Hoa Kỳ và Trung Quốc đã trao đổi thẳng thắn các quan điểm về tranh chấp Biển Đông trong chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đến Bắc Kinh vào ngày 9/11, Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson nói.
Mặc dù Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuần trước khẳng định Biển Đông sẽ không nằm trong nghị trình APEC, nhưng Reuters cho rằng đây có thể sẽ là chủ đề nổi bật tại cả hai hội nghị thượng đỉnh trong khu vực diễn ra vào tuần này, bao gồm Hội nghị APEC tại Việt Nam và Thượng đỉnh Đông Á tại Philippines, với sự hiện diện của Tổng thống Hoa Kỳ và lãnh đạo nhiều nước.
Hai lãnh đạo Mỹ-Trung cũng sẽ có mặt tại hội nghị APEC ở Việt Nam.
“Chúng tôi đã trao đổi thẳng thắn tại Trung Quốc về vấn đề an ninh hàng hải và Biển Đông. Quan điểm của Hoa Kỳ vẫn không thay đổi”, Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Tillerson nói với các nhà báo.
“Chúng tôi nhấn mạnh việc duy trì tự do hàng hải, các bên tranh chấp phải tuân thủ luật pháp quốc tế và phải ngừng việc xây dựng và quân sự hóa các đảo nhằm tối đa hóa triển vọng cho ngoại giao thành công”, ông Tillerson nói thêm.
Trong thông cáo đưa ra ngay sau cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói cả ông Tập lẫn ông Trump đều bày tỏ sự ủng hộ cho việc bảo vệ hòa bình và ổn định trên Biển Đông.
Hai nhà lãnh đạo cũng tán thành việc giải quyết hòa bình và quản lý tranh chấp thông qua đàm phán và phù hợp với “luật pháp quốc tế được chấp nhận”, thông cáo nói thêm.
“Cả hai bên đều ủng hộ việc bảo vệ quyền tự do đi lại và bay qua của tất cả các quốc gia, tuân thủ theo luật pháp quốc tế”.
Hoa Kỳ từng nhiều lần khiến Trung Quốc giận dữ vì các cuộc tuần tra thể hiện quyền tự do hàng hải gần các hòn đảo mà Bắc Kinh kiểm soát ở Biển Đông. Các cuộc tuần tra này vẫn tiếp diễn dưới sự điều hành của chính quyền Trump.
Trong khi đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, hôm 8/11 cũng tuyên bố rằng ông có kế hoạch yêu cầu Trung Quốc phải nói rõ ý định của mình về Biển Đông trong các cuộc họp APEC tại Việt Nam. Đây rõ ràng là một sự xoay chiều chính sách khá bất ngờ của ông Duterte.
Kể từ khi lên nắm quyền cách đây 16 tháng, nhà lãnh đạo nóng nảy của Philippines đã tỏ ra hòa hoãn với Bắc Kinh, bất chấp phán quyết của tòa án trọng tài quốc tế bênh vực Philippines trong vụ kiện tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.
Trước đây, ông Duterte cũng nhiều lần khẳng định ông sẽ tránh nêu vấn đề tranh chấp Biển Đông trong hai cuộc họp của khu vực mà Manila chủ trì trong năm nay, và sẽ đưa ra vào một thời điểm thích hợp khác.
