Từ lâu tôi đã muốn viết về đề tài lá cờ vàng ba sọc đỏ. Nhất là từ khi tôi sang Mỹ nơi mà đề tài này luôn là một vấn đề được đem ra bàn cãi, tranh luận không ở các trường đại học thì cũng ở các nơi có nhiều người Việt cư ngụ. Lá cờ nào là lá cờ có thể đại diện chính thức cho tất cả các sinh viên Việt Nam đang học ở trường mà trong đó bao gồm cả những sinh viên đến từ cộng đồng người Việt tỵ nạn và du học sinh đến từ Việt Nam? Khi nào thì chúng ta cần phải treo cờ và trong trường hợp nào thì ban tổ chức những buổi họp mặt, gây quỹ riêng tư nên được toàn quyền quyết định về việc có cần hát quốc ca và chào quốc kỳ hay không trước khi chương trình bắt đầu?
Hỏi thì dễ đấy nhưng tìm ra được một câu trả lời mà tất cả mọi người đều có thể vui vẻ đồng ý thì tôi thấy hình như là không… dễ. Nếu không muốn nói là không thể. Impossible. Nhất là ở Mỹ.
Còn nhớ lần đầu tiên tôi đến Mỹ vào cuối thập niên 1990. Có ba điều làm cho tôi ngạc nhiên nhất và vẫn còn nhớ cho đến bây giờ đó là: một, trên đường phố có quá nhiều xe hơi lớn loại SUV. Hai, trong các nhà hàng họ serve những phần ăn quá lớn. Và ba, đi đâu cũng thấy cờ Mỹ treo lủng lẳng, kể cả ở các khu shopping centre và bãi đậu xe!
Lúc ấy tôi cứ thắc mắc: ở bãi đậu xe mà cũng cần phải treo cờ để làm gì nhỉ?
Nhưng không. Người Mỹ là thế. Họ rất tự hào và luôn sẵn sàng giương cao ngọn cờ trắng có sọc đỏ với 50 ngôi sao tượng trưng cho đất nước và nguồn gốc của họ bất cứ ở đâu. Không như ở Úc nơi mà ngay cả đến ngày quốc khánh bạn cũng sẽ chẳng thấy ai treo cờ ở nhà hay ở các nơi công cộng. Và người dân thường chỉ sẽ ở nhà hay ra công viên để ăn barbeque chung vui với bạn bè hơn là đi xem lính tráng diễn hành để cảm thấy mình hãnh diện là người Úc!
Cũng có thể vì thế mà vấn đề cờ vàng ba sọc đỏ được mang ra bàn cãi nhiều hơn ở Mỹ so với ở Úc. Vì thử hỏi nếu như không có ai treo cờ thì còn chuyện gì để cãi?
Thế vậy mà không. Ở Mỹ ngay cả khi bạn cảm thấy không thích treo cờ thì cũng có người không đồng ý và buộc bạn phải treo cờ. Tôi đã có mặt tham dự trong rất nhiều chương trình họp mặt, gây quỹ mà nơi đó giữa ban tổ chức, thành phần tham dự và những người đại diện cho cộng đồng đã tranh cãi gay gắt về vấn đề này trước khi chương trình được cho bắt đầu. Người nói cần. Kẻ nói không. Có người lại chẳng quan tâm tí nào. Thế mới có chuyện.
Những lúc ấy tôi cứ nghĩ tại sao con người chúng ta lại câu nệ quá mức, không chú trọng vào những vấn đề cấp bách, thiết thực hơn mà chỉ biết buộc người khác phải có cùng cảm giác và sự hãnh diện về ngọn cờ của mình? Đối với lá cờ vàng ba sọc đỏ chúng ta cũng biết là không phải ai là người Việt Nam hiện nay trong cũng như ngoài nước cũng cảm thấy gần gũi và sẵn sàng xác nhận liên quan (identify) với mình.
Cũng như lá cờ đỏ sao vàng mà mỗi khi đội bóng đá Việt Nam thắng một trận nào đó ở khu vực thì đi đâu ở Việt Nam bạn cũng sẽ thấy ngợp một màu đỏ lòe chẳng trốn chổ nào được. Thành thật mà nói tuy nó là lá cờ chính thức của đất nước Việt Nam và tôi là một người Việt chính cống nhưng tôi chẳng thấy nó có liên quan gì đến tôi cả. Nhiều khi tôi thấy còn bị dị ứng nữa là đằng khác. Mặc dù tôi cũng biết rằng cái cảm giác này không có nhiều người ở Việt Nam chia sẻ cùng tôi!
Bởi vậy hôm tuần trước nhân dịp tôi đến Barcelona là thủ phủ của vùng đất tự trị Catalunya trực thuộc Vương Quốc Tây Ban Nha và thấy được biết bao lá cờ vàng bốn sọc đỏ được treo khắp mọi nơi, mọi chốn (vì đấy là lá cờ truyền thống của họ) mà không phải là lá cờ Tây Ban Nha được mọi người biết và quốc tế công nhận bỗng nhiên tôi nghĩ phải chi đất nước Việt Nam cũng được như vậy.
Phải chi Việt Nam sẽ được dân chủ hóa và một quốc kỳ mới tượng trưng cho những gì đẹp nhất, hoàn mỹ nhất về con người và đất nước Việt Nam sẽ được mọi người con Việt Nam cùng biểu quyết và đón nhận.
Phải chi điều đó sẽ xảy ra để mai đây lá cờ vàng ba sọc đỏ (hay bất kỳ một lá cờ nào khác) cũng sẽ được phép tung bay ở Sài Gòn như lá cờ vàng bốn sọc đỏ đang tung bay lồng lộng ở Barcelona.
Phải chi tôi có phép thần thông bạn nhỉ.
