Philippines ngày 12/7 tái khẳng định họ có nền tảng pháp lý đối với Trung Quốc trong cuộc tranh chấp kéo dài, đánh dấu kỷ niệm của một phán quyết trọng tài kết luận yêu sách của Bắc Kinh đối với gần như toàn bộ Biển Đông là vô căn cứ.
Sau khi đối đầu gay gắt với Trung Quốc, Philippines đã thực hiện một bước đi táo bạo vào năm 2013 khi đệ đơn kiện lên Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague để tìm cách làm rõ các quyền chủ quyền của mình theo luật pháp quốc tế.
Phán quyết năm 2016 của toà có lợi cho Manila và giáng một đòn mạnh vào Bắc Kinh, vốn từ chối công nhận kết quả và cho rằng tuyên bố chủ quyền của họ, dựa trên các bản đồ lịch sử, vẫn có giá trị.
Ngoại trưởng Philippines, Enrique Manalo, ngày 12/7 nhắc lại rằng phán quyết là chung quyết và những tuyên bố của Trung Quốc là vô căn cứ.
Ông nói trong một tuyên bố: “Những phát hiện này không còn nằm trong tầm phủ nhận và bác bỏ nữa, mà mang tính kết luận vì không thể chối cãi.”
“Chúng tôi kiên quyết bác bỏ những nỗ lực phá hoại nó ... thậm chí xóa nó khỏi luật pháp, lịch sử và ký ức tập thể của chúng tôi.”
Một cuộc thăm dò vào tháng trước của Viện Stratbase cho thấy khoảng 90% người dân Philippines muốn chính phủ khẳng định các tuyên bố chủ quyền hàng hải của đất nước và tăng cường khả năng quốc phòng.
Nhưng Philippines đã không thể thực thi phán quyết đó của toà và kể từ đó đã có hàng trăm lần phản đối về điều mà họ gọi là sự xâm phạm và quấy rối của lực lượng tuần duyên Trung Quốc và đội tàu đánh cá khổng lồ của nước này.
Tân Tổng thống Ferdinand Marcos Jr đã tuyên bố sẽ bảo vệ chủ quyền quốc gia, nhưng cũng mạnh mẽ nói về sự cần thiết phải tăng cường quan hệ với Trung Quốc trong các lĩnh vực khác.
Đại sứ Philippines tại Hoa Kỳ, Jose Manuel Romualdez, ngày 12/7 nói đối thoại là cách tiếp cận được ưa chuộng.
“Chúng tôi vẫn lạc quan rằng con đường tốt nhất về phía trước vẫn là ngoại giao”, ông nói trên một diễn đàn hàng hải. “Tuy nhiên, chúng tôi đã chuẩn bị để ngăn chặn sự gây hấn.”
Trong một tuyên bố đánh dấu ngày toà trọng tài ra phán quyết trong vụ kiện của Philippines, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói phán quyết đó là chung cuộc và Trung Quốc phải “tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế và ngừng các hành vi khiêu khích”.
Nhắm vào Hoa Kỳ, Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, nói rằng quan trọng là các vấn đề lãnh thổ nên được xử lý trong khu vực.
“Chúng tôi sẽ phản đối sự đối đầu cả khối và tâm lý Chiến tranh Lạnh”, ông phát biểu tại Malaysia.
Diễn đàn