Thế là 2 nhà báo Pháp của đài truyền hình France 3, Hervé Ghesquière và Stephen Taponier, được trả lại tự do sau 547 ngày đêm bị giam giữ làm con tin trong vùng thung lũng Alasse do nhóm khủng bố Taliban kiểm soát, ở phía Bắc thủ đô Kabul của Afghanistan.
Đây là hai lão tướng nổi tiếng trong làng truyền thông Pháp. Ghesquière, 48 tuổi, là mũi nhọn của France 3 chuyên lao vào những vùng nóng bỏng ở Kuwait, Iraq, Afghanistan…để viết những phóng sự sinh động kịp thời và độc đáo. Taponier, 49 tuổi, chuyên làm những thiên phóng sự ảnh cùng những bài ghi nhanh, sổ tay phóng viên chiến trường, ở vùng Trung Đông, Palestine, vùng Gaza cũng như ở Iraq và Afghanistan. Cả 2 từng được bình chọn là những nhà báo chuyên nghiệp có tay nghề cao, xông xáo, dũng cảm được công luận mến mộ.
Ghesquière và Taponier bị nhóm Taliban bắt cóc ngày 30-12-2009 khi đang lấy tài liệu ở vùng Kapisa, lúc con đường qua vùng này đang được xây dựng và mở rộng, với sự tham gia bảo vệ của một đơn vị quân đội Pháp. Ngày gần cuối năm, các đơn vị Pháp vắng bóng, 2 nhà báo vẫn đến làm việc trong vùng liền bị nhóm Taliban phục kích bắt đi cùng 3 hướng dẫn viên người địa phương. Sau đó 2 hướng dẫn viên được thả, còn 1 hướng dẫn viên cùng 2 nhà báo Pháp bị giam giữ trong một thung lũng cách đó 60 km.
Cuộc giam giữ kéo dài đúng 18 tháng. Nhóm Taliban gây sức ép, đòi những khoản tiền chuộc lên đến hàng chục triệu đôla mỗi người, còn đề ra yêu sách Pháp phải rút 4 ngàn quân lính Pháp đang có mặt tại Apfghanistan. Cuộc thương lượng giằng co mấy tháng trời rồi im bặt, nhóm Taliban không cho biết tin về 2 nhà báo Pháp để tăng sức ép, còn dọa dẫm sẽ thủ tiêu.
Tại Pháp, chính quyền lập một tổ chuyên theo dõi việc này, France 3 và bè bạn của 2 nhà báo tổ chức Ủy ban hỗ trợ để vận động dư luận, động viên an ủi gia đình 2 bạn đồng nghiệp, in và dán khắp nơi ảnh, biểu ngữ kèm theo số ngày đã bị giam giữ để đánh thức công luận.
Bỗng nhiên từ tháng 4-2011 phe Taliban ngỏ ý bớt găng và một cuộc thương lượng bí mật tay ba diễn ra khẩn trương. Một bên là Sứ quán Pháp ở Kabul, một bên là những người cầm đầu Taliban ở địa phương, một bên nữa là chính quyền Kabul của Tổng thống Hamid Karzai.
Ngày 29-6-2011 tin mừng được loan báo. Cuộc thương lượng đã ngả ngũ. Phe Taliban đã đưa 2 nhà báo Pháp đến điểm hẹn, trực thăng của Kabul tiếp nhận 2 nhà báo tự do đưa về thủ đô rồi sáng hôm sau đưa về Pháp an toàn, trong sự vui mừng vô hạn của gia đình và bạn bè.
Ghesquière và Taponier đều khỏe mạnh - khỏe mạnh một cách lạ thường, như báo Libération nhận xét, và tuyên bố sẽ tiếp tục làm việc sớm để phục vụ bạn đọc quý mến.
Các báo Pháp bình luận, tả nỗi vui mừng của cả nước, chỉ phân vân là không biết nước Pháp có phải trả tiền chuộc không, và nếu có là bao nhiêu. Ngoại trưởng Alain Juppé mỉm cười lắc đầu trả lời là “không”, nhưng ai cũng ngầm hiểu là có, các bên đã cam kết giữ bí mật tuyệt đối, phải giữ kín vì sẽ còn có những cuộc thương lượng khác. Một điều chưa được biết nữa là phía chính quyền Kabul đã thả bao nhiêu tù binh Taliban để đổi lấy tự do cho 2 nhà báo Pháp. Kabul nhận là có chuyện này, nhưng con số tù binh đó vẫn còn là một bí mật.
Thêm nữa, tuần trước, sau khi Hoa Kỳ tuyên bộ lịch rút quân khỏi Afghanistan, chính phủ Pháp cũng tuyên bố từ nay đến cuối năm sẽ rút vài trăm quân ra khỏi nước này. Liệu đây có phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên hay nằm trong cuộc mặc cả với nhóm khủng bố Taliban?
Nhân đây các báo Pháp lưu ý công luận là hiện còn 9 nhà báo và nhà hoạt động xã hội Pháp còn bị giữ làm con tin, 5 ở Niger, 3 ở Yemen và 1 ở Somalia. Chính quyền Pháp cho biết vẫn hết sức quan tâm, theo dõi tình hình các công dân của mình để bền bỉ và khẩn trương tìm mọi biện pháp giải thoát như đã làm với 2 nhà báo H. Ghesquière và S. Taponier vừa được tự do.
* Blog của Nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
