Chuyến đi thăm Ấn Độ của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hôm nay đã bị hoãn lại vài tiếng đồng hồ sau khi xảy ra giao tranh ác liệt tại miền bắc Afghanistan. Chuyến đi của ông Ghani đến New Delhi hy vọng sẽ mang lại kết quả là Ấn Độ mở rộng vòng tay với nhà lãnh đạo mới của quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Tổng thống Afghanistan đã củng cố quan hệ với đối thủ của Ấn Độ là Pakistan và Trung Quốc. Thông tín viên Anjana Pasricha tường thuật từ thủ đô Ấn Độ.
Dù Ấn Độ đã xây dựng được mối liên hệ đáng kể trong suốt thời gian cai trị của cựu tổng thống Afghanistan Hamid Karzai, Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi hiện nay sẽ gặp nhà lãnh đạo Afghanistan, người đã ra chỉ dấu cho thấy có những ưu tiên mới khi ông đi thăm Bắc Kinh và Islamabad trước khi đến New Delhi.
Một số nhà phân tích nói Kabul thất vọng vì Ấn Độ đã chậm chạp đối với yêu cầu của Afghanistan về cung cấp trang bị quân sự và trợ giúp chiến đấu trong nhiệm kỳ của ông Karzai.
Trong tháng này Ấn Độ đã chuyển giao cho Kabul 3 máy bay trực thăng quân sự, nhưng không đồng ý về một danh sách dài các khí tài quân sự trong đó có cả xe tăng.
Giới lãnh đạo mới ở Kabul được biết đã ngưng yêu cầu này lại. Tổng thống Ghani cũng đã có thay đổi đáng kể trong mối quan hệ với Pakistan. Việc này đưa đến một số quan ngại là Ấn Độ đang mất dần ảnh hưởng đối với Afghanistan.
Ông Manoj Joshi, thuộc Quỹ Nghiên cứu Người quan sát tại New Delhi, nói Afghanistan không thể không cần sự hỗ trợ của Pakistan trong những cuộc thương thuyết với phe nổi dậy Taliban.
“Ấn Độ có những giới hạn về mặt địa lý. Thứ hai là việc những quốc gia như Hoa Kỳ vào lúc này có lẽ quyết định nỗ lực thuyết phục Pakistan đóng một vai trò tích cực. Do đó tôi nghĩ Ấn Độ đã có một bước lùi. Tuy nhiên điểm chính là vai trò của Ấn Độ luôn luôn có giới hạn.”
Tuy nhiên, những chuyên gia như ông Joshi cũng nói là sự lo ngại về việc Ấn Độ bị gạt ra bên lề tại Afghanistan đã bị phóng đại quá đáng vì New Delhi sẽ tiếp tục có vai trò chính yếu trong việc tái thiết Afghanistan.
Trong 15 năm qua, Ấn Độ đã tiêu 2 tỉ đô la để xây dựng đường xá, xa lộ, những đường giao thông khác, trường học và ngay cả tòa nhà quốc hội Afghanistan.
Ông Sukh Deo Muni là một nhà phân tích về Nam Á thuộc Viện Phân tích và Nghiên cứu Quốc phòng tại New Delhi cho biết:
“Ấn Độ có vai trò trong lãnh vực phát triển. Ấn Độ có vai trò về mặt củng cố khả năng của Afghanistan bằng cách huấn luyện nhân sự và những phương thức khác để trợ giúp cho nước này.”
New Delhi cũng có thể loan báo những biện pháp như hợp tác nhiều hơn nữa trong việc huấn luyện các lực lượng phòng vệ Afghanistan.
Hai bên cũng sẽ thảo luận về những hiệp ước quá cảnh có thể giúp phát triển mậu dịch. New Delhi đã ra chỉ dấu muốn tham gia thỏa thuận quá cảnh song phương giữa Kabul và Islamabad có thể nối liền Ấn Độ với Afghanistan xuyên qua Pakistan, nhưng mối quan hệ không thuận lợi với Islamabad có thể là một trở ngại.
New Delhi cũng hy vọng sớm ký được một thỏa thuận với Tehran để phát triển Cảng Chabahar ở vùng đông nam Iran. Cảng này có thể giúp Ấn Độ tiếp cận được Afghanistan nằm trong đất liền và vùng Trung Á qua ngả Iran.
Môn cricket được say mê tại Nam Á cũng sẽ được thảo luận. Nhà lãnh đạo Afghanistan muốn Ấn Độ xây dựng một sân vận động để Kabul có thể tổ chức được những trận đấu cricket. Afghanistan là quốc gia mới nhất trong số các nước mà môn cricket được cả nước hâm mộ.
