Hoa Kỳ kêu gọi phóng thích tất cả các nhà lãnh đạo chính trị cấp cao ở Thái Lan hiện đang bị quân đội cầm giữ sau cuộc đảo chính hôm thứ Năm. Thông tín viên VOA Steve Herman tại Bangkok tường thuật cuộc nói chuyện với Ðại sứ Hoa Kỳ ở Thái Lan về vấn đề này.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi quân đội Thái Lan phục hồi chính phủ dân sự bị lật đổ, đưa đất nước trở lại thể chế dân chủ và tôn trọng nhân quyền cùng các quyền tự do cơ bản.
Trong một phát biểu thẳng thắn, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói, “không có gì biện minh được cho cuộc đảo chính này của quân đội.”
Ðại sứ Hoa Kỳ tại Thái Lan, bà Kristie Kenney nói với đài VOA rằng việc quân đội lên nắm quyền sẽ mang theo những hậu quả cho quan hệ ngoại giao giữa hai nước, đã có từ năm 1883:
“Một cuộc đảo chính ở Thái Lan sẽ có ảnh hưởng tiêu cực. Sẽ có một sự duyệt xét cấp cao ở Washington của chính phủ Hoa Kỳ về viện trợ và cam kết với Thái Lan, nhất là quân đội Thái.”
Thái Lan là đồng minh chủ chốt của Mỹ ở đông nam châu Á. Hai nước thường tổ chức các cuộc thao diễn quân sự thường niên lớn nhất trong vùng, gọi là “Hổ mang Vàng” và còn có quan hệ hợp tác đáng kể trong các lãnh vực từ y tế công cộng đến bảo vệ dã sinh.
Ðại sứ Hoa Kỳ nói cuộc đảo chính hôm thứ năm, đình chỉ hiến pháp và áp dụng lệnh giới nghiêm hàng đêm “đem lại bất ngờ cho tất cả chúng tôi” mặc dù đã có những khó khăn chính trị trong nhiều tháng dẫn đến tình trạng này và việc Tham mưu trưởng quân đội thiết quân luật hồi sớm thứ ba. Đại sứ Kristie Kenney cho biết:
“Đã có các dấu hiệu cho thấy mọi việc không bình thường. Nhưng thành thực mà nói ngay trước khi thông báo được đưa ra, tất cả các bên đều đang họp với nhau và vì thế tôi nghĩ, nhiều người trong chúng tôi đã nghĩ rằng đó là một cơ hội lớn cho hình thức đối thoại thực sự mà chúng ta đã chờ đợi.”
Tiếp theo cuộc đảo chính hôm thứ năm, tin tức phổ biến trên mạng đồn đoán rằng quyền thủ tướng và các thành viên khác trong nội các bị lật đổ đã trốn tránh trong đại sứ quán Hoa Kỳ.
Ðại sứ Kenney phản bác những bản tin đó và nói rằng các bản tin này có thể đưa đến nguy cơ quân đội hạn chế quyền tự do phát biểu và truyền thông. Bà nói:
“Chúng ta đang có một cuộc đối thoại ở đây mà dân chúng ở Thái Lan không có được. Vì thế nó dẫn đến rất nhiều tin đồn bởi vì không có nguồn thông tin thông thường qua truyền hình, truyền thanh, thảo luận các vấn đề. Và tôi nghĩ như thế là điều rất nguy hiểm trong một xã hội.”
Thông cáo với lời lẽ nghiêm khắc của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ năm gọi việc quân đội lên nắm quyền là một cuộc “đảo chính” trái ngược hẳn với phản ứng của chính phủ Hoa Kỳ trước tình hình ở Ai Cập năm ngoái. Khi quân đội Ai Cập lật đổ chính phủ dân cử, các giới chức Hoa Kỳ không mô tả hành động đó là một cuộc đảo chính.
Các nhà phân tích cho rằng các phản ứng khác nhau đó có thể được giải thích một phần qua sự kiện từ ngữ có thể ảnh hưởng đến ngoại viện.
Theo bộ luật Viện trợ Nước ngoài, Hoa Kỳ sẽ đình chỉ viện trợ cho các nước trải qua một cuộc đảo chính quân sự.
Ai Cập nhận được khoảng 1 tỷ rưỡi đôla ngoại viện của Washington.
