MOSCOW —
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyaho đã rời Moscow hôm thứ Năm sau khi thất bại trong một nỗ lực giờ chót để thuyết phục Tổng thống Nga Vladimir Putin đừng hậu thuẫn cho một thỏa thuận về vấn đề hạt nhân Iran đang được thương lượng tại Geneve.
Sau cuộc thảo luận kéo dài 4 giờ đồng hồ ở Moscow với nhà lãnh đạo của Israel, Tổng thống Putin nói rằng Nga có cái nhìn lạc quan về vấn đề hạt nhân của Iran.
Các nhà phân tích cho biết cuộc vận động giờ chót của Thủ tướng Netanyahu ở Moskow có ít cơ hội thành công vì Nga là láng giềng phía bắc của Iran và lâu nay vẫn không mấy tích cực trong việc giải quyết vụ tranh chấp quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran.
Hôm thứ Hai, Tổng thống Putin đã nói chuyện qua điện thoại với nhà lãnh đạo Iran Hassan Rouhani. Sau đó, điện Kremlin đưa ra một thông cáo nói rằng “Ông Putin đã nhấn mạnh là đang có một cơ hội thực sự để tìm ra một giải pháp cho vấn đề đã kéo dài nhiều năm”.
Israel ủng hộ việc thắt chặt các biện pháp chế tài kinh tế và hủy bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran. Tại Moscow, Thủ tướng Netanyahu đã cố gắng lấy lòng Nga qua việc công khai tán dương ông Putin về việc làm trung gian cho thỏa thuận để giải trừ vũ khí hóa học vũ khí ở Syria. Ông lập luận rằng bây giờ Russia nên cố gắng thương lượng một thỏa thuận tương tự để tháo dỡ chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy điện Kremlin nói họ không muốn Iran có bom nguyên tử, nhưng Nga không chia sẻ cảm giác bất an sâu sắc của Israel về vấn đề này. Nga hiện có 8.500 đầu đạn nguyên tử và không hề cảm thấy bị đe dọa nếu Iran có một hay hai quả bom nguyên tử.
Ông George Mirsky, một chuyên gia về Trung Ðông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, thuật lại cuộc nói chuyện của một nhà ngoại giao Nga vài tháng trước đây trong một cuộc họp tại Bộ Ngoại Giao ở Moscow. Ông nói:
"Một trong các quan chức đã nói khá thẳng thừng là chẳng thà có một nước Iran có bom hạt nhân còn hơn là có một nước Iran thân Mỹ. Bạn có thể tưởng tượng được điều này không? Đối với Nga, Iran có bom hạt nhân tốt hơn là Iran thân Mỹ. Bởi vì nói cho cùng thì Nga sẽ chẳng bao giờ sợ hãi vũ khí hạt nhân của Iran."
Nhưng Nga lo sợ về những loại vũ khí qui ước mà Iran có thể sử dụng.
Iran có chung bờ biển ở Hoàng Hải với Dagestan, một xứ Cộng hòa thuộc Liên bang Nga có đa số dân theo Hồi giáo và là nơi mà những vụ nố súng, nổ bom chống chính quyền diễn ra hằng ngày. Dagestan là một cửa ngõ vào vùng Caucase của Nga, nơi Nga đã tiến hành hai cuộc chiến tranh toàn diện để chống lại những kẻ ly khai trong hai thập niên kể từ khi Xô Viết sụp đổ. Ông Mirsky cho biết như sau về việc này:
"Iran có một số phương tiện để gây khốn đốn cho cuộc sống của người Nga ở Caucase, nhưng Iran rất trung thành và không bao giờ làm điều gì tổn hại đến lợi ích của Nga tại Caucase. Và điều đó được Nga cảm kích."
Tehran cho biết họ cũng cảm kích đối với việc Moscow, nhiều thập niên trước, đã ngừng ủng hộ những nhóm ly khai của người Azer và người Kurd ở miền bắc Iran.
Đối với sự chia rẽ giữa hai khối người Shia và Sunni trong thế giới Hồi giáo, Iran và Moscow có chung lập trường là chống lại nhóm Sunni vũ trang, bất kể là ở vùng Caucase của Nga hay ở Syria, một nước đồng minh của Iran do người Shia nắm quyền kiểm soát.
Đối với Nga, việc giữ nguyên các biện pháp chế tài kinh tế đối với Iran cũng mang lại cho Nga những lợi ích về kinh tế.
Các biện pháp chế tài làm cho dầu hỏa và khí đốt của Iran không được mua bán trên thị trường thế giới, và việc này góp phần làm tăng giá mặt hàng xuất khẩu chính của Nga. Các biện pháp trừng phạt cũng làm cho các nước giàu dầu lửa và khí đốt trong vùng Caspie không thể sử dụng đường ống dẫn dầu của Iran để xuất khẩu dầu lửa và khí đốt của họ ra thế giới bên ngoài.
Vì vậy, nhà lãnh đạo Israel đã phải đối mặt với một thách thức to lớn khi ông đáp máy bay tới Moscow vào thứ Tư. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng là ông Netanyahu cũng có rất ít ảo tưởng.
Ngoài mặt, Nga và Israel có quan hệ ngoại giao tốt: miễn phí hộ chiếu du lịch và một triệu người nói tiếng Nga ở Israel. Thế nhưng, người Israel có một sự hoài nghi sâu sắc đối với người Nga.
