Các cuộc khảo sát ý kiến công chúng ở Mỹ gần đây cho thấy ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris, đang ngày càng cải thiện tỉ lệ ủng hộ dành cho mình kể từ khi bà nhận lời làm người thay thế Tổng thống Joe Biden tiếp tục chiến dịch tranh cử đối đầu với ứng cử viên Đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump.
Sự vươn lên của bà Harris đánh dấu một sự đảo chiều nhanh chóng so với cách đây chỉ hơn ba tuần khi ông Biden tuyên bố ngừng tranh cử vì sức ép trong nội bộ Đảng Dân chủ, hoài nghi về năng lực của ông đối đầu với ông Trump.
Vào ngày 21 tháng 7, ngày ông Biden rút lui, ông Trump dẫn trước 2,3 điểm về con số trung bình tổng cộng tỉ lệ thăm dò toàn quốc, theo tính toán của Decision Desk HQ/The Hill. Ngày 12 tháng 8, Decision Desk HQ/The Hill cho biết bà Harris đã lần đầu tiên vượt qua ông Trump với cách biệt 0,3 điểm, một bằng chứng cho thấy bà đang vươn lên trong các cuộc khảo sát ý kiến toàn quốc.
Nếu tính thêm tỉ lệ ủng hộ dành cho ứng cử viên độc lập Robert F. Kennedy Jr., bà Harris dẫn trước ông Trump 3,7 điểm, vẫn theo Decision Desk HQ/The Hill.
FiveThirtyEight, một website chuyên theo dõi các cuộc khảo sát ý kiến cử tri có uy tín, hiện cho thấy tỉ lệ ủng hộ trung bình dành cho bà Harris là 46% so với ông Trump 43,3% tính đến ngày 13 tháng 8.
Tại ba bang chiến địa trọng yếu là Wisconsin, Pennsylvania và Michigan, bà Harris dẫn trước ông Trump với cách biệt đều là bốn điểm phần trăm, theo một cuộc khảo sát của New York Times/Siena College công bố vào cuối tuần vừa qua.
Trong một chỉ dấu khác cho thấy tư cách ứng cử viên của bà Harris đã đem tới sự cải thiện đáng kể cho phe Dân chủ, The Cook Political Report, một website chuyên đưa ra phân tích và dự đoán kết quả bầu cử thường được giới chính trị và báo chí ở Mỹ theo dõi, tuần trước đã xếp ba chiến địa khác là Arizona, Georgia và Nevada vào nhóm “năm ăn năm thua” trở lại, sau khi đánh giá các bang này ngả về ông Trump vào thời điểm hơn ba tuần trước lúc ông Biden còn tranh cử.
“Lần đầu tiên sau một thời gian dài, phe Dân chủ đang đoàn kết và sung sức, trong khi phe Cộng hòa đang bám theo sau,” Amy Walter, Tổng biên tập của The Cook Political Report, nói trong một bài phân tích hôm 8 tháng 8. “Nói cách khác, cuộc tranh cử tổng thống đã dịch chuyển từ chỗ phần thắng nằm ở Trump sang một cuộc tỉ thí mang tính cạnh tranh hơn.”
Một trong những cử tri tìm thấy sự hào hứng mới là bà Võ Minh Phượng, một giáo viên trường trung học 64 tuổi ở Quận Orange thuộc miền nam California.
Là người có quan điểm cấp tiến, bà nói “mừng quá là mừng” khi ông Biden quyết định ngừng tranh cử và công khai ủng hộ người cấp phó đứng đầu lá phiếu của Đảng Dân chủ. Giờ vấn đề tuổi tác không còn là điều đáng lo ngại, bà tràn ngập sự lạc quan với một ứng cử viên trẻ hơn và có cá tính hơn, thu hút hàng ngàn người đến các cuộc tập hợp vận động tranh cử rầm rộ không thua kém ông Trump.
“Nó cho người ta thấy là bây giờ người ta có một niềm hi vọng, một niềm hy vọng về một tương lai, có thể là không hoàn hảo, nhưng không làm cho người ta trở nên tuyệt vọng hoàn toàn,” bà nói. “Nếu ông Biden mà còn thì cũng không biết có thắng nổi ông Trump không.”
Bà Phượng cho biết kể từ khi bà Harris chính thức đi vận động tranh cử, bà thường xuyên chia sẻ tin tức và quan điểm của mình với người thân và bạn bè nhằm thuyết phục họ ủng hộ nữ phó tổng thống. Bà cũng liên tục bỏ tiền đóng góp cho ban vận động tranh cử của bà Harris.
