Các gia đình tuyệt vọng tìm kiếm thuốc điều trị Covid ở Trung Quốc, đối mặt với các kệ thuốc trống trơn và số ca nhiễm bùng phát, đang bị đẩy vào các thị trường chợ đen trên mạng đầy hàng giả và nạn đội giá.
Tháng trước, Bắc Kinh đột ngột bỏ chính sách zero-virus Covid-19 đặc trưng của mình, dỡ bỏ các hạn chế trên diện rộng vốn đã gây ra các cuộc biểu tình trên toàn quốc và bóp nghẹt nền kinh tế. Động thái này gây bùng phát một loạt các ca lây nhiễm trên cả nước.
Làn sóng Covid hiện tại khiến các tiệm thuốc cạn nguồn cung, khi mọi người đổ xô mua thuốc trị cảm lạnh và sốt. Nhiều người buộc phải chuyển sang những người bán hàng online sơ sài với rất ít đảm bảo sẽ nhận được những gì họ đã trả tiền.
Người dân Trung Quốc từ lâu đã phải chịu đựng những vụ bê bối liên quan đến thuốc nhiễm độc, thử nghiệm lâm sàng bịa đặt và quy định lỏng lẻo trong ngành y tế - khiến nhiều người hoài nghi về dược phẩm nội địa.
Trong tuyệt vọng tìm kiếm thuốc trị cho thân nhân bị bệnh, cô Qiu, 22 tuổi, nói với AFP rằng cô đã chi hàng nghìn đô la cho các loại thuốc Covid không bao giờ đến, sau khi liên hệ trực tuyến với một người tự xưng là đại diện cho hãng dược Ghitai Pharmaceutical có trụ sở tại Hong Kong.
Người này cho biết tiếp cận được kho dự trữ Paxlovid, một loại thuốc chữa trị Covid do công ty dược phẩm khổng lồ Pfizer của Hoa Kỳ phát triển và thuốc này đã được Bắc Kinh phê duyệt. Người này nói có thể gửi một số thuốc từ Hong Kong sang Trung Quốc đại lục.
Sau khi được dẫn đến một trang web “chính thức”, cô Qiu sau đó đã bỏ ra 12.000 nhân dân tệ (1.740 đô la) để mua sáu hộp Paxlovid, theo hồ sơ thanh toán mà AFP có được.
Tuy nhiên, những viên thuốc không bao giờ đến và người đại diện đã cắt đứt liên lạc, khiến cô ấy “đau đớn, bất lực và vô cùng tức giận”.
“Đó là hành vi kinh tởm”, cô Qiu nói. “Mỗi giây đều có giá trị khi bạn cố gắng cứu sống ai đó.”
Giá cả leo thang
Trong một tuyên bố với AFP, công ty Ghitai nói họ đã biết về một phiên bản giả mạo của trang web tuyên bố cung cấp thuốc điều trị Covid, đồng thời cho biết thêm rằng các trường hợp gian lận đã được báo cáo với cảnh sát.
“Ghitai chưa bao giờ cung cấp thuốc... về Covid-19 và kêu gọi người tiêu dùng thận trọng để tránh bị lừa đảo và tổn thất tài chính”, công ty nói.
Nhà chức trách Trung Quốc cho biết đã bắt đầu vận chuyển Paxlovid đến một số bệnh viện và phòng khám cộng đồng, nhưng loại thuốc này vẫn cực kỳ khó kiếm đối với nhiều người.
Nhiều phòng khám ở một số thành phố - bao gồm Bắc Kinh và siêu đô thị Thượng Hải - nói với AFP rằng hiện họ không điều trị bằng thuốc này và không biết chừng nào có thể làm như vậy.
Các cổ phiếu hạn chế trên các nền tảng thương mại điện tử cũng đã nhanh chóng được bán hết, khiến những người đầu cơ được lợi.
Một người rao bán thuốc được AFP liên lạc trong tuần này cho biết họ tính giá 18.000 nhân dân tệ (2.610 đô la) cho một hộp duy nhất - gấp khoảng 9 lần giá chính thức.
Họ tuyên bố thuốc sẽ được vận chuyển từ thành phố phía nam Thâm Quyến, nhưng cho biết người mua sẽ “phải đợi” để được giao hàng.
Người bán không cho biết làm thế nào họ có được những viên thuốc và ngừng trả lời sau khi một nhà báo AFP tự xác định danh tính.
‘Tuyệt vọng và bất lực’
Bộ Công an Trung Quốc hôm 2/1 đã ra lệnh trấn áp “hoạt động tội phạm và bất hợp pháp liên quan đến việc sản xuất và bán thuốc giả liên quan đến dịch bệnh và các mặt hàng liên quan”.
Bất chấp những rủi ro đó, thị trường chợ đen vẫn là phương sách cuối cùng phổ biến cho những người như cô Xiao, ông của cô bị ốm từ tháng 12.
Quản trị viên kinh doanh này “hết sức hoang mang” khi một người chào hàng trực tuyến đòi 18.000 nhân dân tệ cho Paxlovid.
Cô không đủ khả năng chi trả, và sự tuyệt vọng của cô chuyển thành “tuyệt vọng và bất lực” khi ông của cô qua đời vài ngày sau đó.
“Tôi chỉ không hiểu làm thế nào mà một số người có thể lấy được thuốc,” cô nói. “Những người như chúng tôi thậm chí không thể mua một hộp. Làm thế nào mà họ có nhiều như vậy?”
Với các loại thuốc được cấp phép gần như nằm ngoài khả năng tiếp cận, một số người đang tận dụng cơ hội sử dụng các loại thuốc thay thế chung được nhập khẩu bất hợp pháp.
Các loại thuốc ở nước ngoài thường có giá chỉ bằng một phần nhỏ, nhưng các nhà nhập khẩu có thể phải đối mặt với hành động pháp lý vì mang vào các loại thuốc chưa được Trung Quốc cho phép.
Các phiên bản Ấn Độ của Paxlovid rẻ hơn, nhưng vẫn đòi hỏi những khoản tiền khổng lồ.
Trong một cuộc trò chuyện trực tuyến vào tuần này, một phóng viên của AFP đã bắt gặp một người tự xưng là dược sĩ Ấn Độ đang chào bán bản sao của thuốc gốc chống Covid với giá lên tới 1.500 nhân dân tệ (217 đô la) mỗi hộp cho hàng chục người mua Trung Quốc tiềm năng.
Chúng bao gồm một phiên bản khác của Paxlovid được bán dưới tên Paxista và hai bản sao của thuốc gốc của công ty dược phẩm khổng lồ Merck có tên là Movfor và Molaz.
Bắc Kinh đã phê duyệt khẩn cấp có điều kiện vào tuần trước đối với thuốc kháng virus của Merck - được bán trên thị trường quốc tế với tên Lagevrio - để sử dụng cho những người lớn dễ bị tổn thương với Covid.
Một trung gian cho dược sĩ có trụ sở tại Thâm Quyến cho biết họ thấy “không có vấn đề gì về mặt đạo đức” trong việc định giá cao cho loại thuốc có khả năng cứu mạng người này, đồng thời nói thêm rằng họ quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề pháp lý.
Một số người dùng nghi ngờ về độ tin cậy của các loại bản sao của thuốc gốc.
Một phụ nữ nói: “Tôi không biết tin ai.”
Diễn đàn