Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry gặp các nhà lãnh đạo của một số quốc gia độc đoán nhất ở Trung Á. Hôm qua, ông Kerry đã họp với các giới chức của Kazakhstan, Kyrgystan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan ở thành phố cổ Samarkand của Uzbekistan, để quảng bá hợp tác kinh tế và an ninh của Hoa Kỳ với 5 nước cộng hòa Xô viết cũ. Cuộc họp được gọi là C5+1 này nhắm mục đích tăng cường sự hiện diện của Hoa Kỳ trong khu vực này, cũng là đất tuyển mộ cho các nhóm khủng bố. Thông tín viên VOA Zlatica Hoke ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Ông Kerry đến thăm Trung Á sau các chặng dừng ở châu Âu và Trung Đông. Các nhà lãnh đạo của 5 nước cộng hòa Xô viết cũ lo ngại về một sự hồi sinh của phe Taliban ở Afghanistan và việc tuyển mộ dân chúng các nước này vào các tổ chức khủng bố như Nhà nước Hồi giáo. Ông Kerry đề cập đến các mối quan ngại vừa kể tại cuộc họp tại Samarkand:
“Chúng ta sẽ bàn về tăng trưởng kinh tế và mối tương quan, môi trường, an ninh và ổn định khu vực cùng yếu tố con người. Trong thời điểm cụ thể này của lịch sử, các vấn đề kinh tế và an ninh đi đôi với nhau. Chúng củng cố cho nhau.”
Trước đó trong ngày chủ nhật, ông Kerry đã họp với Tổng thống Islam Karimov của Uzbekistan, người đã cai trị đất nước bằng bàn tay sắt từ hơn 20 năm. Các vụ vi phạm nhân quyền và các triển vọng xấu về kinh tế tại phần lớn các nước cộng hòa Xô viết cũ trong vùng bị coi là các lý do chính khiến nhiều người trẻ gia nhập các tổ chức khủng bố. Theo dự kiến, ông Kerry sẽ thúc đẩy dân chủ nhiều hơn và tôn trọng nhân quyền trong khu vực, trong nỗ lực ngăn chặn sự tuyển mộ tham gia thánh chiến.
“Ngăn chặn các chiến binh nước ngoài tham gia cuộc chiến này. Có những người từ Cộng Hòa Kyrgystan đang ở Syria tham gia cuộc chiến. Do đó, nước này cần phải có trách nhiệm tham gia nỗ lực này.”
Hoa Kỳ đang mưu tìm sự hợp tác rộng lớn hơn với khu vực dễ bị tác động của các áp lực chính trị từ phía Nga, các áp lực kinh tế từ phía Trung Quốc và ảnh hưởng chủ thuyết của các phần tử Hồi giáo cực đoan. Hôm thứ bảy, ông Kerry đã khánh thành một tòa nhà mới tại khu đại sứ quán Mỹ ở Bishkek, thủ đô Kyrgystan – là nước có nền dân chủ lập hiến duy nhất trong số 5 quốc gia Trung Á mà ông đang đi thăm.
