Ngoại trưởng John Kerry có mặt tại Juba, nơi ông đang tìm cách sắp xếp các cuộc đàm phán trực diện giữa Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir và vị cựu phó tổng thống của ông, nay là lãnh đạo phe nổi dậy, ông Riek Machar. Thông tín viên Đài VOA tại Bộ Ngoại giao Mỹ Scott Stearns tường trình từ Nam Sudan, nơi ông Kerry đang tìm cách giúp chấm dứt bạo động đã gây cảnh thất tán cho hàng trăm ngàn thường dân và nay còn đe doa gây nạn đói tràn lan
Ngoại trưởng Kerry và Tổng thống Kiir hôm thứ Sáu đã họp trong hơn 1 tiếng đồng hồ để hoạch định các cuộc hòa đàm dự kiến ở thủ đô Ethiopia vào tuần tới. Các cuộc đàm phán nay sẽ gồm cả ông Machar, mà ông Kerry cho biết sẽ gọi điện thoại để nói chuyện lần nữa. Ngoại trưởng Mỹ nói:
“Cuộc họp này giữa ông Riek Machar và Tổng thống Kiir là cấp thiết cho khả năng có thể thực sự giao tiếp một cách nghiêm túc về cách thức đình hiệp định đình chỉ thù nghịch nay sẽ được thực thi dứt khoát, và làm cách nào có thể tăng cường việc đó qua những cuộc thảo luận có liên quan đến một chính phủ chuyển tiếp.”
Giao tranh dữ dội nhất bắt đầu vào cuối tháng 12 năm ngoái, ngay sau khi chính phủ Kiir cáo buộc ông Machar tìm cách chiếm giữ quyền hành.
Ông Kerry cho biết cả hai ông cần phải lên án những vụ tấn công nhắm vào thường dân mà ông cho là chứng tỏ “các dấu hiệu hàng đầu đáng lo ngại về hình thức giết hại mang tính cách sắc tộc, bộ tộc, có mục tiêu mà mang tính dân tộc” “đề ra một thách thức rất nghiêm trọng cho cộng đồng quốc tế có liên quan đến vấn đề diệt chủng.”
Nếu các cuộc đàm phán ở Ethiopia diễn ra, phó giám đốc ở Washington của tổ chức Human Rights Watch, bà Sarah Margon nói phải có một sự tập trung vào việc bảo vệ thường dân ở Nam Sudan:
“Sẽ không phải chỉ là một cuộc thương thuyết chính trị tại Addis tách biệt với những gì đang xảy ra tại chỗ. Rõ ràng là cuộc giao tranh đang tiếp diễn. Và chúng ta cần suy nghĩ tập thể về cách thức họ chiến đấu như thế nào, vai trò của thường dân là gì, mà hiển nhiên không nên bị kẹt vào giữa bất cứ cuộc giao tranh nào.”
Ngoại trưởng Kerry nói Hoa Kỳ đang làm việc với các nhà lãnh đạo khu vực và Liên Hiệp Châu Phi để đưa binh sĩ Phi châu đến Nam Sudan “càng sớm càng tốt” nhằm phân cách các chiến binh của hai bên và bảo vệ thường dân theo một nhiệm quyền vững mạnh hơn của Liên hiệp quốc.
Chính quyền Obama có sẵn những cơ chế chế tài những người chịu trách nhiệm bạo động, mà các giới chức Hoa Kỳ nói có thể gồm cả Tổng thống Kiir và ông Machar. Nhưng lệnh cấm du hành và phong tỏa tài sản sẽ có hiệu quả hơn nhiều nếu được sự hưởng ứng của các nước láng giềng Ethiopia, Kenya và Uganda, mà theo lời ngoại trưởng Kerry hôm qua, đã “chấp nhận trách nhiệm cũng áp dụng các biện pháp chế tài.”
Trong thời gian ở thủ đô Nam Sudan, Ngoại trưởng Kerry cũng gặp các nhà lãnh đạo xã hội dân sự, các giới chức Liên hiệp quốc và đại diện của những người phải sơ tán vì cuộc giao tranh.
Ngoại trưởng Kerry và Tổng thống Kiir hôm thứ Sáu đã họp trong hơn 1 tiếng đồng hồ để hoạch định các cuộc hòa đàm dự kiến ở thủ đô Ethiopia vào tuần tới. Các cuộc đàm phán nay sẽ gồm cả ông Machar, mà ông Kerry cho biết sẽ gọi điện thoại để nói chuyện lần nữa. Ngoại trưởng Mỹ nói:
“Cuộc họp này giữa ông Riek Machar và Tổng thống Kiir là cấp thiết cho khả năng có thể thực sự giao tiếp một cách nghiêm túc về cách thức đình hiệp định đình chỉ thù nghịch nay sẽ được thực thi dứt khoát, và làm cách nào có thể tăng cường việc đó qua những cuộc thảo luận có liên quan đến một chính phủ chuyển tiếp.”
Giao tranh dữ dội nhất bắt đầu vào cuối tháng 12 năm ngoái, ngay sau khi chính phủ Kiir cáo buộc ông Machar tìm cách chiếm giữ quyền hành.
Ông Kerry cho biết cả hai ông cần phải lên án những vụ tấn công nhắm vào thường dân mà ông cho là chứng tỏ “các dấu hiệu hàng đầu đáng lo ngại về hình thức giết hại mang tính cách sắc tộc, bộ tộc, có mục tiêu mà mang tính dân tộc” “đề ra một thách thức rất nghiêm trọng cho cộng đồng quốc tế có liên quan đến vấn đề diệt chủng.”
Nếu các cuộc đàm phán ở Ethiopia diễn ra, phó giám đốc ở Washington của tổ chức Human Rights Watch, bà Sarah Margon nói phải có một sự tập trung vào việc bảo vệ thường dân ở Nam Sudan:
“Sẽ không phải chỉ là một cuộc thương thuyết chính trị tại Addis tách biệt với những gì đang xảy ra tại chỗ. Rõ ràng là cuộc giao tranh đang tiếp diễn. Và chúng ta cần suy nghĩ tập thể về cách thức họ chiến đấu như thế nào, vai trò của thường dân là gì, mà hiển nhiên không nên bị kẹt vào giữa bất cứ cuộc giao tranh nào.”
Ngoại trưởng Kerry nói Hoa Kỳ đang làm việc với các nhà lãnh đạo khu vực và Liên Hiệp Châu Phi để đưa binh sĩ Phi châu đến Nam Sudan “càng sớm càng tốt” nhằm phân cách các chiến binh của hai bên và bảo vệ thường dân theo một nhiệm quyền vững mạnh hơn của Liên hiệp quốc.
Chính quyền Obama có sẵn những cơ chế chế tài những người chịu trách nhiệm bạo động, mà các giới chức Hoa Kỳ nói có thể gồm cả Tổng thống Kiir và ông Machar. Nhưng lệnh cấm du hành và phong tỏa tài sản sẽ có hiệu quả hơn nhiều nếu được sự hưởng ứng của các nước láng giềng Ethiopia, Kenya và Uganda, mà theo lời ngoại trưởng Kerry hôm qua, đã “chấp nhận trách nhiệm cũng áp dụng các biện pháp chế tài.”
Trong thời gian ở thủ đô Nam Sudan, Ngoại trưởng Kerry cũng gặp các nhà lãnh đạo xã hội dân sự, các giới chức Liên hiệp quốc và đại diện của những người phải sơ tán vì cuộc giao tranh.
