Người đứng đầu cơ quan nhân quyền Liên hiệp quốc, bà Michelle Bachelet kêu gọi Trung Quốc cho phép các quan sát viên đến nước này sau khi có những cáo buộc “đáng lo ngại” về những trại cải tạo lớn giam giữ những người Uighurs ở tỉnh Tân Cương.
Lời kêu gọi của bà Bachelet được đưa ra vào lúc cơ quan theo dõi nhân quyền Human Rights Watch báo cáo là người Turk, hầu hết là sắc tộc thiểu số Hồi Giáo Uighurs tại tỉnh Tân Cương bị giam cầm tùy tiện, hàng ngày bị hạn chế hành đạo và “bị nhồi nhét các học thuyết chính trị” trong những vụ đàn áp an ninh rộng lớn.
Một ủy ban nhân quyền Liên hiệp quốc tháng trước cho biết là đã nhận được những phúc trình đáng tin cậy là có đến một triệu người Uighurs có thể bị giam tại những nhà tù dù không qua xét xử tại tỉnh Tân Cương viễn tây của Trung Quốc, đồng thời kêu gọi trả tự do cho những người này.
Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc về những trại giam và đổ lỗi cho những “yếu tố bên ngoài” gây nên xáo trộn tại khu vực biến động này.
Bà Bachelet, cựu Tổng thống Chilê, trong bài diễn văn đầu tiên tại Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc, nói Hội đồng đã đưa ra ánh sáng “những cáo buộc đáng ngại về những việc giam giữ tùy tiện trên diện rộng người Uighurs và những cộng đồng Hồi Giáo khác trong những trại cải tạo tại Tân Cương.”
Bà nói phúc trình cũng ghi nhận được “những vụ vi phạm nhân quyền tại những vùng khác." Bà Bachelet kêu gọi chính phủ Bắc Kinh cho phép nhân viên của bà được đi lại trên toàn Trung Quốc. Bà hy vọng các cuộc thảo luận sẽ sớm được bắt đầu.
Chưa có bình luận của phái đòan Trung Quốc tại Hội đồng. Các nước khác sẽ phản hồi bài diễn văn này vào ngày 11/9.
Bà Bachelet hứa sẽ là tiếng nói của các nạn nhân. “Tôi đã là tù nhân chính trị và con gái của tù nhân chính trị. Tôi là một người tị nạn và là một bác sĩ cho cả con em của những người bị tra tấn và bị đưa đi biệt tích,” bà phát biểu trước diễn đàn gồm 47 thành viên tại Geneva.
Bà Bachelet cũng bày tỏ quan ngại về 500 di dân trẻ em bị cách ly với cha mẹ nhưng chưa được chính quyền Mỹ cho sum họp với gia đình.
Bà chỉ trích loan báo của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong tuần qua là sẽ rút khỏi một thỏa thuận của Tòa án giới hạn việc giam giữ trẻ em di dân trong 20 ngày.
Bà yêu cầu Liên minh quân sự do Ả Rập Xê-út lãnh đạo tại Yemen cho thấy sự minh bạch nhiều hơn trong nhưng qui luật chiến đấu và qui trách cho các thủ phạm của các vụ không kích nhắm vào thường dân trong đó có vụ tấn công vào xe buýt làm mấy chục trẻ em thiệt mạng tại Saad trong tháng trước.
Các nhà điều tra nhân quyền độc lập tháng trước báo cáo là một số cuộc không kích của Liên minh tại Yemen có thể là tội phạm chiến tranh.
Các nhà điều tra đã trao cho bà một danh sách mật các nghi can có liên hệ đến tội phạm quốc tế trong cuộc xung dột, bà Bachelet cho biết.
“Sắc lệnh mới đây của hoàng gia Ả Rập Xê-út dường như ân xá cho các binh sĩ Ả Rập Xê-út về những hành động tại Yemen rất đáng lo ngại,” bà nói.
