Trung Quốc hôm 21/3 nói các thỏa thuận giống như những gì mà Mỹ và Philippines đạt được hồi tuần trước cho phép quân đội Mỹ hiện diện ở 5 cơ sở của Philippines đặt ra những câu hỏi về việc quân sự hóa ở Biển Đông.
Mỹ muốn thúc đẩy năng lực quân sự của các nước Đông Á cũng như sự hiện diện của Mỹ trong khu vực vào lúc Trung Quốc hành động quyết liệt để đòi chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông, một trong những tuyến đường thương mại sầm uất nhất thế giới.
Mỹ và các đồng minh trong khu vực đã bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc đang quân sự hóa Biển Đông với những hoạt động xây dựng các đường băng và các cơ sở quân sự khác trên các đảo mà nước này chiếm giữ.
Khi được hỏi về thỏa thuận về các căn cứ, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng sự hợp tác Mỹ-Philippines không nên nhắm vào bất kỳ bên thứ ba nào cũng như và không làm hại các lợi ích về chủ quyền, an ninh của các quốc gia khác.
Bà Hoa Xuân Oánh nói tại một cuộc họp báo hàng ngày: "Tôi cũng muốn chỉ ra rằng gần đây quân đội Mỹ thích nói về cái gọi là quân sự hóa Biển Đông. Vậy liệu họ có thể giải thích việc tiếp tục tăng cường triển khai quân sự ở Biển Đông và các khu vực xung quanh có được coi là quân sự hóa hay không?"
Trung Quốc đòi chủ quyền đối với hầu hết khu vực Biển Đông, vùng biển giàu năng lượng có những tuyến đường biển với khối lượng thương mại trị giá 5 nghìn tỷ đôla đi qua mỗi năm. Các nước láng giềng của Trung Quốc gồm Việt Nam, Brunei, Malaysia, Philippines và Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền về toàn phần hay một phần vùng biển.
Mỹ nói không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp nhưng muốn đảm bảo tự do hàng hải ở vùng biển này. Mỹ cho biết sẽ gia tăng các hoạt động của các tàu hải quân Mỹ để khẳng định tự do hàng hải ở vùng biển.
Các đồng minh của Mỹ là Malaysia và Australia hôm 21/3 một lần nữa kêu gọi về tự do hàng hải ở Biển Đông.
“Chúng tôi hết sức nhất quán khi nói các hoạt động của chúng tôi sẽ tiếp tục với việc đưa các tàu và máy bay của chúng tôi đến khu vực đó trên thế giới, khi chúng ta đòi hỏi, khi cần thiết phù hợp với luật pháp quốc tế", Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne cho biết sau cuộc gặp với người đồng cấp của mình tại Malaysia.
Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein nói tự do hàng hải và hàng không cần phải tiếp tục.
Trung Quốc chưa bao giờ can thiệp vào tự do hàng hải và đã nhấn mạnh rằng một số thiết bị mà họ lắp đặt trên các đảo nhỏ và các rạn san hô sẽ tạo giúp ích cho việc đi lại.
Theo Reuters, Phil Star.
