Tổng Thống Philippines Benigno Aquino đem Trung Quốc ra so sánh với Đức Quốc Xã trong một bài diễn văn đọc ở Nhật Bản. Ông Aquino cảnh giác rằng thế giới không thể tiếp tục xoa dịu Bắc Kinh trong khi Trung Quốc không ngừng đòi quyền kiểm soát thêm nhiều vùng lãnh hải khác trong Biển Đông.
Hãng tin AFP tường thuật rằng lời bình luận của nhà lãnh đạo Philippines được đưa ra giữa lúc ngày càng có nhiều tiếng nói phản đối các hoạt động xây đảo ráo riết của Trung Quốc trong các vùng biển có tranh chấp, kể cả công trình xây một phi đạo dủ lớn để máy bay quân sự có thể sử dụng.
AFP dẫn lời Tổng Thống Aquino nói “Nếu có một khoảng trống quyền lực, nếu Hoa Kỳ, là cường quốc hàng đầu thế giới, nói ‘chúng tôi chẳng quan tâm’, thì có lẽ sẽ không có một cái phanh nào để kiềm hãm tham vọng của các nước khác.”
Tổng thống Aquino nói tình hình Biển Đông bây giờ làm ông liên tưởng tới quá khứ lịch sử, thời mà nước Đức tiến chiếm nhiều vùng lãnh thổ để thử phản ứng của các cường quốc Tây phương, trước khi Thế Chiến thứ Hai bùng nổ.
Ông Aquino nói: “Đáng tiếc là sau vụ sáp nhập vùng Sudetenland rồi toàn bộ lãnh thổ Tiệp Khắc, không ai bảo Hitler hay nước Đức hãy dừng lại. Nếu có, thì có lẽ chúng ta đã tránh được Thế Chiến thứ Hai.”
Lời bình luận của Tổng Thống Aquino đã gây giận dữ tại Bắc Kinh. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói bà “hoàn toàn chấn động và vô cùng bất bình trước những lời phát biểu vô căn cứ” của nhà lãnh đạo Philippines.
Hãng tin Reuters tường thuật rằng trong chuyến công du Nhật Bản, Tổng Thống Aquino sẽ hội kiến cùng Thủ Tướng nước chủ nhà, ông Shinzo Abe. Reuters cho biết trong lần gặp gỡ này, có nhiều khả năng Tokyo và Manila sẽ đồng ý khởi sự đàm phán về một thoả thuận khung nhằm chuyển giao công nghệ quốc phòng và thiết bị quân sự cho Philippines, đây là bước hành động mới nhất của Thủ Tướng Abe nhằm củng cố quan hệ với các nước Á Châu đang phải đối mặt với tham vọng hàng hải của Trung Quốc, không ngừng lấn biển giành đất với các nước láng giềng nhỏ hơn.
Theo Reuters, các giới chức Mỹ kêu gọi Trung Quốc hãy ngưng xây dựng “những lâu đài bằng cát” trên Biển Đông. Có tin nói rằng Hoa Kỳ đang cân nhắc việc điều tàu hải quân tới khu vực để bảo vệ các lợi ích của Việt Nam và Philippines.
Trong khi tờ Hoàn Cầu Thời báo của nhà nước Trung Quốc viết “khó có thể tránh khỏi chiến tranh” với Hoa Kỳ liên quan tới chủ quyền quần đảo Trường Sa, nhiều nhà phân tích bày tỏ nghi ngờ , không tin là Trung Quốc có thể mạo hiểm như vậy để khẳng định chủ quyền những vùng lãnh thổ nhỏ bé. Nhưng ít nhất có một bỉnh bút của nhật báo Japan Times tin rằng nguy cơ xảy ra xung đột là cao, nhà báo này nêu trường hợp của các đảo Falkland, nói rằng “những hành động ngu muội vẫn xảy ra.”
Nguồn: AFP, Reuters
