5.000 người Uighurs từ vùng Tân Cương cực tây Trung Quốc đang chiến đấu cho nhiều nhóm chủ chiến khác nhau tại Syria, đại sứ Syria tại Trung Quốc loan báo hôm 8/5, đồng thời khuyến cáo Trung Quốc nên chú ý việc này.
Trung Quốc lo ngại người Uighurs, phần lớn theo Hồi Giáo và nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, đã đến Syria và Iraq để chiến đấu cho các phần tử hiếu chiến tại đây và đã di chuyển qua các nước Đông Nam Á và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhà nước Hồi Giáo nhận trách nhiệm trong vụ sát hại một con tin Trung Quốc vào năm 2015, nêu bật những lo ngại của Trung Quốc về người Uighurs đang chiến đấu tại Trung Đông.
Hàng trăm người đã thiệt mạng tại Tân Cương trong vài năm qua, hầu hết trong các vụ đụng độ giữa người Uighurs và sắc tộc đa số người Hán. Chính phủ nói những xáo trộn này là do các phần tử hiếu chiến Hồi Giáo muốn thành lập một quốc gia riêng rẽ có tên là Đông Turkestan.
Đại sứ Syria tại Bắc Kinh, Imad Moustapha, nói với Reuters bên lề một diễn đàn doanh nghiệp rằng dù một số người Uighurs chiến đấu với Nhà nước Hồi Giáo, nhưng đa số họ chiến đấu “dưới danh nghĩa riêng” để quảng bá cho lý tưởng ly khai của họ.
Trung Quốc chưa bao giờ nêu con số những người Uighurs đang chiến đấu tại Trung Đông, nhưng nhiều lần cảnh báo là đây là mối đe dọa nghiêm trọng đối với Trung Quốc. Không thể kiểm chứng độc lập về số thống kê người Uighurs tại Syria.
Các tổ chức nhân quyền và những người Uighurs lưu vong nói nhiều người Uighurs đến Thổ Nhĩ Kỳ chỉ đơn giản là tránh sự đàn áp của Trung Quốc tại quê nhà, một cáo buộc mà Trung Quốc phủ nhận.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad, trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình Phoenix có trụ sở tại Hong Kong vào tháng 3 năm nay, ca ngợi “hợp tác quan trọng” giữa tình báo Syria và Trung Quốc chống lại những phần tử hiếu chiến Uighurs. Ông nói các quan hệ với Trung Quốc đang “tăng tiến.”
Syria đang nỗ lực thu hút trở lại đầu tư của Trung Quốc.
Đại sứ Moustapha cho biết sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh “Con đường Tơ lụa” mới của Trung Quốc vào tuần tới nhằm mở rộng sự liên hệ giữa châu Á, châu Phi và châu Âu với hàng tỉ đô la đầu tư về hạ tầng cơ sở.
