Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken ngày 19/8 cho biết Israel đã chấp thuận một đề nghị nhằm thu hẹp những bất đồng đang kìm hãm lệnh ngừng bắn và thả con tin ở Gaza, và ông kêu gọi Hamas làm như vậy, mà không nói liệu những quan tâm mà nhóm hiếu chiến Hamas nêu ra đã được giải quyết hay chưa.
Các cuộc đàm phán đã trở nên cấp bách trong những ngày gần đây giữa lúc các nhà ngoại giao hy vọng một thỏa thuận sẽ ngăn Iran và Hezbollah ở Li Băng trả thù cho hai vụ ám sát nhắm vào hai phần tử hiếu chiến hàng đầu mà Israel bị quy trách nhiệm. Căng thẳng leo thang đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh khu vực thậm chí còn tàn khốc hơn.
Ông Blinken đã phát biểu sau cuộc họp kéo dài 2 tiếng rưỡi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào đầu ngày và sẽ đến Ai Cập và Qatar để đàm phán thêm. Ba nước trung gian đã dành nhiều tháng để cố gắng chấm dứt chiến tranh ở Gaza, với các cuộc đàm phán liên tục bị đình trệ.
“Trong một cuộc họp hết sức mang tính xây dựng với Thủ tướng Netanyahu hôm nay, ông ấy đã xác nhận với tôi rằng Israel ủng hộ đề nghị thu ngắn cách biệt,” ông Blinken nói với các phóng viên, mà không nói rõ đề nghị này bao gồm những gì. “Bước quan trọng tiếp theo là Hamas phải nói ‘đồng ý’.”
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng ngay cả khi Hamas chấp nhận đề nghị, các nhà đàm phán trong những ngày tới còn phải làm việc về “những sự hiểu biết rõ ràng về việc thực hiện thỏa thuận.” Ông cho biết vẫn còn “những vấn đề phức tạp” đòi hỏi “những quyết định khó khăn từ các nhà lãnh đạo,” mà không đưa ra thông tin cụ thể.
Hamas cho biết họ đang mất niềm tin vào Hoa Kỳ với tư cách là một bên trung gian, cáo buộc các nhà đàm phán Hoa Kỳ đứng về phía Israel khi Israel đưa ra những yêu cầu mới mà nhóm hiếu chiến Hamas bác bỏ. Ông Blinken không nói liệu đề nghị này có giải quyết được yêu cầu của Israel về quyền kiểm soát hai hành lang chiến lược bên trong Gaza hay các vấn đề khác vốn đã làm phức tạp các cuộc đàm phán lâu nay hay không.
Ông Netanyahu nói ông đã có một “cuộc họp tốt đẹp và quan trọng” với ông Blinken và đánh giá cao “sự hiểu biết mà Hoa Kỳ đã thể hiện đối với các lợi ích an ninh quan trọng của chúng tôi, cùng với những nỗ lực chung của chúng tôi nhằm giải thoát các con tin”. Ông nói thêm rằng những nỗ lực đang được thực hiện để giải thoát số lượng con tin tối đa trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn.
Chuyến công tác thứ chín của ông Blinken tới Trung Đông kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu diễn ra vài ngày sau khi các nhà trung gian, bao gồm cả Hoa Kỳ, bày tỏ sự lạc quan mới rằng một thỏa thuận đã gần kề. Nhưng Hamas đã bày tỏ sự bất mãn sâu sắc với đề nghị mới nhất và Israel đã nói rằng có những điểm mà họ không muốn thỏa hiệp.
Sáng ngày 19/8, ông Blinken nói đây là “khoảnh khắc quyết định” và “có thể là cơ hội cuối cùng” để giải thoát các con tin và đảm bảo lệnh ngừng bắn.
Các nhà trung gian sẽ họp lại vào tuần này để cố gắng củng cố lệnh ngừng bắn. Ông Blinken sẽ tới Ai Cập và Qatar vào ngày 20/8, nơi Hamas duy trì một văn phòng chính trị.
Cuộc chiến bắt đầu vào ngày 7 tháng 10 năm ngoái khi hàng nghìn phần tử hiếu chiến do Hamas cầm đầu xông vào Israel, giết chết khoảng 1.200 người, chủ yếu là thường dân, và bắt cóc khoảng 250 người khác. Trong số đó, khoảng 110 người được cho là vẫn còn bị giam ở Gaza, mặc dù chính quyền Israel cho biết khoảng một phần ba đã chết. Hơn 100 con tin đã được thả vào tháng 11 trong lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần.
Theo các cơ quan y tế Gaza, cuộc phản công của Israel ở Gaza đã giết chết hơn 40.000 người Palestine và tàn phá phần lớn lãnh thổ này. Cuộc chiến đã đẩy lãnh thổ 2,3 triệu dân vào thảm họa nhân đạo.
Cuối tuần trước, ba quốc gia làm trung gian cho lệnh ngừng bắn — Ai Cập, Qatar và Hoa Kỳ — đã báo cáo tiến triển trong một thỏa thuận theo đó Israel sẽ dừng hầu hết các hoạt động quân sự ở Gaza và thả một số tù nhân Palestine để đổi lấy việc thả con tin.
Đề nghị đang diễn tiến này kêu gọi một quá trình ba giai đoạn trong đó Hamas sẽ thả tất cả các con tin bị bắt cóc trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 năm ngoái. Đổi lại, Israel sẽ rút quân khỏi Gaza và thả tù nhân Palestine.
Hamas cáo buộc Israel đưa ra thêm các yêu cầu mới là duy trì sự hiện diện quân sự dọc biên giới Gaza-Ai Cập để ngăn chặn buôn lậu vũ khí và dọc theo đường phân chia lãnh thổ để có thể khám xét người Palestine trở về nhà ở phía bắc nhằm ngăn chặn các phần tử hiếu chiến xâm nhập. Israel cho biết đó không phải là những yêu cầu mới mà là sự làm rõ một đề nghị trước đó.
Vào cuối ngày 18/8, Hamas cho biết trong một tuyên bố rằng ông Netanyahu vẫn tiếp tục đặt ra những trở ngại cho một thỏa thuận bằng cách yêu cầu các điều kiện mới, cáo buộc ông muốn kéo dài chiến tranh. Hamas nói đề nghị mới nhất của các nhà trung gian là đầu hàng Israel.
“Đề xuất mới đáp ứng các điều kiện của ông Netanyahu,” Hamas nói.
Diễn đàn