Tháng Tư vừa qua, trung tâm nghiên cứu Pew đã hỏi nhiều người trên cả thế giới về thái độ của họ đối với Nga. Trong số những người được khảo sát ở 38 quốc gia, thì số người có mức độ không ưa thích cao nhất, 77%, được ghi nhận là ở Israel.
Sau cuộc thảo luận kéo dài 4 giờ đồng hồ ở Moscow với nhà lãnh đạo của Israel, Tổng thống Putin nói rằng Nga có cái nhìn lạc quan về vấn đề hạt nhân của Iran.
Các nhà phân tích cho biết cuộc vận động giờ chót của Thủ tướng Netanyahu ở Moskow có ít cơ hội thành công vì Nga là láng giềng phía bắc của Iran và lâu nay vẫn không mấy tích cực trong việc giải quyết vụ tranh chấp quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran.
Hôm thứ Hai, Tổng thống Putin đã nói chuyện qua điện thoại với nhà lãnh đạo Iran Hassan Rouhani. Sau đó, điện Kremlin đưa ra một thông cáo nói rằng “Ông Putin đã nhấn mạnh là đang có một cơ hội thực sự để tìm ra một giải pháp cho vấn đề đã kéo dài nhiều năm”.
Israel ủng hộ việc thắt chặt các biện pháp chế tài kinh tế và hủy bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran. Tại Moscow, Thủ tướng Netanyahu đã cố gắng lấy lòng Nga qua việc công khai tán dương ông Putin về việc làm trung gian cho thỏa thuận để giải trừ vũ khí hóa học vũ khí ở Syria. Ông lập luận rằng bây giờ Russia nên cố gắng thương lượng một thỏa thuận tương tự để tháo dỡ chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy điện Kremlin nói họ không muốn Iran có bom nguyên tử, nhưng Nga không chia sẻ cảm giác bất an sâu sắc của Israel về vấn đề này. Nga hiện có 8.500 đầu đạn nguyên tử và không hề cảm thấy bị đe dọa nếu Iran có một hay hai quả bom nguyên tử.
Ông George Mirsky, một chuyên gia về Trung Ðông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, thuật lại cuộc nói chuyện của một nhà ngoại giao Nga vài tháng trước đây trong một cuộc họp tại Bộ Ngoại Giao ở Moscow. Ông nói:
"Một trong các quan chức đã nói khá thẳng thừng là chẳng thà có một nước Iran có bom hạt nhân còn hơn là có một nước Iran thân Mỹ. Bạn có thể tưởng tượng được điều này không? Đối với Nga, Iran có bom hạt nhân tốt hơn là Iran thân Mỹ. Bởi vì nói cho cùng thì Nga sẽ chẳng bao giờ sợ hãi vũ khí hạt nhân của Iran."
Nhưng Nga lo sợ về những loại vũ khí qui ước mà Iran có thể sử dụng.
Iran có chung bờ biển ở Hoàng Hải với Dagestan, một xứ Cộng hòa thuộc Liên bang Nga có đa số dân theo Hồi giáo và là nơi mà những vụ nố súng, nổ bom chống chính quyền diễn ra hằng ngày. Dagestan là một cửa ngõ vào vùng Caucase của Nga, nơi Nga đã tiến hành hai cuộc chiến tranh toàn diện để chống lại những kẻ ly khai trong hai thập niên kể từ khi Xô Viết sụp đổ. Ông Mirsky cho biết như sau về việc này:
"Iran có một số phương tiện để gây khốn đốn cho cuộc sống của người Nga ở Caucase, nhưng Iran rất trung thành và không bao giờ làm điều gì tổn hại đến lợi ích của Nga tại Caucase. Và điều đó được Nga cảm kích."
Tehran cho biết họ cũng cảm kích đối với việc Moscow, nhiều thập niên trước, đã ngừng ủng hộ những nhóm ly khai của người Azer và người Kurd ở miền bắc Iran.
Đối với sự chia rẽ giữa hai khối người Shia và Sunni trong thế giới Hồi giáo, Iran và Moscow có chung lập trường là chống lại nhóm Sunni vũ trang, bất kể là ở vùng Caucase của Nga hay ở Syria, một nước đồng minh của Iran do người Shia nắm quyền kiểm soát.
Đối với Nga, việc giữ nguyên các biện pháp chế tài kinh tế đối với Iran cũng mang lại cho Nga những lợi ích về kinh tế.
Các biện pháp chế tài làm cho dầu hỏa và khí đốt của Iran không được mua bán trên thị trường thế giới, và việc này góp phần làm tăng giá mặt hàng xuất khẩu chính của Nga. Các biện pháp trừng phạt cũng làm cho các nước giàu dầu lửa và khí đốt trong vùng Caspie không thể sử dụng đường ống dẫn dầu của Iran để xuất khẩu dầu lửa và khí đốt của họ ra thế giới bên ngoài.
Vì vậy, nhà lãnh đạo Israel đã phải đối mặt với một thách thức to lớn khi ông đáp máy bay tới Moscow vào thứ Tư. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng là ông Netanyahu cũng có rất ít ảo tưởng.
Ngoài mặt, Nga và Israel có quan hệ ngoại giao tốt: miễn phí hộ chiếu du lịch và một triệu người nói tiếng Nga ở Israel. Thế nhưng, người Israel có một sự hoài nghi sâu sắc đối với người Nga.
Tháng Tư vừa qua, trung tâm nghiên cứu Pew đã hỏi nhiều người trên cả thế giới về thái độ của họ đối với Nga. Trong số những người được khảo sát ở 38 quốc gia, thì số người có mức độ không ưa thích cao nhất, 77%, được ghi nhận là ở Israel.
