Philippines và Trung Quốc ngày 22/5 ‘giảm nhiệt’ cảnh báo của Tổng thống Rodrigo Duterte rằng Trung Quốc sẽ phát động chiến tranh nếu Philippines khai thác dầu mỏ tại Biển Đông đang tranh chấp.
Tổng thống trực ngôn của Philippines bị chỉ trích vì một số người cho rằng ông quá mềm yếu đối với Trung Quốc trong tranh chấp lãnh thổ.
Ông Duterte tuần trước đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. Sau đó, ông loan báo ông Tập đã khuyến cáo ông rằng sẽ có chiến tranh nếu Philippines tìm cách thăm dò dầu mỏ tại một khu vực có tranh chấp.
Ngoại trưởng Philippines, Alan Peter Cayetano cho biết cuộc họp của lãnh đạo đôi bên thẳng thắn và hữu nghị, và phần lớn thảo luận về việc ngăn ngừa xung đột, chứ không đe dọa.
Phát biểu tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Xuân Oánh, cũng tìm cách giảm nhẹ nhận xét của ông Duterte. Bà Hoa nói ông Duterte và ông Tập đã đồng ý “củng cố liên lạc” đối với những vấn đề song phương quan trọng và rằng Trung Quốc muốn làm việc với Philippines để xử lý ôn hòa các tranh chấp.
Ông Duterte không đề cập đến vấn đề này trong cuộc họp báo hôm 22/5 trước khi lên đường đi Nga.
Phe chỉ trích chú trọng nhiều đến việc ông Duterte từ chối thúc đẩy Trung Quốc tuân thủ với phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực ở La Haye hồi năm ngoái mà phần lớn có lợi cho Philippines. Trung Quốc chưa bao giờ công nhận phán quyết của Tòa.
Lãnh tụ khối thiểu số thượng viện Philippines, Frank Drilon, kêu gọi chính phủ “chớ nên để quốc gia bị ăn hiếp và bị đe dọa,” trong khi cựu Bộ trưởng Ngoại giao Albert del Rosario nói Manila nên tuần tra chung trên biển với đồng minh lâu đời Hoa Kỳ, một ý kiến mà ông Duterte đã vứt bỏ trong nguôn khổ chính sách “thân thiện hoàn toàn với Trung Quốc.
Thẩm phán Tối cao Pháp viện Antonia Carpio ngày 20/5 thúc đẩy chính phủ kiện lên Tòa Trọng tài Quốc tế lần nữa về đe dọa của Trung Quốc và khiếu nại lên Liên hiệp quốc, bằng không, có thể hiểu rằng Tổng thống Duterte “đang bán đứng chúng ta.”
Phát ngôn viên Tổng thống, Ernesto Abella, khẳng định Philippines “đã nói rất rõ là không từ bỏ việc đòi hỏi chủ quyền.”
