Một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho hay bộ đã bắt đầu khảo sát hai cơ sở quân sự ở Hoa Kỳ có thể là nơi giam giữ các tù nhân hiện đang bị nhốt ở Vịnh Guantanamo bên Cuba. Những nhà khảo sát bắt đầu công tác tại Leavanworth trong bang Kansas hôm thứ Năm và dự định nay mai sẽ khảo sát một cơ sở ở Charleston trong tiểu bang South Carolina. Quân đội Hoa Kỳ cần thực hiện thêm các cuộc khảo sát hiện trường để di dời tù nhân; và việc này cũng cần có một bộ luật của Quốc hội.
Nhiều năm sau khi Tổng thống Barack Obama cam kết đóng cửa, cơ sở giam giữ của Hoa Kỳ ở Vịnh Guantanamo bên Cuba vẫn còn giữ 116 tù nhân bị bắt trong thời kỳ mà chính quyền trước gọi là “Cuộc chiến chống Khủng bố.”
Các giới chức nói một kế hoạch của Ngũ Giác Đài nhằm đóng cửa nhà tù này sẽ được trình lên Quốc hội sau khi Quốc hội trở lại họp sau kỳ nghỉ vào cuối tháng này.
Bộ Ngoại giao cũng giữ nguyên cam kết đóng cửa nhà tù, theo như tuyên bố của phát ngôn viên Mark Toner:
“Vị tổng thống này đã khẳng định rõ hơn hết từ ngay ngày đầu, như tôi đã nói, là ông muốn đóng cửa Vịnh Guantanamo, ông tin rằng điều ấy có lợi cho an ninh quốc gia của chúng ta, và đó vẫn là một ưu tiên to lớn của chính quyền này.”
Một số tù nhân hội đủ điều kiện để được chuyển đi các nước khác. Nhưng các chuyên gia phân tích pháp lý nói bất kỳ kế hoạch nào giữ những người còn lại ở đâu đó trong nước Mỹ đều có một vấn đề lớn.
Giáo sư Gary Solis của trường Đại học George Washington nêu nhận định:
“Quốc hội đã đóng sầm cửa trước gần như mọi phương tiện nhằm đưa các cá nhân ra khỏi Guantanamo đến Hoa Kỳ.”
Luật hiện hành ngăn cấm việc gửi bất cứ tù nhân nào đến các cơ sở bên trong Hoa Kỳ. Nhưng đối với hàng chục người bị cho là nguy hiểm nếu trả tự do và những người khác không hội đủ điều kiện để chuyển đi nơi khác, thì việc gửi tất cả đến một nhà tù tại một nước đồng minh dường như cũng khó thực hiện được.
Giáo sư Solis giải thích:
“Quốc gia đồng minh nào sẵn sàng đón nhận cơn ác mộng này của chúng ta? Tôi nghi là chẳng có ai có khả năng làm điều ấy mà lại sẵn sàng làm.”
Trước tin tức về các cuộc khảo sát hiện trường của quân đội, dường như Ngũ Giác Đài đang cố gắng tìm cách để khuyến dụ Quốc hội thay đổi luật lệ. Cho đến khi đó, thì cơ sở Guantanamo vẫn còn mở cửa, nhưng dĩ nhiên, đối với một nhà tù thì các cổng ra vào vẫn đóng chặt.
