Một tàu nghiên cứu của Trung Quốc được hộ tống bởi lực lượng tuần duyên và gần chục tàu thuyền ngày 10/5 đi vào một lô dầu khí đang được vận hành bởi các công ty nhà nước của Nga và Việt Nam, hai nhóm giám sát cho biết, một điểm nóng tiềm năng khác ở Biển Đông.
Việc này xảy ra tiếp theo các động thái quyết đoán gần đây của Bắc Kinh trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước láng giềng, khi Bắc Kinh thúc đẩy tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, thử thách Mỹ và các đồng minh vào thời điểm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Hồi tháng 3, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết mối quan hệ bền chặt giữa Nga và Trung Quốc là yếu tố chính hỗ trợ sự ổn định toàn cầu, nhưng hai nước có những lợi ích xung đột ở Biển Đông.
Tàu nghiên cứu Trung Quốc, 2 tàu tuần duyên và 11 tàu đánh cá đã vào lô 04-03 của Vietsovpetro, một liên doanh giữa Zarubezhneft của Nga và PetroVietnam, và vẫn ở trong khu vực khi màn đêm buông xuống, dữ liệu từ hai tàu giám sát độc lập mà Reuters xem qua cho thấy.
Nhóm tàu Trung Quốc cũng ở gần các lô 05-1 B và 05-1 C, được vận hành bởi Idemitsu Oil & Gas, một đơn vị của Idemitsu Kosan của Nhật Bản, dữ liệu cho thấy.
Trung Quốc đã bị cáo buộc sử dụng lực lượng tuần duyên và một đội tàu đánh cá được nhiều người coi là lực lượng dân quân để đe dọa và làm gián đoạn các hoạt động năng lượng, bao gồm cả ngoài khơi Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam. Bắc Kinh nói rằng họ đang hoạt động hợp pháp trong vùng biển của mình.
Nhưng động thái ngày 10/5 là “bất thường”, theo ông Ray Powell, người đứng đầu Dự án Myoushu của Đại học Stanford trên Biển Đông, vì “số lượng lớn các tàu dân quân và tuần duyên tham gia.”
“Dường như họ đang gửi thông điệp về quyền tài phán của Trung Quốc đối với các hoạt động dầu khí của Việt Nam”, ông Powell nói và cho biết thêm ít nhất ba tàu kiểm ngư của Việt Nam đã tiến sát các tàu Trung Quốc.
‘Quyền tài phán của Trung Quốc’
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói các hoạt động đó là “bình thường”.
“Các tàu nghiên cứu khoa học và đánh cá của Trung Quốc thực hiện các hoạt động sản xuất và làm việc bình thường trong các vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc,” Bộ này nói.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bình luận tương tự vào ngày 9/5 sau khi các tàu Trung Quốc tiếp cận một khu vực nơi hải quân của Ấn Độ và các nước Đông Nam Á tổ chức các cuộc tập trận.
Idemitsu của Nhật Bản từ chối bình luận. Bộ Ngoại giao Việt Nam và các công ty khác có liên quan đã không trả lời các yêu cầu bình luận.
Ngày 10/5, các tàu Trung Quốc cách giàn khoan đang hoạt động của Nhật Bản khoảng 18 km và cách giàn khoan Nga-Việt khoảng 32 km, theo Dự án Đại ký sự Biển Đông (SCSCI), một tổ chức phi lợi nhuận độc lập.
Tàu nghiên cứu Trung Quốc di chuyển hết tốc lực trước khi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng giảm tốc độ 4-5 hải lý/giờ, cho thấy tàu đang tiến hành khảo sát ở đó, ông Phạm Văn của SCSCI cho biết.
Các cuộc khảo sát trong vùng đặc quyền kinh tế của một quốc gia mà không có thông báo trước trong các trường hợp trước đây được coi là thù địch hoặc khiêu khích.
Việc này diễn ra sau các sự kiện tương tự vào tháng 3 vừa qua tại hai lô liên quan đến các công ty Nga ngoài khơi Việt Nam, nước đã cấp phép hoạt động cho hơn 150 lô.
Diễn đàn