Tiếp theo cuộc đảo chính lần trước ở Thái Lan vào năm 2006, Hoa Kỳ đã đình chỉ viện trợ cho việc huấn luyện quân sự và gìn giữ hòa bình, nhưng khoản viện trợ này chỉ lên tới 24 triệu đôla.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi quân đội Thái Lan phục hồi chính phủ dân sự bị lật đổ, đưa đất nước trở lại thể chế dân chủ và tôn trọng nhân quyền cùng các quyền tự do cơ bản.
Trong một phát biểu thẳng thắn, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói, “không có gì biện minh được cho cuộc đảo chính này của quân đội.”
Ðại sứ Hoa Kỳ tại Thái Lan, bà Kristie Kenney nói với đài VOA rằng việc quân đội lên nắm quyền sẽ mang theo những hậu quả cho quan hệ ngoại giao giữa hai nước, đã có từ năm 1883:
“Một cuộc đảo chính ở Thái Lan sẽ có ảnh hưởng tiêu cực. Sẽ có một sự duyệt xét cấp cao ở Washington của chính phủ Hoa Kỳ về viện trợ và cam kết với Thái Lan, nhất là quân đội Thái.”
Thái Lan là đồng minh chủ chốt của Mỹ ở đông nam châu Á. Hai nước thường tổ chức các cuộc thao diễn quân sự thường niên lớn nhất trong vùng, gọi là “Hổ mang Vàng” và còn có quan hệ hợp tác đáng kể trong các lãnh vực từ y tế công cộng đến bảo vệ dã sinh.
Ðại sứ Hoa Kỳ nói cuộc đảo chính hôm thứ năm, đình chỉ hiến pháp và áp dụng lệnh giới nghiêm hàng đêm “đem lại bất ngờ cho tất cả chúng tôi” mặc dù đã có những khó khăn chính trị trong nhiều tháng dẫn đến tình trạng này và việc Tham mưu trưởng quân đội thiết quân luật hồi sớm thứ ba. Đại sứ Kristie Kenney cho biết:
“Đã có các dấu hiệu cho thấy mọi việc không bình thường. Nhưng thành thực mà nói ngay trước khi thông báo được đưa ra, tất cả các bên đều đang họp với nhau và vì thế tôi nghĩ, nhiều người trong chúng tôi đã nghĩ rằng đó là một cơ hội lớn cho hình thức đối thoại thực sự mà chúng ta đã chờ đợi.”
Tiếp theo cuộc đảo chính hôm thứ năm, tin tức phổ biến trên mạng đồn đoán rằng quyền thủ tướng và các thành viên khác trong nội các bị lật đổ đã trốn tránh trong đại sứ quán Hoa Kỳ.
Ðại sứ Kenney phản bác những bản tin đó và nói rằng các bản tin này có thể đưa đến nguy cơ quân đội hạn chế quyền tự do phát biểu và truyền thông. Bà nói:
“Chúng ta đang có một cuộc đối thoại ở đây mà dân chúng ở Thái Lan không có được. Vì thế nó dẫn đến rất nhiều tin đồn bởi vì không có nguồn thông tin thông thường qua truyền hình, truyền thanh, thảo luận các vấn đề. Và tôi nghĩ như thế là điều rất nguy hiểm trong một xã hội.”
Thông cáo với lời lẽ nghiêm khắc của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ năm gọi việc quân đội lên nắm quyền là một cuộc “đảo chính” trái ngược hẳn với phản ứng của chính phủ Hoa Kỳ trước tình hình ở Ai Cập năm ngoái. Khi quân đội Ai Cập lật đổ chính phủ dân cử, các giới chức Hoa Kỳ không mô tả hành động đó là một cuộc đảo chính.
Các nhà phân tích cho rằng các phản ứng khác nhau đó có thể được giải thích một phần qua sự kiện từ ngữ có thể ảnh hưởng đến ngoại viện.
Theo bộ luật Viện trợ Nước ngoài, Hoa Kỳ sẽ đình chỉ viện trợ cho các nước trải qua một cuộc đảo chính quân sự.
Ai Cập nhận được khoảng 1 tỷ rưỡi đôla ngoại viện của Washington.
Tiếp theo cuộc đảo chính lần trước ở Thái Lan vào năm 2006, Hoa Kỳ đã đình chỉ viện trợ cho việc huấn luyện quân sự và gìn giữ hòa bình, nhưng khoản viện trợ này chỉ lên tới 24 triệu đôla.
