Năm ngoái, chính quyền Obama đã trục xuất 240.000 người nhập cư không có giấy tờ nhưng không có tiền án tiền sự. Theo số liệu của tổ chức nghiên cứu Pew, con số này đã tăng lên hơn 20.000 từ năm 2012. Nhiều người bị trục xuất đã để lại con cái của họ, những người là công dân Hoa Kỳ bởi vì chúng được sinh ra tại đây. Vậy ai là người sẽ nhận chăm lo cho chúng?
Michelle, Alejandra, Victor, Andrea, Allison và hơn 900 đứa trẻ khác đang nằm dưới quyền giám hộ của bà Nora Sandigo. Bà là chiếc dây cứu sinh của chúng. Mỗi ngày, bà đem đồ dùng học tập và thực phẩm quyên góp cho tổ chức phi lợi nhuận của bà, có tên là American Fraternity.
Và hàng tuần, bà tổ chức những bữa tiệc tại nhà ở vùng quê thuộc tiểu bang Florida. Đối với một đứa trẻ, đây quả là một thiên đường với piñata (một món đồ đầy màu sắc đựng kẹo và đồ chơi bên trong), một ban nhạc sống, rất nhiều đồ ăn, một bể bơi, một sở thú có những con vật mà các em có thể sờ vào hoặc cho ăn, những chiếc xe đạp, một ngôi nhà búp bê với kích cỡ như của người thật, và rất nhiều món đồ thủ công cho hàng trăm đứa trẻ.
Trong một tủ đựng hồ sơ bằng kim loại rất cao mà bà Sandigo mở cho chúng tôi xem, bà cất giữ các cuốn hộ chiếu, giấy khai sinh, và giấy chuyển nhượng quyền giám hộ có công chứng. Đây là giấy tờ của gần 1.000 đứa trẻ mà bố mẹ của các em đã ký chuyển nhượng quyền nuôi dưỡng cho bà. Bà nói rằng:
“Nếu bạn giúp một hay hai em, bạn phải giúp tất cả các em khác.”
Những đứa trẻ được sinh ra ở Mỹ và do đó chúng là công dân Mỹ. Nhưng một trong hai hoặc cả hai bố mẹ của các em không có giấy tờ và đều bị trục xuất.
Những đứa con của cô Francisca, người đang có bầu sáu tháng, là một trong những trường hợp như vậy. Hiện giờ, một thẩm phán đã ra lệnh trục xuất chồng của cô Francisca trở về Guatemala. Điều này cũng đang đe dọa tình trạng của chính bản thân cô. Vì vậy cô đã chuyển giao quyền giám hộ hai đứa con gái của mình và đứa trẻ trong bụng cô sang cho bà Sandigo. Cô Francisca nói rằng bây giờ, cô không biết chuyện gì sẽ xảy ra.
Khi các bố mẹ bị trục xuất, họ có sự lựa chọn là đem theo con cái mình. Nhưng rất nhiều người quyết định không làm như thế, giống như trường hợp của cô Francisca. Cô nói rằng cô không muốn đưa con trở về Guatemala bởi vì tương lai của con cô là ở Hoa Kỳ này.
Nếu những đứa trẻ ở lại Mỹ, chúng có thể nhận được trợ cấp xã hội của chính phủ Mỹ. Nhưng bà Sandigo nói rằng họ hàng hoặc hàng xóm, những người nhận nuôi những đứa trẻ, rất sợ xin trợ giúp của các cơ quan chính phủ.
Bà Carol Emig điều hành tổ chức Child Trends, một trung tâm nghiên cứu và phân tích về trẻ em. Bà thừa nhận công sức của bà Sandigo trong việc can dự, nhưng…bà cho biết:
“Bà ấy không có khả năng, tôi nghĩ trong hoàn cảnh của bà, để có thể cung cấp được hình thức bảo vệ mà một hệ thống an sinh xã hội dành cho trẻ em có chức năng tốt có thể đem lại cho các em. Không có cán sự phụ trách từng hồ sơ, kiểm tra phúc lợi của các em nhỏ đang ở với cha mẹ nuôi hay người giám hộ.”
Điện thoại di động của bà Sandigo đổ chuông không ngừng, lúc nào cũng có người cần bà giúp. Bà thấy rằng nhu cầu sẽ không bao giờ dứt. Bà nói:
“Ai là người khiến các gia đình phải chia lìa như vậy? Không phải tôi.”
Bà Sandiago đã quyết định đem vấn đề này lên thẳng thủ đô Washington, nơi bà cùng với 38 em nhỏ đã đứng bên ngoài cổng Tòa Bạch Ốc.
Những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt của em Elena Marquez khi em nhớ tới bố của mình:
“Làm ơn hãy dừng việc trục xuất lại, không chỉ vì cho bố của em, mà còn cho những đứa trẻ khác nữa.”
Còn bé Jason Garcia, 10 tuổi, thì nói rằng:
"Em, mẹ em, và chị gái em đều đang cầu nguyện cho bố của em."
Nhưng hiện giờ tổng thống Obama đang tạm hoãn hành động về vấn đề cải cách di trú. Bà Sandigo đổ lỗi cho tổng thống vì đã đồng ý với các chính trị gia đòi ông trì hoãn quyết định.
“Các chính trị gia đã yêu cầu ông ấy hoãn quyết định cho tới sau khi bầu cử. Và ông ấy đã đồng ý. Thật là buồn bởi vì ông ấy đã đánh đổi những giọt nước mắt và sự đau khổ của những đứa trẻ trong một trò chơi chính trị.”
Các đảng viên của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa cáo buộc lẫn nhau là chính trị hóa vấn đề này trước cuộc bầu cử diễn ra vào hồi đầu tháng 11.
Vì thế mà ngay lúc này, bà Sandigo tiếp tục hệ thống phúc lợi đơn thân độc mã của mình, và biết rằng nhu cầu cần giúp đỡ sẽ không sớm kết thúc.