“Ngày nào mình cũng đóng góp mấy đồng, không nhiều, nhưng mà ngày này cũng đóng góp hết,” bà nói, “để giữ cái đà, để người ta thấy ngày nào cũng có người đóng góp để họ lên tinh thần mà tiếp tục.”
Đối với những cử tri ủng hộ ông Trump, sự vươn lên của bà Harris là một diễn biến gây khó chịu vì họ tin rằng ông Biden, người mà họ muốn có tên trên phiếu bầu, sẽ dễ dàng bị ông Trump đánh bại vào tháng 11 vì tuổi cao và thành tích điều hành đất nước mà họ nói là kém cỏi.
Dù bà Harris trẻ hơn và năng động hơn ông Biden, một số cử tri ủng hộ ứng cử viên Đảng Cộng hòa lập luận rằng sự hào hứng dành cho nữ phó tổng thống chỉ mang tính hình thức và khả năng lãnh đạo của bà khó lòng sánh được với vị cựu tổng thống.
“Bây giờ nhìn vào cuộc đời của bà ấy từ 20-30 năm qua từ khi bà ấy còn là một công tố viên ở California rồi Thượng viện Hoa Kỳ, bà ấy chỉ nói những gì ứng cử viên muốn nghe nhất thời rồi bà sẽ làm theo ý bà về bên cánh tả thôi,” ông Michael Nguyễn, người ủng hộ ông Trump ở bang Michigan, đưa ra nhận định.
“Ngày xưa ông Biden còn làm được một, hai việc trong tư cách phó tổng thống cho ông [Barack] Obama. Còn bây giờ, bà Harris được giao nhiệm vụ giải quyết vấn đề biên giới mà để di dân tràn vô như nước lũ vậy. Đó là một sự thất bại.”
Ông Michael, 58 tuổi, sinh sống tại Quận Macomb được xem là một trong những khu vực “dao động” trọng yếu của bang chiến địa Michigan, không tin rằng sự hào hứng dành cho bà Harris là thật. Ông cho rằng ban vận động của bà bỏ tiền thuê những người nổi tiếng tới các cuộc tập hợp để thu hút đông người tham dự, và rằng các sự kiện này được giới truyền thông chú ý thái quá để tạo thanh thế cho bà.
“Nhưng vấn đề hiện giờ, một kí gà bây giờ lên tới ba đồng mấy một pound rồi,” ông nói, nhắc đến lạm phát là vấn đề quan tâm hàng đầu của cử tri Mỹ. “Hồi xưa lúc ông Trump còn và Biden một năm đầu chỉ có một đồng mấy hoặc chín mươi mấy xu.”
“Người ta sẽ nhìn lại túi tiền của họ, nhìn lại cuộc sống của họ, nhìn lại tương lai con cái của họ, nhìn lại sự an ninh của Hoa Kỳ. Thế thôi.”
Giới phân tích bầu cử nói bà Harris có thể đang “hưởng tuần trăng mật” vì cử tri hiện đang có thiện cảm với bà hơn với ông Biden, người mà lâu nay vẫn bị cử tri xem là quá già để tiếp tục phục vụ một nhiệm kì tổng thống nữa, và khoảng thời gian này có thể kéo dài đến sau đại hội toàn quốc của Đảng Dân chủ diễn ra từ ngày 19 đến 22 tháng 8.
Nhưng thành tích của bà sẽ bị săm soi nhiều hơn khi bước sang tháng Chín với những cuộc tranh luận tay đôi được lên lịch và việc vận động tranh cử sẽ trở nên quyết liệt hơn.
“Kamala Harris đang đạt nhiều tiến bộ hơn trong các cuộc khảo sát ý kiến nhưng con đường phía trước vẫn còn dài,” Harry Enten, chuyên gia phân tích kết quả khảo sát của đài CNN, nhận định.
“Nhưng kết quả khảo sát ý kiến có thể dịch chuyển, số người chắc chắn sẽ bỏ phiếu cho bà ấy vẫn chưa dịch chuyển so với lúc ông Biden còn tranh cử, và tỉ lệ ủng hộ dành cho Donald Trump hiện đang cao hơn vào thời điểm này so với cùng thời điểm hồi năm 2016 và năm 2020.”
Diễn đàn