Đảng AK đương quyền ở Thổ Nhĩ Kỳ đã mất thế đa số tuyệt đối trong cuộc bầu cử quốc hội hôm chủ nhật. Theo tường thuật của thông tín viên Dorian Jones của đài VOA ở Istanbul, đây là một thất bại lớn cho kế hoạch của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan nhằm sửa đổi hiến pháp và thành lập một nền dân chủ theo tổng thống chế.
Thế đa số tuyệt đối mà đảng AK nắm giữ trong 13 năm qua đã kết thúc. Tuy vẫn tiếp tục là đảng lớn nhất tại quốc hội, đảng AK đã bị đại bại trong cuộc bầu cử hôm qua.
Nền kinh tế tăng trưởng chậm lại được cho là yếu tố chính của sự thất bại đó sau một thập niên tăng trưởng vượt bực. Nhưng sự thành công của đảng HDP thân người Kurd, với số phiếu chiếm được vượt ngưỡng 10%, là điều gây ra nhiều thiệt hại nhất cho đảng AK. Khoảng 70 ghế đại biểu mà HDP giành được hầu hết là những ghế từng nằm trong tay đảng AK, đối thủ chính của họ tại những khu vực của người Kurd.
Đảng HDP được nhiều người cho là đã tiến hành một cuộc vận động rất khéo léo, với việc vượt khỏi cơ sở người Kurd của họ để vươn tới các cử tri người Thổ Nhĩ Kỳ dựa trên một cương lĩnh dân chủ, đa nguyên, bao gồm nhiều thành phần và chú trọng tới việc tranh đấu cho quyền lợi của công nhân, phụ nữ và người đồng tính.
Đồng Chủ tịch đảng HDP, ông Selahattin Demitras, phát biểu sau khi kết quả bầu cử được loan báo.
"Tôi biết nhiều người đã dành lá phiếu của họ cho chúng tôi. Những gì mà tôi hứa, thông qua những hành động của chúng tôi, là chúng tôi sẽ làm cho những lá phiếu đó là những lá phiếu của chúng tôi."
Sự ủng hộ rộng rãi dành cho đảng HDP trên cả nước được xem là một diễn tiến quan trọng sau nhiều thập niên có căng thẳng sắc tộc.
Thủ tướng Ahmed Davutoglu, lãnh tụ đảng AK, bị chỉ trích về việc tiến hành một cuộc vận động bầu cử thiếu hiệu quả. Mặc dầu vậy, ông vẫn có thái độ rất cứng rắn khi phát biểu trước những người ủng hộ.
"Chúng tôi sẽ không thay đổi lập trường. Không có gì thay đổi cả.
Tuy nhiên, kết quả này là một đòn nặng giáng vào kế hoạch của đảng AK nhằm chuyển đổi nội các chế hiện thời thành tổng thống chế. Họ đã mong đạt được thế đa số 3 phần 5 để xúc tiến kế hoạch cải cách. Tất cả các đảng đối lập đều chống đối kế hoạch đó."
Lãnh tụ đảng HDP, ông Demitras, đã tái khẳng định sự chống đối và loại bỏ khả năng liên minh với đảng AK để lập chính phủ liên hiệp. Các đảng đối lập cũng chống đối chính sách đối ngoại hiện nay là mạnh mẽ ủng hộ các phiến quân Syria chống lại chính phủ Assad.
Theo dự liệu, vì có những sự chống đối như vậy nên việc thành lập một chính phủ liên hiệp dài hạn là một việc khó khăn.
Các nhà phân tích cho rằng liên minh chính trị sắp được thành lập chỉ có tính chất tạm thời, và trong nội bộ đảng AK đã có người đề nghị tiến hành bầu cử trước hạn kỳ trong vài tháng tới với một nhân vật lãnh đạo mới để khôi phục thế đa số của đảng tại quốc hội.
