.