Ông Gates trấn an Đông Nam Á về cam kết của Washington

Phát biểu với các thành viên trong quân đội và sinh viên tại trường Đại học Quốc gia Hà Nội ngày hôm nay, Bộ trưởng Robert Gates đã chuyển một thông điệp trấn an Đông nam châu Á.

Ông Gates nói: “Tôi nghĩ toàn thể châu Á có thể tin tưởng rằng Hoa Kỳ có ý định tiếp tục cam kết ở châu Á và đã từng làm như thế từ mấy chục năm truớc, và chúng tôi có ý định đóng một vai trò tích cực, không những về các vấn đề chính trị và kinh tế, mà cả trong các vấn đề quốc phòng và an ninh nữa.”

Ông Gates đến Hà Nội dự cuộc họp ASEAN Cộng 8 của các bộ truởng quốc phòng. Hiệp hội các Quốc gia Đông nam Á đã mời Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga và các cường quốc khác trong khu vực thảo luận về các giải pháp ngoại giao cho các vấn đề an ninh trong vùng Thái bình dương.

Hoa Kỳ lấy làm quan ngại rằng các vụ tranh chấp về dẫy đảo nhỏ có thể gây thiệt hại đến việc tiếp cận một trong các tuyến đường biển bận rộn nhất thế giới. Tuy phần lớn không có người ở, dẫy đảo này được cho là nằm trên các trữ lượng lớn về dầu khí. Các đảo này cũng nằm ngang các tuyến đường biển nhộn nhịp và vùng biển giầu trữ lượng cá.

Bắc Kinh nói việc họ đòi chủ quyền quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là một “quyền lợi quốc gia cơ bản.” Đài Loan, Việt Nam, Philippin, Brunei và Malaysia cũng nhận chủ quyền toàn bộ hoặc một phần dẫy đảo này.

Hoa Kỳ nói quyền tự do đi lại trong vùng hải phận quốc tế là thuộc về quyền lợi quốc gia của họ.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói bằng cách cùng hành động trong một tổ chức đa phương như ASEAN, các nước nhỏ hơn ở châu Á có thể giải quyết tốt hơn các vấn đề an ninh trong vùng.

Ông Gates nói tiếp: “Càng ngày chúng ta càng nhận thấy rằng dựa hoàn toàn vào các quan hệ song phương là không đủ. Chúng ta cần có các cơ chế đa phương để có thể đối đầu với các thách thức an ninh quan trọng nhất trong khu vực.”

Trong chuyến thăm 2 ngày, ông Gates sẽ gặp nhiều bộ trưởng quốc phòng Á châu muốn có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ để chống lại với sự phát triển của Trung Quốc trong tư cách một cường quốc trong khu vực.

Cuộc họp của ông Gates với phái đoàn Trung Quốc sẽ là cuộc tiếp xúc ở cấp cao nhất giữa các giới chức quốc phòng Hoa Kỳ và Trung Quốc kể từ khi Bắc Kinh cắt đứt quan hệ quân sự sau dự án mới của Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan.

Một cuộc họp hôm nay giữa các bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc và Nhật Bản cũng nhắm mục đích góp phần xoa dịu căng thẳng đã gia tăng hồi gần đây khi một tàu đánh cá của Trung Quốc đụng phải các tầu tuần duyên của Nhật Bản trong vùng hải phận mà cả hai bên đòi chủ quyền.

Trong bài phát biểu hôm nay, ông Gates tuyên bố Hoa Kỳ và Việt Nam đã có khả năng vượt qua được một thập niên xung đột qua đối thoại và thương nghị. Ông thừa nhận các bất đồng quan điểm, như việc Washington chỉ trích thành tích nhân quyền của Việt Nam, nhưng ông nói tốt hơn là thảo luận các mối quan ngại đó một cách thẳng thắn.