Sau cuộc điều tra kéo dài 6 tháng, Trung Quốc kết luận rằng bão mạnh đã làm đắm chiếc du thuyền Ngôi sao Đông phương trên sông Dương Tử hồi đầu tháng 6 làm 442 người thiệt mạng. Tuy nhiên nhà chức trách cũng quy lỗi cho 45 người thuộc công ty hàng hải và các giới chức địa phương và áp đặt các hình phạt từ chuyển công tác cho đến giáng chức, vì những sơ suất trong công tác quản lý và thanh tra hàng ngày.
Toán thanh tra của Nội các phát hiện rằng một hệ thống gió với sức tối đa lên tới 38 mét một giây, tức là gấp đôi sức chịu đựng của tàu, đã làm lật tàu Ngôi sao Đông phương trước khi đắm vào tối ngày 1 tháng 6.
Giới hữu trách kết luận rằng nguyên do tai nạn là “một loại hình nhiễu loạn thời tiết bất chợt và hiếm khi xảy ra, mặc dù thuyền trưởng đã có biện pháp ổn định tàu.” Các thành viên trong toán điều tra cho biết như thế trong một cuộc họp báo khuya thứ tư.
Có tin đồn rằng việc chiếc tàu được tân trang trước đó đã làm tăng chiều cao toàn bộ của tàu và tác động đến khả năng đứng vững trong những cơn bão, tuy nhiên nhà chức trách kết luận rằng việc điều chỉnh đó chỉ có ảnh hưởng hạn chế đối với tính ổn định của tàu.
Trong số những người bị quy trách, thuyền trưởng Trương Thuận Văn và nhân viên chính của ông, sau đó đã được phát hiện chết đuối đều có mặt trên tàu.
Bất kể thâm niên công tác, sự thiếu hiểu biết về thời tiết của thủy thủ đoàn đã khiến họ không biết cách nào để xoay xở. Cuộc điều tra cho thấy vì lý do đó mà họ đã không kêu cứu bên ngoài hay cảnh báo hành khách phần lớn đang ở trong các phòng trên tàu. Bản phúc trình cho biết thêm đó là lý do vì sao giới hữu trách hàng hải thành phố Yueyang trong tỉnh Hồ Nam phải mất gần 2 tiếng đồng hồ mới xác nhân được tai nạn.
Nhà chức trách đã quyết định rút lại giấy phép của ông Trương. Ông sẽ bị đặt dưới sự điều tra thêm của tư pháp.
Nhưng một luật sư nói rằng ông Trương có thể sẽ thoát mọi tội vì tai nạn bị cho là vì thời tiết.
Ông Lương Thu Quyền, một luật sư về hàng hải ở tỉnh Quảng Tây, nói: “Nếu tai nạn do sóng gió mạnh gây ra, và không có liên quan gì đến việc xử lý tàu, thì các công ty bảo hiểm sẽ nhận lãnh trách nhiệm.”
Ông Lương nói thêm rằng công ty hàng hải chắc chắn sẽ bị đưa ra tòa dân sự.
Việc đổ lỗi cho thời tiết đã nêu ra một số nghi vấn nơi những người cho rằng lỗi là do việc thủy thủ đoàn không kêu cứu hay giúp hành khách di tản.
Có một số người sử dụng Internet đã lên tiếng bày tỏ sự hoài nghi đó.
Một người dùng mạng Weibo viết, “Để né tránh trách nhiệm, các nhà điều tra đã không còn lời nào để biện bạch.”
Một người khác nêu câu hỏi, “Vì sao chiếc tàu vẫn còn phải chạy tiếp lúc trời mưa to? Ai có thể cho câu giải đáp?”
Nhân viên điều tra cũng đã ra lệnh đóng cửa công ty hàng hải để cải tổ.
Siết chặt Các biện pháp an ninh
Để ngăn ngừa các thảm kịch tương tự, toán điều tra đề nghị thêm rằng các nhà điều hành giao thông nên xét lại việc cấm các du thuyền khởi hành từ những hải cảng, nếu gió được dự báo lên tới tốc độ tối đa là 52 kilomet giờ hay tầm nhìn dưới 1 ngàn mét.
Nhưng một giáo sư khoa học hàng hải lập luận rằng những trường hợp ngày càng nhiều về thời tiết nguy hiểm ắt hẳn phải nhắc nhở nhà chức trách nên xét lại các quy định về an toàn. Ông Chu Ngọc Trụ, một giáo sư của trường Đại học Hàng hải Đại Liên, từng nêu thắc mắc về sự an toàn cơ chế được tân trang của tàu Ngôi sao Đông phương nói: “Nếu thời tiết nguy hiểm quá khó dự báo hay xảy ra một cách quá bất ngờ, thì rủi ro nguy hiểm tăng thêm.”
Giáo sư Chu nhấn mạnh đến tính cấp thiết của việc khai triển một hệ thống cảnh báo trước, chuyên dự báo thời tiết nguy hiểm giúp cho sự đi lại của tàu bè.
