Nhà thương thuyết thương mại hàng đầu của Mỹ, bà Katherine Tai, ngày 4/10 hứa bắt đầu nới lỏng một số thuế quan do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt lên hàng Trung Quốc trong khi thúc đẩy Bắc Kinh đối thoại “thẳng thắn” trong những ngày tới về việc Trung Quốc không giữ lời hứa như thỏa thuận với ông Trump và không chấm dứt những chính sách công nghiệp gây tổn hại công bằng thương mại.
Bà Tai nói Washington để ngỏ mọi giải pháp để thúc đẩy Trung Quốc ngưng đổ hàng tỉ đô la bao cấp vào ngành bán dẫn, thép và những ngành công nghiệp khác mà Washington nói làm thiệt hại các công ty Mỹ.
“Trên tất cả, chúng ta phải bảo vệ tối đa những lợi ích kinh tế của chúng ta,” bà Tài tuyên bố tại một sự kiện do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington tổ chức. “Điều này có nghĩa là có những bước cần thiết để tự bảo vệ chúng ta trước những làn sóng thiệt hại trong nhiều năm qua bởi sự cạnh tranh không công bằng.”
Washington “sẵn sàng điều động mọi công cụ và thăm dò phát triển các công cụ mới, trong đó có việc hợp tác với các nền kinh tế và các nước khác,” trong lúc vạch ra một hướng đi mới để thay đổi quỹ đạo của động năng thương mại Mỹ-Trung, bà nói.
Bà Tai dự kiến sẽ tham dự cuộc họp trực tuyến với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc để sớm bàn về thỏa thuận thương mại trong khi khởi sự tiến trình “có mục tiêu” hầu vực dậy những biệt lệ đối với một số hàng nhập khẩu từ Trung Quốc không bị các loại thuế quan trừng phạt của Mỹ.
Tuy nhiên theo dự kiến bà sẽ loại trừ việc sử dụng thuế quan mới để thúc đẩy Trung Quốc đáp ứng cam kết trong Giai đoạn 1 đạt được dưới thời ông Trump, một quan chức cao cấp Mỹ nói với điều kiện ẩn danh.
Đại diện Thương mại Mỹ nói bà định có những cuộc thảo luận thực sự thẳng thắn với người tương nhiệm về việc Trung Quốc thi hành Thỏa thuận Giai đoạn 1, và những thiếu sót trong cam kết mua hàng của Trung Quốc, nhưng cũng sẽ giao tiếp trực tiếp với Trung Quốc về những vấn đề rộng hơn.
Trung Quốc có thể ‘không thay đổi’
Mỹ sẽ không theo đuổi đàm phán Giai đoạn 2 với Trung Quốc trên những vấn đề cơ cấu sâu rộng như chuyện Bắc Kinh bao cấp cho những công nghiệp thiết yếu làm lệch thị trường toàn cầu, vì Bắc Kinh “đang hạ quyết tâm trong lối hành xử nhà nước tập trung chuyên chế,” các quan chức cao cấp của chính quyền Mỹ nói.
Điểm lại lịch sử của Trung Quốc không tôn trọng cam kết thương mại và cải tổ trong hai thập niên qua, từ việc nước này gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới cho đến thỏa thuận Giai đoạn 1, bà Tai nói càng ngày càng rõ ràng là Bắc Kinh không có ý định giải quyết những quan tâm của Mỹ.
Bà Tai lưu ý chính quyền Joe Biden theo đuổi đầu tư trong công nghệ, giáo dục và những chuỗi cung cấp hùng hậu hơn để tăng cường sức cạnh tranh của Mỹ và sẽ tiếp tục làm việc với những nước dân chủ khác để giải quyết thái độ “phi thị trường” của Trung Quốc.
Được hỏi về việc tách rời khỏi Trung Quốc, bà Tai nói hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngưng buôn bán với nhau là chuyện không thực tế. “Tôi nghĩ vấn đề có lẽ là, những mục tiêu chúng ta đang tìm kiếm là gì theo kiểu ‘tái kết nối.’”
